آراستگی و پیراستگی در فقه اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

آراستن موضوع احکام پنج‌گانه تکلیفی است که گاه حکم وضعی نیز بر آن مترتّب می‏‌شود.

۱. حرام: به قول مشهور آراستن مساجد با طلا جایز نیست[۱]. در جواز زینت کردن خانه و مشاهد مشرّفه با ظروف طلا و نقره اختلاف است[۲]. بر مرد آراستن خود به آنچه از طلا است ـ مانند زنجیر، انگشتر و ساعت ـ حرام و موجب بطلان نماز است[۳].

تزیین در حال احرام به آنچه که زینت شمرده می‏‌شود، حرام است. همچنین بر مرد آراستن خود با زینتی که به زنان اختصاص دارد ـ مانند حریر، طلا، دست بند، گردن بند و لباس زنانه ـ و نیز بر زن آراستن خود با زینتی که ویژه مردان است ـ مانند عمامه و کمربند ـ بنابر فتوای مشهور جایز نیست[۴].

بر زن حرام است خود را برای نامحرم بیاراید و بر او واجب است آرایش خود را از نامحرم بپوشاند[۵]. تدلیس آرایشگر در آراستن زنان، ـ به این صورت که معایب آنان را بر خواستگاران یا مشتریان کنیز بپوشاند، یا زیبایی‌هایی را نشان دهد که در آنان نمی‏‌باشد ـ حرام است[۶]. بر زن زینت کردن در عدّه وفات حرام است[۷].

۲. واجب: حقّ لازم زوج بر زوجه این است که خود را برای او بیاراید[۸].

۳. مستحب: آراستن خود در روز جمعه مستحب است [۹] زینت کردن زن خود را به زیورآلات در نماز[۱۰] و نیز برای شوهر در عدّه طلاق رجعی مستحب است[۱۱].

۴. مکروه: زینت کردن جنازه با پارچه‌‏های قرمز و زرد[۱۲] و نیز آراستن کالا برای فروش مکروه است[۱۳].

۵. مباح: تزیین قرآن با غیر طلا و نقره جایز است؛ لکن با طلا و نقره برخی قائل به حرمت و گروهی قائل به کراهت شده‏‌اند[۱۴].[۱۵]

منابع

پانویس

  1. جواهرالکلام، ج۱۶، ص۵۹.
  2. جواهرالکلام، ج۲۲، ص۴۸۱.
  3. جواهرالکلام، ج۴۱، ص۵۰۷.
  4. جواهرالکلام، ج۲۲، ص۱۱۵.
  5. عوائد الأیّام، ص ۷۲؛ توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص ۴۴۲.
  6. جواهرالکلام، ج۲۲، ص۱۱۳ ـ ۱۱۴.
  7. جواهرالکلام، ج۳۲، ص۲۷۶.
  8. جواهرالکلام، ج۳۱، ص۱۴۷.
  9. مجمع الفائدة، ج۲، ص۳۹۳.
  10. العروة الوثقی، ج۱، ص۷۰۲.
  11. منهاج الصالحین (خویی)، ج۲، ص۳۰۲.
  12. جواهر الکلام، ج۴، ص۳۵۲.
  13. جامع المقاصد، ج۴، ص۵۱.
  14. نهایة الأحکام، ج۲، ص۳۴۵؛ ریاض‏المسائل، ج۸، ص۷۸؛ جواهرالکلام، ج۲۲، ص۱۲۹.
  15. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۱، صفحه ۱۲۶-۱۲۷.