پیمان عقبه اول

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث پیمان است.

مقدمه

با رحلت حضرت خدیجه و ابوطالب در حدود سه سال پیش از هجرت (عام الحزن) که هر دو (به لحاظ مادی و معنوی و به ویژه نفوذ ابوطالب در قریش) پشتیبانی قوی برای رسول خدا(ص) به شمار می‌آمدند، عملکرد بازدارنده مشرکان علیه پیامبر(ص) وارد مرحله جدیدی شد^[۱].
پیامبر(ص) از هر فرصتی، به ویژه موسم حج که قبایل از مناطق مختلف برای ادای مناسک حج به مکه می‌آمدند، استفاده و مردم را به اسلام دعوت می‌کرد؛ هرچند باید موانع و مشکلاتی را که مشرکان مکه ایجاد می‌کردند نیز در نظر داشت^[۲].
بنا بر نقلی، ایاس بن معاذ از قبیله اوس (فرمانده گروه هم‌پیمان با قریش علیه قبیله خزرج که نتیجه آن "جنگ بعاث" بود) از نخستین یثربیانی است که با وجود نهی همراهانش به پیامبر(ص)ایمان آورد^[۳]. در برخی از منابع، نام اسعد بن زراره و ذکوان بن عبد قیس با عنوان نخستین مسلمانان مطرح شده است^[۴].
همچنین پیامبر(ص) با گروه شش نفره‌ای^[۵] از طوایف مختلف قبیله خزرج در جمره عقبه در منی^[۶] ملاقات کرد. آن حضرت پس از دعوت به پرستش خداوند، پیام اسلام را به آنان عرضه داشت و قرآن تلاوت فرمود. این امر باعث شد خزرجیان ضمن ایمان آوردن متعهد شوند که به تبلیغ این آیین جدید در بین قوم خود نیز بپردازند. پس از بازگشت، جریان ملاقات با حضرت رسول(ص) را به اطلاع یثربیان رساندند و مردم را به اسلام دعوت کردند^[۷].
اطلاع ضمنی اوس و خزرج از ظهور یک پیامبر (پیشین از بعثت)، عامل مهمی در گرایش آنان به اسلام به شمار می‌آید. اهل یثرب که عمدتاً بت‌پرست بودند، از یهودیانی که در جوار آنان می‌زیستند، شنیده بودند رسولی مبعوث خواهد شد که با کمک وی اوس و خزرج را نابود خواهند کرد. زمانی که پیامبر(ص) اسلام را بر خزرجیان عرضه داشت، شماری از آنان گفتند: "این همان پیامبری است که یهود وعده داده بود".ثابت شدن راستی دعوت پیامبر(ص) از یک سو و تهدید یهود از سوی دیگر، آنان را بر آن داشت که به سرعت و پیش از ایمان یهود، اسلام آورند^[۸]. همچنین وجود دشمنی و نبرد بین اهل یثرب، این امید را بین خزرجیان ایجاد کرد که ایمان به دین اسلام، انگیزه مهمی برای رفع اختلافات و بهترین گزینه برای ایجاد وحدت خواهد بود^[۹]^[۱۰].

^[۱۱].

جستارهای وابسته

منابع

شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه اول، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۱۶.
↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۶۸.
↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۷؛ ۴۲۸.
↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۶۹؛ ۱۷۰.
↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۹؛ ۴۳۰.
↑ یاقوت حموی، المعجم البلدان، ج۴، ص۱۳۴.
↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۱.
↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۸-۴۲۹؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۹۵-۹۶.
↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۸-۴۲۹.
↑ شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه اول، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۲۲۲.
↑ شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه اول، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۲۰۴.

[1] ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۱۶.

[2] ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۶۸.

[3] ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۷؛ ۴۲۸.

[4] ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۶۹؛ ۱۷۰.

[5] ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۹؛ ۴۳۰.

[6] یاقوت حموی، المعجم البلدان، ج۴، ص۱۳۴.

[7] ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۳۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۱.

[8] ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۸-۴۲۹؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۹۵-۹۶.

[9] ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۲۸-۴۲۹.

[10] شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه اول، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۲۲۲.

[11] شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه اول، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۲۰۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]