مبدأ غیبت صغری از چه زمانی به حساب می‌آید؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
مبدأ غیبت صغری از چه زمانی به حساب می‌آید؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری
مدخل اصلیآغاز غیبت صغری
تعداد پاسخ۲ پاسخ

مبدأ غیبت صغری از چه زمانی به حساب می‌آید؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید منذر حکیم

آیت‌الله سید منذر حکیم، در مقاله «غیبت حضرت مهدی» در این‌باره گفته است:

«بر اساس آنچه نزد شیعیان مشهور است، حضرت مهدی (ع) در سال ۲۵۵هجری قمری دیده به جهان گشود و امام حسن عسکری (ع) هم در هشتم ربیع المولود سال ۲۶۰ قمری به شهادت رسید. درباره مبدأ غیبت امام عصر (ع) دو نظر وجود دارد که هر کدام از زاویه‌ای خاص به مطلب می‌نگرد. شیخ مفید، غیبت صغرا را از بدو تولد حضرت مهدی (ع) می‌داند و جمعی از لحظه شهادت پدر. بنابراین، مدت غیبت صغرا حداکثر ۷۴ و حداقل ۶۹ سال و چند ماه خواهد بود. آنان که مبدأ غیبت حضرت مهدی (ع) را لحظه تولد می‌دانند، به تولد مخفیانه حضرت (ع) توجه دارند، نه آغاز امامتش. بر اساس این نظر، امام عصر (ع) حتی پیش از امامت نیز در غیبت به سر می‌برد و جز با خواص شیعیان با کسی ارتباط برقرار نمی‌ساخت. جمعی که مبدأ غیبت امام (ع) را لحظه شهادت پدر گران‌قدرش می‌دانند، به آغاز امامتش عنایت دارند. بنابراین، اختلاف این دو اساسی نیست. برای جمع هر دو نظر می‌توان زندگان امام عصر (ع) را به پنج مرحله تقسیم کرد:

  1. دوران اختفا[۱] (تولد تا آغاز امامت؛ پانزدهم شعبان ۲۵۵ - ربیع الاول ۲۶۰ق.)
  2. دوران غیبت صغرا (از هشتم ربیع الاول ۲۶۰ - ۳۲۹ق.)؛
  3. دوران غیبت کبرا (از ۳۲۹ق.)؛
  4. دوران قیام و ظهور؛
  5. دوران عدالت گستری و حکومت جهانی.

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای رضوانی؛
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

«در اینجا دو نظریه وجود دارد:

  1. نظریه اول اینکه: غیبت صغرا از زمان ولادت حضرت مهدی (ع) بوده؛ زیرا ولادت حضرت در اختفا و پنهانی بوده است. ولی این نظریه مورد مناقشه واقع شده، زیرا بحث در غیبت امام است و در آن هنگام حضرت به مقام امامت نرسیده بود. خصوصاً آنکه جماعت زیادی از شیعیان، حضرت را در آن پنج سال قبل از شهادت حضرت عسکری (ع) مشاهده کرده اند.
  2. نظریه دوم اینکه: غیبت حضرت از زمان شهادت پدرش امام عسکری (ع) بوده است. و به طور دقیق می‌توان گفت که بعد از نماز خواندن بر جنازه پدرش، در آن قضیه‌ای که ابوالادیان بصری نقل می‌کند[۵]»[۶].

پرسش‌های وابسته

  1. غیبت صغرا به چه معناست؟ و چرا از همان ابتدا غیبت کامل صورت نگرفت؟ (پرسش)
  2. علت و سبب پیدایش غیبت صغری امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  3. نقش و تأثیر غیبت صغری در غیبت کبری چیست؟ (پرسش)
  4. مبدأ غیبت صغری از چه زمانی به حساب می‌‏آید؟ (پرسش)
  5. ویژگی‌های دوران غیبت صغری چیست؟ (پرسش)
  6. حکمت غیبت صغری قبل از غیبت کبری چه بوده است؟ (پرسش)
  7. امتیاز عصر غیبت صغری بر غیبت کبری چیست؟ (پرسش)
  8. آیا دولت عباسی پیگیر اخبار امام مهدی بودند؟ (پرسش)
  9. امام مهدی برای اثبات وجود خود در عصر غیبت صغری چه تدابیری اندیشید؟ (پرسش)
  10. آیا قبل از غیبت کبری غیبت صغری ضروری بوده است؟ (پرسش)
  11. مسئولیت امام مهدی در غیبت صغرا چیست؟ (پرسش)
  12. برخی از مورخان غیبت صغرا و کبرا نواب اربعه و داستان جعفر کذاب را دیدگاه متکلمین شیعه و شاگردانشان می‏دانند؟ (پرسش)
  13. پایان غیبت صغرا چه زمانی است؟ (پرسش)
  14. ماجرای تلاش نافرجام برای دستگیری امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  15. اولین کسی که به دروغ ادعای نیابت خاص امام مهدی کرد چه کسی بود؟ (پرسش)
  16. خلفای دوران غیبت صغری چه کسانی بودند؟ (پرسش)
  17. خلفای عباسی در دوران غیبت صغری چه اقدام‌هایی انجام دادند؟ (پرسش)
  18. آخرین خلیفه عصر غیبت صغری چه کسی بود؟ (پرسش)
  19. سالی که آخرین نائب خاص امام مهدی وفات یافت چه نام دارد؟‌ (پرسش)
  20. چگونه می‌توان نیابت نواب خاص امام مهدی را اثبات کرد؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. به کارگیری واژه «اختفا» به جای «غیبت» بدان سبب است کهغیبت به زمان امامت نسبت داده شود
  2. محمد صدر، تاریخ غیبت صغرا، ص ۳۳
  3. همان، ص ۳۱۶-۳۴۳
  4. حکیم، سید منذر، غیبت حضرت مهدی، ص۱۵۹ - ۱۶۱.
  5. کمال الدین، ص ۴۷۴-۴۷۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۰، ص ۳۳۲
  6. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۳۲۶.