قادسیه در معارف و سیره رضوی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث قادسیه است. قادسیه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: قادسیه در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

برخی از منابع تاریخی، «قادسیه» را در مسیر هجرت امام رضا (ع) دانسته‌اند و روایتی را از بزنطی بدین شرح نقل کرده‌اند: «هنگامی که کاروان حامل امام رضا (ع) به قادسیه رسید، مردم فوج فوج به استقبال ایشان آمدند. من نیز به استقبال ایشان رفتم. پس از آنکه به خدمت حضرت رسیدم، فرمودند: منزلی برایم در نظر بگیر که دارای دو درب باشد، یکی به سوی حیاط گشوده شود و دیگری به بیرون تا مراجعه کنندگان در زحمت نباشند. امام (ع) برایم زنبیلی فرستادند که در آن تعدادی دینار و یک قرآن بود و خادم آن جناب، رابط من و حضرت بود و من ما یحتاج زندگی را تهیه می‌کردم و می‌فرستادم. روزی به حضرت عرض کردم: قربانت گردم! من از پدرتان در همین مکان پرسیدم که جانشین شما کیست؟ ایشان شما را معرفی نمودند. اینک بعد از دو سال از آن هنگام، از شما چنین سؤالی را می‌پرسم که امام و جانشین بعد از شما کیست؟ حضرت فرزندش امام جواد (ع) را معرفی نمودند».

نظر به این که مأمون تأکید داشت تا امام (ع) را از راه کوفه و قم عبور نداده و از طریق بصره و فارس، به مرو هدایت کنند؛ باید گفت که شهر قادسیه در ۱۵ مایلی کوفه است و با توجه به این که تمام مورخین، عبور امام رضا (ع) را از شهر نباج گزارش کرده‌اند و حکایتی را از زبان ابی حبیب نباجی نقل کرده‌اند، نمی‌توان ورود امام (ع) را به قادسیه پذیرفت؛ زیرا کسی که بخواهد از مکه یا مدینه به قادسیه و سپس به سوی نباج و بصره برود، باید راهی که به قادسیه رفته را برگردد و از راه معادن نقره دوباره به سوی نباج و بصره حرکت نماید.

در گزارش بزنطی دو نکته وجود دارد که عبور امام رضا (ع) را به قادسیه ردّ می‌کند: این که بزنطی به صراحت بیان نداشته آنچه در قادسیه از امام (ع) می‌پرسد، مربوط به سفر امام (ع) به سوی خراسان است یا سفری غیر از آن. در صورتی که در حکایت ابی حبیب به خوبی هنگام سفر مشخص شده است. نکته دوم که به خوبی و به طور قاطع، عبور امام رضا (ع) را از قادسیه منتفی می‌گرداند، این است که بزنطی بعد از ۲ سال از شهادت امام موسی کاظم (ع)، پیرامون جانشینی امام رضا (ع) از ایشان سؤال می‌کند. این در حالی است که زمان شهادت امام کاظم (ع) در سال ۱۸۳ هجری قمری صورت گرفته و گزارش برنطی مربوط به سال ۱۸۵ هجری و سفر امام (ع) به سوی خراسان، در سال ۲۰۰ هجری بوده است.

منابع

1. محمدی، حسین، رضانامه