کیفیت روش دریافت رؤیایی برای علم افزون امام چگونه است؟ (پرسش)
| کیفیت روش دریافت رؤیایی برای علم افزون امام چگونه است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم معصوم |
| مدخل اصلی | ؟ |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
کیفیت روش دریافت رؤیایی برای علم افزون امام چگونه است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم معصوم مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین یارمحمدیان در کتاب «ازدیاد علم امام از دیدگاه کتاب و سنت» در این‌باره گفته‌‌اند:
«رؤیا دیدن در خواب، از دیگر کیفیت‌های افزایش علم امام است. در روایاتی به این نوع از دریافت علم تصریح شده است[۱]. این افزایش ممکن است با دیدن واقعه در خواب، دیدن رسول الله (ص) در خواب، یا به هر شکل دیگری در خواب رخ دهد. در دسته‌ای دیگر از روایات اما، دریافت رؤیاگونه علم، از امام نفی گردیده است[۲].
آن‌چه از جمع بین این دو دسته روایت به ذهن می‌رسد آن است که روایات دسته دوم، همگی در بیان فرق بین سلسله حجج پیشین خداوند می‌باشند و به طور کلی تفاوت هر یک از نبی، رسول، امام و محدث را با یکدیگر بیان می‌کنند. اگرچه امامان و جانشینان پیامبر گرامی اسلام (ص)، مصداقی از امام و محدث هستند[۳]، اما این روایات ناظر به بیان مقام امامت در جهان اسلام نمی‌باشند و پیرامون تفاوت‌های حجج گذشته سخن می‌گویند؛ چرا که در این روایات، نه تنها سخنی از امامان اسلامی مطرح نگردیده، بلکه مقاماتی از امام و محدث سلب شده که در احادیث دیگر به وضوح و صراحت برای امامان شیعه اثبات شده است. از این که بگذریم، روایات برتری امامان شیعه از انبیا[۴]، حاکم بر روایات نافیه است و دایره این‌گونه عمومات را تضییق می‌کند. شاهد دیگر احادیثی است که تمام مقامات پیامبر اکرم (ص) (مگر نبوت و افضلیت) را برای جانشینان او ثابت می‌داند[۵]. این ویژگی داخل در مستثنیات مقامات پیامبر اکرم (ص) نمی‌باشد. خصوصاً که در روایاتی تصریح شده که از جمله ویژگی‌های امام آن است که در هنگام خواب، قلب او نمی‌خوابد و فقط چشم او به استراحت می‌پردازد[۶]»[۷].
منبع‌شناسی جامع علم معصوم
پانویس
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۲۳۲؛ طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص۴۰۸. ظاهراً در اثبات این مسئله بیشتر از سه روایت وجود ندارد؛ مگر اینکه روایاتی پیدا کنیم که به صورت مصداقی رؤیاهای ائمه را بیان کرده باشند که در آن رؤیاها، خداوند علمی را به ایشان عطا کرده باشد؛ مانند خوابی که حضرت سیدالشهدا (ع) در کربلا دیدند یا قضایای دیگر؛ ر.ک: ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص۷۵؛ صدوق، محمد بن علی، امالی، ص۱۵۲-۱۵۳، ۳۳۵؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ج۲، ص۶۹؛ ابن‌عقده، احمد بن محمد، فضائل أمیرالمؤمنین (ع)، ص۱۸۱؛ کراجکی، محمد بن علی، التعجب من أغلاط العامة، ص۱۲۳؛ طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص۴۶۹.
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۳۶۸-۳۷۳؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۱۷۴ – ۱۷۷.
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۳۱۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۷۰.
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۱۱۴-۱۱۵، ۱۱۷، ۲۲۷-۲۳۱؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۴۳۷، ۴۵۰؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۶، ص۲۶۷، ۲۹۷، ۳۱۹.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۵، ص۳۵۲.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۸۸؛ صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۸؛ همو، خصال، ج۲، ص۴۲۸.
- ↑ یارمحمدیان، محمد تقی، ازدیاد علم امام از دیدگاه کتاب و سنت ص ۲۷۳.