کتاب الجامعه و نقش آن در فرآیند تبیین آموزه‌های شیعی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی منابع علم امام با تکیه بر کتاب الجامعه می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۸ صفحه‌ای به قلم محمد تقی شاکر و رضا برنجکار نگاشته شده و در دوفصلنامه پژوهش‌های قرآن و حدیث (شماره ۳۷، پاییز و زمستان ۱۳۹۱) منتشر گشته است.[۱]
چکیده مقاله
نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسند: «از شاخه‌های مسئله علم امام موضوع منابع علم امام است. شناخت منابع علم امام، میزان حساسیت نسبت به گفتار ایشان را معین کرده و ملاکی روشن برای گونه مواجهه با سخنان ایشان است. در روایات، از منابع علم امام، نوشتاری بنام الجامعه دانسته شده که گاه از آن به صحیفه تعبیر شده است».
نویسندگان در ادامه چکیده مقاله می‌نویسند: «الجامعه یکی از دو کانون اصلی علم امام علی(ع) به احکام و حلال و حرام الهی، در کنار سرچشمه دانش‌زای الف باب (هزار در علم) است که فرآیند آن آگاهی سایر پیشوایان شیعه به احکام الهی است. نگارش این نوشته در زمان پیامبر توسط امیرالمؤمنین، بر روی قطعات متعددی از پوست صورت یافته است. دانش این صحیفه، آن‌گونه که عنوان آن نیز نمایانگر است، امام را از دیگران بی‌نیاز و مردم را برای دسترسی به حقایق احکام، نیازمند امام می‌نماید. این امر نشانه‌ای بر تکمیل دین و عرضه کامل حلال و حرام توسط پیامبر اعظم(ص) است و نقشی مؤثر در تبیین معارفی از دین و استحکام بخشی از آن داشته است».[۱]
