حدیث امان چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)

حدیث امان چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

حدیث امان چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی اصغر رضوانی

آقای علی اصغر رضوانی، در دو کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» و «وجود امام مهدی‌ از منظر قرآن و حدیث» در این‌باره گفته است:

«مطابق روایات فریقین، اهل بیت پیامبر (ع) به عنوان امان اهل زمین معرفی شده‌اند. ابن حجر از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده که فرمود: اهل بیت من امان برای اهل زمین هستند، پس هرگاه اهل بیتم هلاک شوند اهل زمین را آنچه خداوند وعده داده خواهد رسید. سمهودی بعد از نقل این حدیث می‌گوید: محتمل است که مراد از اهل بیتی که امان امت هستند همان علمای از آنها باشند که مردم را هدایت می‌نمایند، آن گونه که مردم به ستارگان هدایت می‌یابند. این حدیث به خوبی دلالت بر این نکته دارد که باید در هر زمانی فردی از اهل بیت عصمت و طهارت که اهلیّت برای تمسک دارد موجود باشد و او غیر از معصوم نیست. و در این زمان غیر از مهدی موعود کسی دیگر نیست، پس باید موجود باشد وگرنه زمین و آنچه در آن است نابود خواهد شد».

• «حاکم نیشابوری به سندش از ابن عباس نقل کرده که رسول خدا (ص) فرمود:«النُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ مِنَ الْغَرَقِ، وَ أَهْلُ بَیْتِی أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الِاخْتِلَافِ، فَإِذَا خَالَفَتْهَا قَبِیلَةٌ مِنَ الْعَرَبِ اخْتَلَفُوا فَصَارُوا حِزْبَ إِبْلِیسَ»؛ «ستارگان وسیله ایمنی برای امت من از اختلافند. پس هرگاه قبیله‏‌ای از عرب با آن‏ها مخالفت کردند بین خودشان اختلاف افتاده و جزء حزب شیطان خواهند شد». هیتمی به سندش از پیامبر (ص) نقل کرده که فرمود: « النُّجُومُ جُعِلْتُ أَمَاناً لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ أَهْلِ بیتی أَمَانُ امتی »؛ «ستارگان وسیله ایمنی برای اهل آسمان و اهل بیت من وسیله ایمنی برای امت من می‌‏باشند». مقصود از اهل بیت پیامبر (ص) در این حدیث همان دوازده امام معصوم از عترت پیامبرند که از قراینی این مطلب استفاده می‏‌شود:

1. در این حدیث حکم به ایمنی از ضلالت و اختلاف در سایه تمسک به اهل بیت پیامبر (ص) شده است، و این حکم با عصمت اهل بیت (ع) سازگاری دارد.
2. پیامبر (ص) هنگامی که برای مباهله با نصارا به صحرا رفت به خداوند متعال عرض کرد: «اَللَّهُمَّ هَؤُلاَءِ أَهْلِي»؛ «بارخدایا اینان اهل بیت (ع) من هستند» حضرت عنوان اهل بیت (ع) را بر افراد معصوم از عترتش یعنی حضرت علی، زهرا، حسن و حسین (ع) منطبق کرد.

ابن حجر هیتمی از برخی نقل می‌‏کند که می‌‏گوید: «مقصود به اهل بیت در این حدیث علمای آنان است، کسانی که هرگاه از روی زمین بروند بر اهل آن آنچه از آیات وعده داده شده خواهد رسید؛ زیرا آنان هستند که همانند ستارگان منشأ هدایت می‌‏باشند.»... او در ادامه کلامش می‏‌گوید: «از جمله آیات وارده در شأن اهل بیت (ع) آیه وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ «1» است خداوند وعده داده که تا پیامبر در میان آنان است آن‏ها را عذاب نکند. آن‏گاه می‌‏گوید: حدیث امان اشاره به همین معنا دارد، به این معنا که اهل بیت پیامبر (ص) همانند رسول (ص)امان برای اهل زمین هستند.»... همین مضمون را نیز علامه مناوی در شرح «جامع الصغیر» آورده است. گرچه در برخی از روایات به ایمنی از اختلاف اشاره شده است، ولی از آنجا که اختلاف سبب ضلالت و منشأ عذاب الهی است لذا می‌‏توان گفت که وجود اهل بیت (ع)امان برای اهل زمین از عذابند. در نتیجه باید در هر زمان یک نفر از اهل بیت پیامبر در روی زمین وجود داشته باشد تا به توسط او خداوند عذاب را از مردم دفع نماید، و در این زمان غیر از حضرت مهدی (ع) فرزند امام حسن عسکری (ع) کسی دیگر نیست. احمد بن حنبل می‏‌گوید: «همانا خداوند زمین را به خاطر پیامبر (ص) خلق کرد، و دوام آن را به دوام اهل بیت (ع) و عترتش قرار داد»».