آیا معصوم از علم طب آگاهی دارد؟ (پرسش)

آیا معصوم از علم طب آگاهی دارد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ علم معصوم
مدخل اصلی	علم معصوم

آیا معصوم از علم طب آگاهی دارد؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «مصادیق علم معصوم چست؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم معصوم مراجعه شود.

پاسخ نخست

داداش‌زاده

آقای داوود داداش‌زاده در پایان‌نامه «علم امام در کتاب کافی و شروح آن» در پاسخ به این پرسش گفته است:

«ائمه(ع) در موارد فراوان از آگاهی خود از امور مربوط به جسم انسان و بهداشت او و راه درمان بسیاری از بیماری‌ها پرده برداشته‌اند. بسیار اتفاق می‌افتاد که دوستداران ائمه(ع) از درد و مرضی که آنها را رنج میداد به امام شکایت می‌کردند و به دستورات ایشان عمل کرده و بهبودی می‌یافتند و در بعضی موارد امام، از آثار مرضی که در شخص مشاهده می‌کرد، احوال او را بررسی کرده و دارویی را توصیه می‌نمودند. در اینجا به ذکر نمونه‌هایی از روایات اکتفا، و موارد دیگر، به صورت تیتروار گزارش داده می‌شود:

جمیل بن صالح می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: ما دختری داریم که ستاره را به اندازه یک کوزه می‌بیند. فرمود: آری، و اینک آن را به اندازه یک دانه می‌بیند. عرض کردم چنین است چشمش ضعیف شده. فرمود: صبر و مر و کافور را مثل سرمه به چشم او بکش، ما دستور حضرت را اجرا کردیم چشم دخترمان بهبودی یافت.

ابراهیم جعفی می‌گوید: خدمت امام صادق(ع) شرفیاب شدم و حضرت علت رنگ پریده بودنم را جویا شد؟ عرض کردم: تب نوبه می‌کنم. فرمود: چرا از داروی مبارک طیب استفاده نمی‌کنی؟ شکر را نرم کن و آن را خوب در آب حل کن و ناشتا و شب هنگام آن را بنوش. او می‌گوید: من این کار را کردم و دیگر تب به سراغ من نیامد.

مردی روایت می‌کند که شخصی خدمت امام صادق(ع) شرفیاب شد و از درد چشم می‌نالید. حضرت(ع) به او فرمود: چرا از این سه دارو غافلی: صبر، کافور و مر؟ آن مرد از این داروها استفاده کرد و بهبود یافت.

آگاهی‌های پزشکی امامان(ع) چنان گسترده بوده که در پاره‌ای از موارد تشخیص مرض و تجویز دارو از طرف امام موجب تعجب پزشکان هم عصر ایشان می‌گشت؛ به نمونه‌های ذیل توجه فرمایید.

یکی از اصحاب ما می‌گوید: به امام صادق(ع) از دردی که داشتم نالیدم. حضرت فرمود: هنگامی که در بستر خواب رفتی دو حبه قند بخور. او می‌گوید: من چنین کردم و بهبودی یافتم و این ماجرا را برای یکی از پزشکان که ماهرترین پزشک شهر ما بود نقل کردم. او گفت: امام صادق(ع) از کجا این درمان را دانسته! این از اسرار علم ما است بدان که او کتاب‌هایی دارد که شاید این درمان را در یکی از کتاب‌های خود دیده باشد. (...)

گاهی امام تشخیصی متفاوت از پزشک‌های هم عصر خویش از بیماری ارائه داده و برای معالجه روشی مخالف با روش‌های مرسوم آنها ارائه و بر اساس آن، دارو تجویز می‌کردند. حتی در بعضی موارد داروی تجویز شده از طرف پزشک مفید واقع نمی‌شد، ولی دارویی که امام پیشنهاد داده بود باعث شفایافتن مریض می‌شد. برای نمونه می‌توان به چند نمونه روایت اشاره کرد.

امام صادق(ع) از ابراهیم جعفری پرسید پزشک‌های شما درباره بالنگ چه می‌گویند؟ او گفت می‌گویند: آن را ناشتایی بخورید، امام فرمود: من امر می‌کنم که آن را بعد از غذا بخورید.

عمار ساباطی می‌گوید: امام صادق(ع) فرمود: پیشینیان شما درباره حجامت چه عقیده‌ای داشتند؟ عرض کردم: می‌پنداشتند که حجامت در ناشتایی بهتر است از روی غذا. فرمود: نه، بعد از غذا، خون در رگ‌ها بیشتر عبور می‌کند و نیروی بیشتری به بدن می‌بخشد».

پرسش‌های مصداقی همطراز

1. آیا معصوم از علم نجوم آگاهی دارد؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

1. قلمرو علم معصوم تا چه حدی است؟ (پرسش)
2. آیا معصوم به تمام موارد قرآن علم دارد؟ (پرسش)
3. آیا علم تام معصوم امکان عقلی دارد؟ (پرسش)
4. آیا علم تام معصوم با اختیار وی منافات ندارد؟ (پرسش)
5. آیا اعتقاد به علم تام معصوم شرک نیست؟ (پرسش)
6. آیا اعتقاد به تام علم معصوم امام غلو نیست؟ (پرسش)
7. آیا عدم اعتقاد به علم تام معصوم امام آسیبی به ایمان وارد می‌کند؟ (پرسش)
8. آیا قول به محدودیت علم معصوم مانع عقلی یا شرعی دارد؟ (پرسش)
9. چگونه می‌شود معصوم را انسان کامل دانست اما علم او را محدود شمرد؟ (پرسش)
10. آیا معصوم باید علم تام داشته باشد؟ (پرسش)
11. آیا علم تام معصوم ضرورت عقلی دارد؟ (پرسش)
12. آیا علم تام معصوم ضرورت شرعی دارد؟ (پرسش)
13. آیا آگاهی معصوم به نحو تام شرطی از شروط امامت است؟ (پرسش)
14. اگر معصوم علم تام دارد پس چه نیازی به وحی است؟ (پرسش)
15. آیا نمونه‌هایی از علم تام معصوم در قرآن موجود است؟ (پرسش)
16. آیا نمونه‌هایی از علم تام معصوم در حدیث موجود است؟ (پرسش)
17. آیاتی که مخالفان علم تام معصوم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
18. با وجود آیاتی که علم تام معصوم را نفی می‌کنند چگونه این علم اثبات می‌شود؟ (پرسش)
19. آیاتی که موافقان علم تام معصوم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
20. چگونه آیات نافی علم تام معصوم از غیر خدا با آیات مثبت علم تام معصوم برای غیر او قابل جمع هستند؟ (پرسش)
21. آیاتی که مخالفان علم تام معصوم پیامبر خاتم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
22. آیا روایاتی وجود دارند که علم تام معصوم را نفی می‌کنند؟ (پرسش)
23. چگونه آیات نافی علم تام معصوم با روایات مثبت علم تام معصوم قابل جمع هستند؟ (پرسش)
24. چگونه روایات نافی علم تام معصوم با روایات مثبت علم تام معصوم قابل جمع هستند؟ (پرسش)
25. دلیل عقلی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
26. دلیل قرآنی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
27. دلیل حدیثی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
28. آیا شاهد تاریخی بر علم تام پیامبران وجود دارد؟ (پرسش)
29. بر فرض اثبات علم تام پیامبران علم تام امامان چگونه ثابت می‌شود؟ (پرسش)
30. دلیل عقلی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
31. دلیل قرآنی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
32. دلیل حدیثی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
33. آیا شاهد تاریخی بر علم تام امامان وجود دارد؟ (پرسش)
34. چرا امامان علم تام معصوم خود را انکار می‌کردند؟ (پرسش)
35. آيا علم تام معصوم تکلیف‌آور است و معصوم را به عمل بر اساس آن موظف می‌کند؟ (پرسش)
36. آیا معصوم از علم تام خود بهره می‌برد؟ (پرسش)
37. اگر معصوم از علم تام خود بهره نمی‌برد پس فایده‌اش چیست؟ (پرسش)
38. آیا علم محدود معصوم ضرورت عقلی دارد؟ (پرسش)
39. آیا علم محدود معصوم ضرورت شرعی دارد؟ (پرسش)
40. مهم‌ترین مصادیق علم ویژه معصوم کدام‌اند؟ (پرسش)
41. علم به چه مواردی تنها نزد خداست؟ (پرسش)
42. آیا علم معصوم قابلیت افزایش دارد؟ (پرسش)
43. رابطه علم ویژه معصوم با معجزه و کرامت چیست؟ (پرسش)
44. آیا معجزه به واسطه علم معصوم است؟ (پرسش)
45. دیدگاه‌های دانشمندان مسلمان در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

• کتاب‌شناسی علم معصوم؛
• مقاله‌شناسی علم معصوم؛
• پایان‌نامه‌شناسی علم معصوم.

پانویس