موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

ابوالبرکات عمر بن ابراهیم بن محمد زیدی علوی حسینی قرشی در سال ۴۴۲ه در کوفه متولد شد و خاندانش از احفاد امام علی(ع) به شمار می‌‌روند. گفته‌اند او با سیزده واسطه به آن حضرت نسب می‌‌برد. ابوالبرکات پس از رشد و بالندگی به تحصیل علوم اسلامی روی کرد و در کوفه و بغداد به استماع حدیث پرداخت؛ سپس به بلاد شام سفر کرد و مدتی در دمشق و حلب اقامت گزید؛ بعد از آن به کوفه بازگشت و در محله‌ای به نام «سبیع» در مسجد ابواسحاق سبیعی به اقامه نماز پرداخت. او از استادانی چون ابوبکر خطیب، ابونقور و ابوبسری بهره جست و در فقه، حدیث، تفسیر، لغت و ادب معرفت کافی پیدا نمود. [۱] زیدی زندگی سختی داشت، به اندک قانع و در فقر صابر بود. راجع به مذهب وی در منابع آمده است او در کلام زیدی مذهب و در فقه حنفی بود. از ابوالغنائم بن فرس نقل شده است: «عمر به طریقه جارودیه (از فرق زیدیه) عمل می‌‌کرد و او را ندیدم که از جنابت غسل کند». ابوطالب بن هراس نیز گوید: «ابوالبرکات معتقد به قدر و مخلوق بودن قرآن بود». [۲] برخی نیز او را به رفض متهم نمودند. [۳]محمد بن علی بن عبدالرحمان علوی از استادان اجازه وی به شمار می‌‌رفت. از شاگردان زیدی می‌‌توان به ابوسعد سمعانی، ابوالقاسم بن عساکر و ابوموسی مدینی اشاره کرد. [۴] سمعانی گوید: «پدرم از ابوالبرکات حدیث شنیده است، او فردی کثیرالفضل و وافرالعقل بود. [۵] و با وجود سالخوردگی، در نگارش سریع بود و خطی نیکو داشت». [۶] ابوالبرکات در ۹۷ سالگی در سال ۵۳۹ه[۷] و در ایام خلافت المقتفی وفات یافت و در مقبره علویون کوفه به خاک سپرده شد. از آثار وی می‌‌توان به شرح اللمع ابن جنی، [۸] تصحیح الاذان بحّی علی خیرالعمل[۹] و نیز تألیفاتی درباره با علم نحو اشاره کرد[۱۰].[۱۱]

منابع

  1.   جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۴

پانویس

  1. المنتظم، ج ۱۳، ص۴۱.
  2. معجم الادباء، ج ۱۵، ص۲۵۷.
  3. شذرات الذهب، ج ۴، ص۱۲۲.
  4. تاریخ الاسلام، ج ۳۶، ص۵۱۳.
  5. الانساب، ج ۳، ص۱۸۸ و ۲۱۸.
  6. الوافی بالوفیات، ج ۲۲، ص۴۱۲.
  7. شذرات الذهب، ج ۴، ص۱۲۲.
  8. معجم الادباء، ج ۱۵، ص۲۵۷.
  9. مؤلفات زیدیه، ج ۱، ص۲۸۹.
  10. المنتظم، ج ۱۳، ص۴۱.
  11. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۴، ص۲۴۸ - ۲۴۹.