ابوعمره انصاری
مقدمه
نام وی و نام پدرش را به اختلاف عمرو بن محصن[۱]، ثعلبة بن عمرو بن محصن[۲] و اسید بن مالک[۳] و رشید[۴]، بشیر بن عمرو بن محصن[۵] و بشر بن عمرو[۶] گفته‌اند. ابونعیم[۷] نام کامل ابوعمره را ثعلبة بن محصن بن عبید بن عمرو بن مبذول بن عامر بن مالک ذکر کرده است. به نظر می‌رسد، نام و نسب او همان‌گونه که ابن کلبی[۸] نقل کرده، بشیر بن عمرو بن محصن است و عناوینی مانند بشر و رشید تصحیف هستند. همچنین ثعلبة بن عمرو بن محصن نیز نام برادر اوست. بر این اساس او از شاخه بنو مبذول از تیره بنو مالک بن نجار[۹] از قبیله خزرج است اما طبرانی[۱۰] و ابونعیم[۱۱] او را از بنومازن بن نجار می‌دانند، که اشتباه است.
مادر وی را کبشه دختر ثابت بن منذر، خواهر حسان بن ثابت[۱۲] معروف به برصاء یاد کرده‌اند که پنجمین زن صحابی است[۱۳]. همسر وی هند، دختر مقوم بن عبد المطلب و دخترعموی رسول خدا(ص) است[۱۴]. تراجم نگاران، ام‌ثابت را دختر ابوعمره[۱۵] و عبدالرحمان بن ابی عمره را پسر وی دانسته‌اند[۱۶]. ابن عبدالبر[۱۷] می‌گوید: در صورتی که نام ابوعمره بشیر باشد، ابوعبیده انصاری (کشته شده در بئر معونه) نیز برادر او خواهد بود.
او در غزوه‌های بدر و احد شرکت داشت[۱۸]، در نبرد جمل برای یاری امیر مؤمنان(ع)، صد هزار درهم به آن حضرت بخشید[۱۹] و در صفین به شهادت رسید[۲۰]، ابن حبیب بغدادی[۲۱] نام وی را در شمار صحابه‌ای که در جمل و صفین با امیر مؤمنان(ع) بودند، ذکر کرده است. طبری[۲۲] ضمن اشاره به یاری وی و بخشیدن مبلغ بالا در نبرد جمل، از او در شمار شهدای سال ۳۷ نام می‌برد. به گفته منقری[۲۳] او امیر مؤمنان(ع) را به هنگام حرکت از مدینه به سوی بصره و نبرد جمل همراهی کرد و با آن حضرت به سوی صفین رهسپار گردید، اما در فاصله یک شبی تا صفین، دچار تردید شد. سپس به زودی شک وی برطرف گردید، خود را به صفین رساند و با شامیانی که آب را بر یاران امام علی(ع) بسته بودند، جنگید. امام علی(ع) تنی چند، از جمله وی را برای گفتگو نزد معاویه فرستاد تا وی را به کتاب خدا و وحدت میان مسلمانان و اطاعت دعوت کنند، که بیانگر شخصیت ممتاز اوست. بنا بر این گزارش، ابوعمره انصاری، نخستین کسی بود که در آن میان با معاویهسخن گفت و به مقام و برتری امام علی(ع) در دین و سابقه وی در پذیرش اسلام و قرابت با رسول خدا(ص) و حقانیت آن حضرت اشاره، و معاویه را به دوری از تفرقه و خونریزی در جماعت مسلمانان دعوت کرد. وی در مورد اعطای یک سهم از غنایم جنگی برای افراد و یک سهم برای اسب‌ها[۲۴] و اجازه رسول خدا(ص) برای نحر شترهایی که افزون بر حمل بار، مرکب مسلمانان در غزوه‌ها بودند[۲۵] و ارزش تیراندازی در راه خدا[۲۶] روایاتی نقل کرده است. او همچنین حدیثی از عثمان در مورد اهمیت حضور در مسجد برای نماز عشا[۲۷] روایت کرده است.
روایت ثواب تیراندازی را با تردید از وی و ابوعمرو انصاری نقل کرده‌اند، اما ابن اثیر[۲۸] و ابن حجر[۲۹] آن را به ابوعمره (نه ابوعمرو) نسبت می‌دهند .[۳۰]
جستارهای وابسته
- ثعلبة بن عمرو بن محصن (برادر)
- عبدالرحمن بن ابی‌عمره (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ مزی، ج۱۷، ص۳۱۸.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۴۸؛ ابونعیم، ج۱، ص۱۲۲.
- ↑ طبرانی، ج۱، ص۲۱۱؛ ر.ک: مزی، ج۱۷، ص۳۱۸.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۲۴۱ که به احتمال، تصحیف اسیدبن مالک است.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، ص۲۹۲؛ طبری، ج۱۱، ص۵۱۱؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۸۳.
- ↑ ذهبی، ج۱، ص۴۶۶.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۱۲۲.
- ↑ ابن کلبی، ج۲، ص۴۹.
- ↑ ابن کلبی، ج۲، ص۴۷.
- ↑ طبرانی، ج۱، ص۲۱۱.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۶۱.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، ص۲۹۲.
- ↑ ابن ماکولا، ج۷، ص۱۵۵.
- ↑ ابن سعد، ج۸، ص۳۹.
- ↑ ابن حجر، ج۸، ص۳۶۶.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۶۱؛ ابن حبان، ج۳، ص۴۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۸۳.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۶۱.
- ↑ طبرانی، ج۱، ص۲۱۱؛ ابن حبان، ج۳، ص۴۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۸۳؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۶۱.
- ↑ ابن حبیب، ص۲۹۴.
- ↑ المنتخب، ص۱۲.
- ↑ منقری، ص۱۸۴.
- ↑ ر.ک: دارقطنی، ج۴، ص۵۹؛ ابویعلی، ج۲، ص۲۲۳.
- ↑ ر.ک: ابن المبارک، ص۲۳.
- ↑ حاکم، ج۷، ص۳۹۵.
- ↑ ابن ابی شیبه، ج۱، ص۳۶۷.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۵.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۲۴۰.
- ↑ طیبی، ناهید، مقاله «ابوعمره انصاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۵۶-۴۵۷.