شعار یاران امام مهدی

شعار، نشانۀ گروهی از مردم است که به وسیله آن یکدیگر را می‌شناسند. باتوجه به روایات دو نوع شعار برای یاران امام زمان (ع) مطرح شده است: برخی از روایات شعار ایشان را «أمت، أمت» (بمیران، بمیران) بیان کرده‌اند و برخی دیگر شعار را «یا لثارات الحسین» می‌دانند.

معناشناسی شعار

شعار، نشانۀ گروهی از مردم است که به وسیله آن یکدیگر را می‌شناسند و همان، مشخصه آنهاست^[۱]. به طور کلی مراد از شعار می‌تواند یکی از دو مفهوم زیر باشد:

کلمات و جملاتی که برای برانگیختن روح حماسه و جنگاوری در سربازان سر داده می‌شود. پیامبر اکرم (ص) و یارانش در جنگ‌های خود، شعارهایی داشتند.
کلمات و عباراتی که برای فرهنگ‌سازی در میان مردم رواج داده می‌شود و بیانگر مفهوم و هدفی معین است. در عصر حاضر شعار چنین مفهومی دارد^[۲].

شعار یاران امام زمان (ع)

باتوجه به روایات دو نوع شعار برای یاران امام زمان (ع) مطرح شده است:

در برخی از روایات شعار ایشان «أمت، أمت» (بمیران، بمیران) بیان شده است. امام باقر (ع) فرمود: «هر که در روز دهم محرم، حسین بن علی (ع) را زیارت کند... سپس‌ گفتم: چگونه به یکدیگر تعزیت بگویند؟ فرمود: «بگویند: خداوند... ما و شما را از خونخواهان و انتقام‌گیرندگان او به همراه ولیش امام مهدی (ع) بگرداند»^[۳]. می‌‌توان گفت مراد روایت معنای نخست است، زیرا تنها همین معنی در آن روزگار شناخته شده بوده است. شعار یاران حضرت بقیة الله (ع) نیز، شبیه شعار رسول خدا (ص) است: «أمت أمت». امیرالمؤمنین (ع) در حدیثی فرمود: حضرت مهدی (ع) با حدود پانزده هزار نفر قیام‌ خواهد کرد. ترس پیشاپیش آنان حرکت می‌‌کند و هر دشمنی که آنان را ببیند، می‌‌گریزد. شعار آنان "أَمِتْ أَمِتْ" است، یعنی "بمیران بمیران". آنان از هیچ سرزنش نمی‌ترسند^[۴].
اما روایاتی وجود دارد که شعار یاران امام زمان (ع) را «یا لثارات الحسین» می‌داند؛ یعنی خونخواهی امام حسین (ع)؛ این خونخواهی هدفی اعلام شده و مفهومی فرهنگ‌ساز است.

البته هر دو معنی، با یکدیگر سازگارند زیرا می‌توان آن شعار را به هر دو صورت به کار برد. در نگاه مسلمانان، امام حسین (ع) مظلوم‌ترین رهبر اسلامی است؛ در نتیجه انتخاب شعار خونخواهی حسین (ع)، از این زاویه اهمیت به سزایی دارد. علاوه بر اینکه نهضت حسینی و قیام مهدوی، یک هدف را پی می‌گیرند: تلاش برای بر آمدن حق و سرنگونی باطل^[۵].

یالثارات الحسین (ع)

با توجه به اینکه در برخی روایات گفته شده شعار یاران حضرت مهدی (ع) «یالثارات الحسین (ع)» است، می‌‌توان اهمیت آن را بررسی کرد: "ثار" در لغت به معنای خونخواهی است^[۶]. بخشی از اهداف امام مهدی (ع) و یاران او در برپایی قیام جهانی انتقام از ستمگران است و آنان با این شعار به خونخواهی امام حسین (ع) قیام خواهند کرد. در بعضی از روایات، این عبارت، شعار فرشتگان، به هنگام یاری حضرت مهدی (ع)، دانسته شده است. امام رضا (ع) در این‌باره فرمود: «پس آنها از یاران او هستند و شعارشان یا لثارات الحسین است»^[۷]. طبق این روایت نیز شعار یاران حضرت هماهنگ با فرشتگان الهی خواهد بود. همچنین امام صادق (ع) فرمودند: «یاران مهدی... فقط از خدا می‌ترسند و فریاد «لا اله الا الله» آنان بلند است و همواره در آرزوی شهادت و کشته شدن در راه خدایند. شعار آنان «یالثارات الحسین» است. به هر سو که رو می‌آورند، ترسِ از آنان، به اندازه یک ماه مسیر پیشاپیش در دل مردم می‌افتد»^[۸].^[۹]

البته روشن است چون حسین بن علی (ع) آینه تمام نمای حق و حقیقت است و دشمنان وی در آن زمان، نماد تمام نمای باطل؛ انتقام از خون امام حسین (ع) انتقام از خون همۀ مظلومان در طول تاریخ خواهد بود و حکومت عدل جهانی، برآورندۀ آرزوی همه فرودستان جهان در طول تاریخ است^[۱۰].

پرسش مستقیم

شعار یاران امام مهدی چیست؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۰.
↑ ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۳۰۴- ۳۰۶.
↑ «مَنْ زَارَ اَلْحُسَیْنَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ یَوْمَ عَاشُورَاءَ من المحرم... قُلْتُ فَکَیْفَ یُعَزِّی بَعْضُهُمْ بَعْضاً قَالَ یَقُولُونَ عَظَّمَ اَللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ اَلطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ مَعَ وَلِیِّهِ اَلْإِمَامِ اَلْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ»؛ کامل الزیارات، ص ۱۷۵.
↑ ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۳۰۴- ۳۰۶؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص ۳۸۰.
↑ ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۳۰۴- ۳۰۶.
↑ لسان العرب، ج۴، ص۹۷؛ کتاب العین، ج۸، ص۲۳۶؛ مجمع البحرین، ج۳، ص۲۳۴.
↑ «فَیَکُونُونَ مِنْ أَنْصَارِهِ وَ شِعَارُهُمْ یَا لَثَارَاتِ الْحُسَیْنِ»؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۲۹۹.
↑ «وَ هُمْ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ مُشْفِقُونَ یَدْعُونَ بِالشَّهَادَةِ وَ یَتَمَنَّوْنَ أَنْ یُقْتَلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ شِعَارُهُمْ یَا لَثَارَاتِ الْحُسَیْنِ إِذَا سَارُوا یَسِیرُ الرُّعْبُ أَمَامَهُمْ مَسِیرَةَ شَهْرٍ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۲.
↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۲۱۶ ـ ۲۱۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۰؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص ۳۸۰.
↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۲۱۶ ـ ۲۱۷.

[1] ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۰.

[2] ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۳۰۴- ۳۰۶.

[3] «مَنْ زَارَ اَلْحُسَیْنَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ یَوْمَ عَاشُورَاءَ من المحرم... قُلْتُ فَکَیْفَ یُعَزِّی بَعْضُهُمْ بَعْضاً قَالَ یَقُولُونَ عَظَّمَ اَللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ اَلطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ مَعَ وَلِیِّهِ اَلْإِمَامِ اَلْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ»؛ کامل الزیارات، ص ۱۷۵.

[4] ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۳۰۴- ۳۰۶؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص ۳۸۰.

[5] ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۳۰۴- ۳۰۶.

[6] لسان العرب، ج۴، ص۹۷؛ کتاب العین، ج۸، ص۲۳۶؛ مجمع البحرین، ج۳، ص۲۳۴.

[7] «فَیَکُونُونَ مِنْ أَنْصَارِهِ وَ شِعَارُهُمْ یَا لَثَارَاتِ الْحُسَیْنِ»؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۲۹۹.

[8] «وَ هُمْ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ مُشْفِقُونَ یَدْعُونَ بِالشَّهَادَةِ وَ یَتَمَنَّوْنَ أَنْ یُقْتَلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ شِعَارُهُمْ یَا لَثَارَاتِ الْحُسَیْنِ إِذَا سَارُوا یَسِیرُ الرُّعْبُ أَمَامَهُمْ مَسِیرَةَ شَهْرٍ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۲.

[9] ر. ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۲۱۶ ـ ۲۱۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۰؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص ۳۸۰.

[10] ر. ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۲۱۶ ـ ۲۱۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]