ازدواج پیامبر خاتم با حضرت خدیجه در نهج البلاغه
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ازدواج پیامبر خاتم با حضرت خدیجه است. ازدواج پیامبر خاتم با حضرت خدیجه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ازدواج پیامبر خاتم با حضرت خدیجه در نهج البلاغه - ازدواج پیامبر خاتم با حضرت خدیجه در تاریخ اسلامی - ازدواج پیامبر خاتم با حضرت خدیجه در معارف و سیره نبوی - ازدواج پیامبر خاتم با حضرت خدیجه در معارف و سیره فاطمی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
دلایل ایجاد علاقه خدیجه (س) نسبت به پیامبر (ص) را این‌گونه ذکر کرده‌اند:
- سفرپرسود تجاری؛
- گزارش غلام خدیجه (س) و وجود اعجاز الهی در وجود پیامبر؛
- مشاهده دو فرشته‌ای که هنگام ورود پیامبر به خانه خدیجه (س) بر سر ایشان سایه افکنده بودند؛
- پیش‌گویی شخصی در خصوص ازدواج خدیجه (س) با مردی از قریش که به رسالت مبعوث خواهد شد.
در اقوال تاریخی این‌گونه آمده است که خدیجه (س) تمایل خود به ازدواج با پیامبر را یا به وسیله یکی از دوستان، یا غلام خود که هم‌سفر پیامبر در سفرهای تجاری بوده است، یا خود، شخصاً، با ایشان در میان نهاد. پیامبر نیز موضوع را با عموهای خود مطرح کرد. سپس صفیّه، عمه پیامبر اکرم، به خانه خدیجه (س) رفت و از چگونگی قصد خدیجه (س) آگاه شد. پس از آن، عموهای پیامبر برای خواستگاری به خانه عموی خدیجه (س)، عمرو بن اسد، رفتند. مهریه خدیجه (س) مبلغ دوازده اوقیه (هر اوقیه معادل چهل درهم) تعیین شد و خدیجه (س) به‌طور رسمی به ازدواج پیامبر اکرم (ص) درآمد. در این زمان پیامبر اکرم (ص) بیست‌وپنج سال داشتند و خدیجه حدود چهل سال داشت. خدیجه (س) پس از ازدواج، همه اموال و دارایی خود را به پیامبر اکرم (ص) بخشید و اداره امور تجاری خود را به ایشان واگذار کرد و کنیزان و غلامان را آزاد کرد. خدیجه (س) در آغاز دوران پر افت‌وخیز رسالت، همواره یاری فداکار برای پیامبر اکرم (ص) بود. آن‌گاه که بار عظیم وحی بر دوش پیامبر سنگینی می‌کرد، او را در کنار خویش یاور و غم‌خوار می‌یافت. دارایی خدیجه (س) در سال‌های آغازین رسالت بسیار مفید واقع شد، چنا‌ن‌که پیامبر بعدها فرمود: هیچ مالی به‌اندازه اموال خدیجه (س) برایم سود نبخشید. او نخستین بانوی مسلمان و نخستین زن نمازگزار در تاریخ اسلام است.
پیامبر اکرم (ص) خدیجه (س) را همواره گرامی می‌داشت و از او به نیکی یاد می‌کرد. خدیجه (س) نزد پیامبر (ص) گرامی‌ترین همسرانش بود. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی خطاب به امام علی (ع) خدیجه (س) را جزو چهار زن برتر جهان یاد می‌کند و در روایتی دیگر خطاب به امام علی (ع) می‌فرماید: "تو همسری چون فاطمه داری، که من چون او ندارم و مادر زنی چون خدیجه (س) داری، که من نیز چون او ندارم."
امام علی (ع) در نهج البلاغه از خدیجه (س) این‌گونه یاد می‌کند: "... آن هنگام [اولین روزهای رسالت] جز خانه‌ای که رسول خدا (ص) و خدیجه در آن بود، در هیچ خانه‌ای مسلمانی راه نیافته بود؛ من سوّمین آنان بودم"[۱]. نهاد پاک خدیجه (س) بستری فراهم کرد تا نور وجودی حضرت فاطمه زهرا (س) در آن به عرصه هستی گام نهد و به‌دنبال آن اهل بیت پیامبر اکرم (ص) از نسل ایشان به جهان مادی پای گذارند و نور هدایت‌گستر خویش را به جهانیان عرضه دارند.
خدیجه (س) زمان کوتاهی پس از محاصره اقتصادی اقتصادی در سال دهم بعثت، در سن ۶۵ سالگی درگذشت. پیامبر اکرم او را با دستان خویش غسل داد و در قبر نهاد. مصیبت مرگ خدیجه (س)، اندک زمانی پس از رحلت ابوطالب، عموی گرامی پیامبر، سنگینی از حزن و اندوه را بر سینه پیامبر فرو آورد. از این‌رو آن سال را عام الحزن نام نهادند[۲].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «يَوْمَئِذٍ فِي الْإِسْلَامِ غَيْرَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله) وَ خَدِيجَةَ وَ أَنَا ثَالِثُهُمَا»؛نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲.
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۳۲۷- ۳۲۹.