فوق

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

﴿إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ...[۱]. این آیه به جنگ احزاب اشاره دارد. جنگ احزاب یا خندق مقدمه پیروزی‌های بعدی مسلمانان بود. پیش از ورود به شرح جنگ خندق، بهتر است نوشته عبدالعظیم رضایی را در اینجا بیاوریم: «دین یهودی در عربستان تا آنجا پیش رفته بود که پادشاه یمن (ذُو نواس) آن را پذیرفت و بسیاری از مسیحیان نجران، از جمله عبدالله بن ثامره پیشوای آنان را به جرم عیسوی بودن به طرز و وضع فجیعی کشتند. یهودیان جنوبی در حدود قرن اول پیش از میلاد، به نواحی شمال عربستان مهاجرت کرده بودند و در یثرب، وادی القری، تیما، خیبر و فدک، بیشتر به کار کشاورزی سرگرم بودند. در زمان هجرت حضرت محمد(ص)، سه طایفه یهودی مذهب به نام‌های بنی قریظه، بنی نضیر، و بنی قینقاع در مدینه و اطراف آن سکونت داشتند، دین عیسوی بیشتر در نجران و شمال غربی در میان غسانیان، تغلب و قضاعه و نیز در شمال شرقی عربستان در میان اهالی حیره کم و بیش رواج داشت. دولت حبشه و دولت روم شرقی نیز پشتیبان عیسویان بودند»[۲].

قرآن در این آیه امداد خداوندی را یادآور می‌شود و می‌گوید: به یاد آرید زمانی را که شما را از بالا احاطه کردند. «در این جنگ بنا به توصیه سلمان فارسی، پیرامون مدینه خندقی کنده شد. جنگ در ماه ذیقعده سال پنجم هجرت واقع شد. ابوسفیان با ده هزار سپاه قریشی در کنار خندق موضع گرفت و مدت بیست روز، جنگ شدیدی بین طرفین در گرفت، عمرو بن عبدود که یکی از شجاعان و جنگ آوران قریشی بود، به دست علی بن ابیطالب هلاک شد و چون قریش جنگ را به نفع نمی‌دیدند، به مکه برگشتند. در این جنگ، سعد بن معاذ که از بزرگان اسلام، بود جراحت برداشت و بدرود حیات گفت»[۳]. «فوق» مشخص است که «شمال شهر مدینه» را تداعی می‌کند.[۴]

منابع

پانویس

  1. «هنگامی که از فراز و فرودتان بر شما تاختند و آنگاه که چشم‌ها کلاپیسه شد و دل‌ها به گلوها رسید و به خداوند گمان‌ها (ی نادرست) بردید؛» سوره احزاب، آیه ۱۰.
  2. تاریخ ادیان جهان، عبدالعظیم رضایی، ج۱، ص۲۳۸.
  3. تاریخ ادیان جهان، عبدالعظیم رضایی، ج۱، ص۲۵۵.
  4. فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۶۹۶.