مرجئه در معارف مهدویت

این مدخل زیرشاخهٔ بحث مرجئه است. مرجئه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مرجئه در کلام اسلامی - مرجئه در تاریخ اسلامی - مرجئه در معارف مهدویت - مرجئه در فقه سیاسی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

"مرجئه" به‌معنای "تأخیر افکننده"، نام فرقه‌ای از فرق اسلامی است که در پایان نیمه اول قرن اول هجری پدید آمد. آنان گروهی از خوارج‌اند که مرتکب گناه کبیره را مخلد در دوزخ نمی‌دانستند، بلکه کار او را به خدا وامی‌گذاشتند. اکثریت مرجئه، امامت را برای غیر قریشی جائز نمی‌دانستند، ولی بعض آنان می‌گفتند: هرکس احکام قرآن و سنت رسول (ص) را برپا دارد، می‌تواند امام باشد. مکتب اعتقادی مرجئه، برای امویان که از ارتکاب معاصی بزرگ، پرهیزی نداشتند پناهگاه خوبی بود؛ بدین‌جهت امویان از مرجئه پشتیبانی می‌کردند. مرجئه جزو سپاه سفیانی هستند که به سپاه حضرت مهدی (ع) هجوم می‌برند.

از جمله دشمنان امام زمان (ع) که در روایات ذکر شده‌اند و حضرت هنگام ظهور با آنان جنگ می‌کند و همه آنها را به قتل می‌رساند، کج‌اندیشان مرجئه هستند که بر اثر عقاید انحرافی خود، فرسنگ‌ها از اسلام فاصله می‌گیرند و عظیم‌ترین گناهان را بی‌پروا انجام می‌دهند. علامه طریحی درباره این گروه می‌نویسد: "مرجئه گروهی از مسلمانان هستند و عقیده دارند هرگز گناه ضرری به ایمان نمی‌زند". همچنین ابن قتیبه می‌گوید: "مرجئه کسانی هستند که قائل به ایمان قولی و زبانی بدون عمل می‌باشند". برخی نیز گفته‌اند: "مرجئه همان جبریه هستند که گویند: هیچ‌گاه بنده از خود اختیاری ندارد".

بشیر می‌گوید: "در سفری که به مدینه داشتم، همین که به در خانه امام باقر (ع) رسیدم، قاطر زین شده‌ای بر در خانه آن حضرت یافتم، بدین جهت برای ملاقات با آن حضرت، پشت در خانه نشسته، منتظر بیرون آمدن وی شدم. همین که امام (ع) بیرون آمد، سلام کردم. آن حضرت از قاطر پیاده شد، به سوی من آمد و فرمود: اهل کجا هستی؟ عرض کردم: اهل عراق. فرمود: کدام شهر؟ عرض کردم: کوفه. فرمود: چه کسی در این سفر تو را همراهی می‌کرد؟ گفتم: گروهی از محدثه. فرمود: محدثه کیانند؟ عرض کردم: مرجئه. فرمود: وای بر آنها! اگر فردا قائم ما قیام کند، به چه کسی پناه خواهند برد؟ عرض کردم: آنان گویند: در آن روز همه مشمول عدل او قرار می‌گیریم و با شما برابر هستیم. فرمود: "هرکس توبه کند، خداوند توبه‌اش را می‌پذیرد و هرکس نفاقی در درون داشته باشد، او را از رحمت خود دور خواهد کرد و هرکس ایده باطلش را در آن روز اظهار کند، خداوند خونش را خواهد ریخت". سپس فرمود: "قسم به آنکه جانم در قبضه اوست، امام زمان (ع) آنها را خواهد کشت، همان‌گونه که قصاب گوسفند خود را می‌کشد". عرض کردم: آنان گویند: هنگامی که امور بر حضرت مهدی (ع) سامان گرفت، وی قطره خونی را نخواهد ریخت. حضرت (ع) فرمود: "قسم به آنکه جانم در دست اوست! چنین چیزی نخواهد بود، تا ما و شما خون و عرق را از پیشانی‌مان پاک گردانیم و سپس به پیشانی خود اشاره نمود".

امام زمان (ع) با اهالی بنوکلاب، ارمینیه، کوفه، عرب، مکه، مدینه، بصره دمیسان، کرد، اعراب شام، بنی امیه، بنوضبه، غنی، باهله، ازد و ری جنگ خواهد کرد.

منابع

1. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه
2. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت