سعد بن ابی‌وقاص

مقدمه

ابو اسحاق، سعد پسر ابی وقاص مالک بن وهیب بن عبد مناف از تیره بنی‌زهره قریش و مادرش حمنه دختر سفیان بن امیه^[۱] و در نقلی دختر ابوسفیان بود^[۲]. زمان ولادت سعد و نیز زمان مسلمان شدنش دقیق مشخص نیست. بلاذری ولادتش را عام الفِجار (۲۰ سال پیش از بعثت) دانسته است^[۳].

بنا به نقلی، او هفتمین کسی بود که مسلمان شد و در آن هنگام ۱۹ سال داشت^[۴]؛ اما در نقلی از خود سعد، سومین مسلمان بوده است^[۵]. این گزارش، با آنچه نقل شده که او به دعوت ابوبکر به همراه چند نفر در محضر رسول‌خدا (ص) ایمان آورد^[۶]، با سومی بودن او سازگاری ندارد^[۷].

از نقش سعد تا پیش از هجرتش به مدینه اطلاعی در دست نیست، جز آنکه گفته شده وی زمانی که مشرکان از نماز گزاردن مسلمانان در دره‌ها و به دور از چشم مشرکان مکه آگاهی یافتند و به نزاع آنان با مسلمانان انجامید، سعد بن ابی وقاص با استخوان شتر، ضربتی بر سر مشرکی زد و از همین رو مؤرخان بر این باورند نخستین خونی که به دست مسلمانی ریخته شد، در همین ماجرا و به دست سعد بود^[۸].^[۹]

سعد پس از هجرت

سعد در دوران خلفا

سعد در خلافت امیرمؤمنان (ع)

روایتگری سعد بن ابی وقاص

سعد بن ابی وقاص در شأن نزول و گزارش‌های تفسیری

سرانجام سعد

جستارهای وابسته

منابع

اکبری کارمزدی، محمد، مقاله «سعد بن ابی وقاص»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵

پانویس

↑ الطبقات، ج۳، ص۱۰۱-۱۰۳؛ اسدالغابه، ج۲، ص۲۱۴.
↑ اسدالغابه، ج۲، ص۲۱۴.
↑ أنساب‌الاشراف، ج۱۰، ص۱۲.
↑ الاستیعاب، ج۲، ص۶۰۶-۶۰۷.
↑ الطبقات، ج۳، ص۱۰۲-۱۰۳؛ انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۱.
↑ سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ البدء و التاریخ، ج۴، ص۱۴۵؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۷۷.
↑ البدایة والنهایه، ج۳، ص۳۲.
↑ السیرة النبویه، ج۱، ص۲۶۳؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۱۳۲؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۳۱۸.
↑ اکبری کارمزدی، محمد، مقاله «سعد بن ابی وقاص»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۵.

[1] الطبقات، ج۳، ص۱۰۱-۱۰۳؛ اسدالغابه، ج۲، ص۲۱۴.

[2] اسدالغابه، ج۲، ص۲۱۴.

[3] أنساب‌الاشراف، ج۱۰، ص۱۲.

[4] الاستیعاب، ج۲، ص۶۰۶-۶۰۷.

[5] الطبقات، ج۳، ص۱۰۲-۱۰۳؛ انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۱.

[6] سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ البدء و التاریخ، ج۴، ص۱۴۵؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۷۷.

[7] البدایة والنهایه، ج۳، ص۳۲.

[8] السیرة النبویه، ج۱، ص۲۶۳؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۱۳۲؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۳۱۸.

[9] اکبری کارمزدی، محمد، مقاله «سعد بن ابی وقاص»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

v t e صحابه مهاجر به مدینه
درگذشتگان در زمان حیات پیامبر(ص)	عثمان بن مظعون (درگذشت ۲ق) • رقیه دختر پیامبر (درگذشت ۲ق) • حمزه (شهادت ۳ق) • مصعب بن عمیر (شهادت ۳ق) • عبدالله بن جحش (شهادت ۳ق) • فاطمه بنت اسد (درگذشت ۴ق) • عامر بن فهیره (شهادت ۴ق) • عبدالله بن عبدالاسد (شهادت ۴ق) • زید بن حارثه (شهادت ۸ق) • زینب دختر پیامبر (درگذشت ۸ق) • ام‌کلثوم دختر پیامبر (درگذشت ۹ق) • بدیل بن ورقاء (درگذشت ۱۰ یا ۱۱ق)
درگذشتگان از رحلت پیامبر(ص) تا شهادت امام علی(ع)	فاطمه زهرا (س) (درگذشت ۱۱ق) • ام ایمن (درگذشت ۱۱ق) • ابوحذیفه (شهادت ۱۲ق) • کناز بن حصین (درگذشت ۱۲ق) • ابوالعاص بن ربیع (درگذشت ۱۲ق) • ابوبکر (درگذشت ۱۳ق) • خالد بن سعید (درگذشت ۱۳ یا ۱۴ق) • شرحبیل بن حسنه (درگذشت ۱۸ق) • بلال حبشی (درگذشت ۲۱-۱۷ق) • صفیه دختر عبدالمطلب (درگذشت ۲۰ق) • زینب دختر جحش (درگذشت ۲۰ق) • عمر بن خطاب (درگذشت ۲۳ق) • سوده دختر زمعه (درگذشت ۵۴ یا ۲۳ق) • ابوذر غفاری (درگذشت ۳۲ق) • عبدالله بن مسعود (درگذشت ۳۲ق) • عبدالرحمن بن عوف (درگذشت ۳۲ق) • مقداد بن عمرو (درگذشت ۳۳ق) • سلمان فارسی (درگذشت ۳۶ق) • عمار یاسر (شهادت ۳۷ق) • خباب بن ارت (درگذشت ۳۷ق) • عباس بن عبدالمطلب (درگذشت ۳۲ق) • عثمان بن عفان (درگذشت ۳۵ق) • طلحه (درگذشت ۳۶ق) • زبیر (درگذشت ۳۶ق) • ابورافع (درگذشت ۲۳-۴۰ق) • امام علی(ع) (شهادت ۴۰ق)
درگذشتگان پس از امام علی(ع)	ابورافع (درگذشت ۲۳-۴۰ق) • عبدالله بن بدیل (شهادت ۳۷ق) • صهیب بن سنان (درگذشت ۳۸ق) • عاتکه دختر زید بن عمرو (درگذشت ۴۱ق) • عمرو بن حمق خزاعی (درگذشت ۵۰ق) • اسامة بن زید (درگذشت ۵۲ق) • سعد بن ابی‌وقاص (درگذشت بین سال‌های ۵۴ و ۵۸ق) • ارقم بن ابی‌ارقم (درگذشت ۵۵ق) • عایشه (درگذشت ۵۸ق) • عبیدالله بن عباس (درگذشت ۵۸ق) • عقیل بن ابی‌طالب (نزدیک به ۶۰ق) • ام سلمه (درگذشت ۶۲ق) • ابن عباس (درگذشت ۶۸-۶۹ق) • عبدالله بن عمر (درگذشت ۷۳ق)
صحابه انصار / صحابه شهید