برادری در معارف و سیره علوی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث برادری است. برادری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: برادری در قرآن - برادری در حدیث - برادری در فقه سیاسی - برادری در حقوق اسلامی - برادری در معارف و سیره نبوی - برادری در معارف و سیره علوی - برادری در معارف و سیره سجادی - برادری در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
زمانی که رسول خدا (ص) هسته جامعه اسلامی را تشکیل داد و تصمیم گرفت ارتباط و همبستگی بین افراد آن جامعه را بیشتر کند، در یک موضع‌گیری صریح و روشن میان مسلمانان پیمان برادری ایجاد کرد تا بدین وسیله یکی از ارکان اساسی احکام اسلام راستین را که رسالت اسلامی در مراحل نهانی و آشکار خود آن را می‌طلبید تحکیم ببخشد، بدین ترتیب، نخستین مرحله ایجاد پیمان برادری در اسلام قبل از هجرت در مکه صورت پذیرفت و رسول خدا (ص) میان مهاجران و انصار عقد برادری ایجاد نمود، با بررسی موضوع پیمان برادری ملاحظه می‌کنیم که رسول اکرم (ص) در این ماجرا میان هریک از افراد با نظیر خودش پیمان برادری برقرار کرده است[۱].
چرا که مسأله پیمان برادری عملی استراتژیک و گسترده تلقی می‌شد و در روند حرکت رسالت اسلامی، از نشانه‌های حرکت‌آفرینی برخوردار بود و از طریق پل ارتباط برادری همان‌گونه که اندیشه‌ها بارور می‌شود، خلاقیّت نیز به وجود آمده و روابط میان مسلمانان نیز با یکدیگر نزدیک‌تر می‌گردد.
روایت شده هنگامی که پیامبر اکرم (ص) میان یاران خود پیمان برادری ایجاد کرد میان ابوبکر و عثمان و عبدالرحمان بن عوف، این پیمان را برقرار ساخت، ولی میان علی بن ابی طالب و کسی عقد برادری ایجاد نکرد[۲]. علی (ع) به آن حضرت عرضه داشت: ای رسول خدا! وقتی دیدم شما میان یارانت غیر از من پیمان برادری برقرار کردی (از ناراحتی) روح از بدنم رفت و پشتم شکست، اگر این کار را به خاطر نگرانی و خشم از من انجام دادی، صاحب اختیارید، هرگونه شما خواستید عمل کنید.
رسول خدا (ص) فرمود: «وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ مَا أَخَّرْتُكَ إِلَّا لِنَفْسِي وَ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى غَيْرَ أَنَّهُ لَا نَبِيَّ بَعْدِي وَ أَنْتَ أَخِي وَ وَارِثِي»؛ سوگند به آن‌کس که مرا به حق و هدایت برآنگیخته، تو را به خاطر ایجاد پیمان برادری با خودم در آخر قرار دادم، نسبت تو به من بمنزله نسبت هارون به موسی است با این تفاوت که پس از من پیامبری نخواهد آمد، و برادر و وارث من هستی. عرض کرد: چه چیز از تو به ارث می‌برم؟
رسول خدا (ص) فرمود: آن‌چه را پیامبران پیش از من به میراث نهادند، به ارث می‌بری و میراث آنها کتاب پروردگار و سنت پیامبرشان بود و تو در بهشت کنار من در قصرم جای داری[۳].
و دومین پیمان برادری در مدینه، چند ماه پس از هجرت ایجاد شد[۴].[۵]
منابع
پانویس
- ↑ کفایة الطالب حافظ کنجی، ص۱۹۴.
- ↑ فصول المهمه ابن صباغ مالکی، ص۳۸؛ الغدیر علامه امینی، ج۳، ص۱۱۲.
- ↑ احمد بن حنبل آن را در مناقب علی (ع) روایت کرده است. تاریخ دمشق ابن عساکر، ج۶، ص۲۰۱؛ کنز العمال متقی هندی، ج۵، ص۳۲۶.
- ↑ کفایة الطالب کنجی، ج۸۲، ص۱۸۵؛ تذکرة الخواص، ص۱۴؛ فصول المهمه، ص۳۸. احادیث مربوط به برقراری پیمان برادری میان پیامبر (ص) و علی (ع) به أشکال گوناگون و منابع متعدد از جمله تاریخ ابن کثیر، ج۷، ص۲۳۵۷؛ فصول المهمه، ص۲۲؛ مسند احمد، ج۱، ص۲۳؛ تاریخ ابن هشام، ج۲، ص۱۳۲؛ تاریخ دمشق، ج۶، ص۲۰۱؛ فرائد السمطین، ج۱، ص۲۲۶؛ الغدیر، ج۳، ص۱۱۵ آمده است.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۲، ص ۹۵.