امامت در بینش اسلامی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست') |
|||
| (۴۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان | | عنوان پیشین = | ||
| عنوان اصلی | | عنوان = امامت در بینش اسلامی | ||
| تصویر | | عنوان پسین = | ||
| اندازه تصویر | | شماره جلد = | ||
| از مجموعه | | عنوان اصلی = | ||
| زبان | | تصویر = 118564654.jpg | ||
|زبان اصلی | | اندازه تصویر = 200px | ||
| نویسنده | | از مجموعه = | ||
| نویسندگان | | زبان = فارسی | ||
| تحقیق یا تدوین | | زبان اصلی = | ||
| زیر نظر | | نویسنده = [[علی ربانی گلپایگانی]] | ||
| به کوشش | | نویسندگان = | ||
| مترجم | | تحقیق یا تدوین = | ||
| مترجمان | | زیر نظر = | ||
| ویراستار | | به کوشش = | ||
| ویراستاران | | مترجم = | ||
| موضوع | | مترجمان = | ||
| مذهب | | ویراستار = [[مهدی رفیعی موحد]] | ||
| ناشر | | ویراستاران = | ||
| به همت | | موضوع = [[امامت]] و [[ولایت]] | ||
| وابسته به | | مذهب = شیعه | ||
| محل نشر | | ناشر = بوستان کتاب | ||
| سال نشر | | به همت = | ||
| تعداد | | وابسته به = [[دفتر تبلیغات اسلامی]] | ||
| محل نشر = قم، ایران | |||
| سال نشر = ۱۳۸۶ ش | |||
| تعداد صفحات = ۴۴۰ | |||
| شابک | | شابک = 978-964-0907-77-1 | ||
| شماره ملی = ۳۷۹۶۴۳۶ | |||
| شماره ملی | |||
}} | }} | ||
''' | '''امامت در بینش اسلامی'''، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مسائل [[امامت]] عامه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[علی ربانی گلپایگانی]] است و [[انتشارات بوستان کتاب]] انتشار آن را به عهده داشته است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/86483 پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]</ref> | ||
==دربارهٔ کتاب== | == دربارهٔ کتاب == | ||
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر به [[جایگاه امامت]] در [[قرآن کریم]] و [[احادیث اسلامی]]، بررسی تعریف‌های [[امامت]]، [[نقل]] و بررسی اقوال درباره [[وجوب امامت]] و [[اثبات ضرورت امامت|دلایل آن]]، تحقیق درباره [[فلسفه امامت]] از نگاه [[عقل]] و [[وحی]]، [[پژوهش]] درباره مهم‌ترین صفات و بایستگی‌های [[امام]] مانند: [[علم]]، [[عدالت]]، [[افضلیت]] و [[عصمت]] و ارزیابی و نقد دیدگاه‌های مختلف درباره [[تعیین امام]] به ویژه دو دیدگاه [[نص]] و [[بیعت]] مباحث مهم و محوری کتاب حاضر می‌پردازد. به ادعای نویسنده در [[نقل]] اقوال و آرای [[متکلمان اسلامی]] از [[مذاهب]] گوناگون، کوشش شده است به منابع دست اول و معتبر آنان استناد شود و در ارزیابی و نقد آراء و اقوال نیز از [[عقل]] و [[وحی]] و گزارش‌‌های مستند [[تاریخی]] بهره‌گیری شده است. اگر چه مضامین و مفاهیم بحث‌های [[کتاب جدید]] نیست و از قرن‌های پیش مورد گفت و گوی [[متکلمان اسلامی]] بوده است، ولی ساختار و تا حدی [[ادبیات]] آن با آثار دیگران متفاوت است<ref>[http://www.ghadeer.org/Book/813/123296 وبگاه مرکز اطلاع‌رسانی غدیر]</ref>. | |||
==فهرست کتاب== | == فهرست کتاب == | ||
{{ | {{فهرست اثر}} | ||
* مقدمه؛ | * مقدمه؛ | ||
=== فصل اول: واژه‌شناسی و تعریف [[امامت]] === | |||
* واژه‌شناسی و تعریف [[امامت]]؛ | * واژه‌شناسی و تعریف [[امامت]]؛ | ||
* تعریف لغوی [[امامت]]؛ | * تعریف لغوی [[امامت]]؛ | ||
* کاربردهای [[امام]] | * کاربردهای [[امام در قرآن]]؛ | ||
* تعریف‌های متکلمان | * تعریف‌های [[متکلمان اسلامی]]؛ | ||
* الف) تعریف‌های عام؛ | * الف) تعریف‌های عام؛ | ||
* ب) تعریف‌های خاص؛ | * ب) تعریف‌های خاص؛ | ||
* نکات تکمیلی. | * نکات تکمیلی. | ||
=== فصل دوم: [[جایگاه امامت]] در تفکر اسلامی === | |||
* قرآن و | * [[قرآن]] و [[جایگاه امامت]]؛ | ||
* | * [[جایگاه امامت]] در [[احادیث]] [[اسلام|اسلامی]]؛ | ||
* | * [[جایگاه امامت]] از منظر تاریخی. | ||
=== فصل سوم: [[وجوب امامت]] === | |||
:۱. مذهب | :۱. [[مذهب امامیه]]؛ | ||
:۲. مذهب | :۲. [[مذهب اسماعیلیه]]؛ | ||
:۳. مذهب | :۳. [[مذهب زیدیه]]؛ | ||
:۴. | :۴. [[معتزله]]؛ | ||
:۵. | :۵. [[خوارج]]؛ | ||
:۶. | :۶. [[اشاعره]]؛ | ||
:۷. | :۷. [[ماتریدیه]]؛ | ||
:۸. | :۸. [[وهابیه]]؛ | ||
*'''دلایل وجوب | * '''[[اثبات وجوب امامت|دلایل وجوب امامت]]:''' | ||
:۱. آیه | :۱. [[آیه اولی الامر]]؛ | ||
:۲. حدیث {{عربی| | :۲. [[حدیث من مات|حدیث]] {{عربی|«مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة»}}؛ | ||
:۳. سیره | :۳. [[سیره مسلمانان]]؛ | ||
:۴. اجرای حدود و حفظ نظام | :۴. [[اجرای حدود]] و [[حفظ نظام اسلامی]]؛ | ||
:۵. وجوب دفع ضررهای | :۵. [[وجوب دفع ضررهای عظیم]]. | ||
=== فصل چهارم: [[قاعده لطف]] و [[وجوب امامت]] === | |||
* تعریف و اقسام | * تعریف و اقسام [[لطف]]؛ | ||
* لطف و حکمت | * [[لطف]] و [[حکمت الهی]]؛ | ||
* فاعل | * فاعل [[لطف]]؛ | ||
* برهان لطف بر | * [[برهان لطف]] بر [[وجوب امامت]]؛ | ||
* پاسخ گویی به اشکال‌ها. | * پاسخ گویی به اشکال‌ها. | ||
=== فصل پنجم: [[متکلمان اسلامی]] و [[فلسفه امامت]] === | |||
* | * مقدمه؛ | ||
* بخش نخست: | * بخش نخست: [[فلسفه امامت]] از دیدگاه [[اهل سنت]]؛ | ||
:۱. معتزله و | :۱. [[معتزله]] و [[فلسفه امامت]]؛ | ||
:۲. ماتریدیه و | :۲. [[ماتریدیه]] و [[فلسفه امامت]]؛ | ||
:۳. اشعریه و | :۳. [[اشعریه]] و [[فلسفه امامت]]؛ | ||
* بخش دوم: | * بخش دوم: [[فلسفه امامت]] از نظر [[امامیه]]؛ | ||
:۱. حفظ نظام اجتماعی | :۱. [[حفظ نظام اجتماعی]] [[مسلمانان]]؛ | ||
:۲. برقراری عدالت | :۲. [[برقراری عدالت اجتماعی]]؛ | ||
:۳. تکالیف | :۳. [[تکالیف اجتماعی]]؛ | ||
:۴. اجرای حدود | :۴. [[اجرای حدود الهی]]؛ | ||
:۵. [[امامت]] و | :۵. [[امامت]] و [[لطف]]؛ | ||
:۶. حفظ | :۶. [[حفظ شریعت]]؛ | ||
* مناقشه‌های | * مناقشه‌های [[عبدالجبار]]؛ | ||
* پاسخ‌‌های سید مرتضی؛ | * پاسخ‌‌های سید مرتضی؛ | ||
: | :۷. [[بیان تفاصیل شریعت]]؛ | ||
* پاسخ به یک اشکال. | * پاسخ به یک اشکال. | ||
=== فصل ششم: [[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] === | |||
* انسان | * [[انسان کامل]]، [[فلسفه خلقت]] است؛ | ||
* انسان کامل خلیفه خداوند در زمین است؛ | * [[انسان کامل]] [[خلیفه خداوند]] در زمین است؛ | ||
* | * [[پیامبران]]، [[امام]] و [[خلفای الهی]] در زمین بودهاند؛ | ||
* خلافت الهی و [[امامت]] | * [[خلافت الهی]] و [[امامت]] [[بشر]]؛ | ||
* | * [[استمرار امامت]] و [[خلافت الهی]] پس از [[پیامبران]]؛ | ||
* پاسخ به یک اشکال. | * پاسخ به یک اشکال. | ||
=== فصل هفتم: [[فلسفه امامت]] از نگاه [[روایات]] === | |||
* روایات | * [[روایات نبوی]]؛ | ||
* | * [[روایات اهل بیت]] {{ع}}؛ | ||
* مسئولیت‌های | * مسئولیت‌های [[اخلاق|اخلاقی]]، [[دین|دینی]] و [[جامعه|اجتماعی]]؛ | ||
* مصالح دینی و | * [[مصالح دینی]] و [[مصالح دنیوی|دنیوی]]؛ | ||
* | * [[نظم]]، [[امنیت]] و [[عدالت اجتماعی]]؛ | ||
* اجرای احکام و حدود | * [[اجرای احکام]] و [[اجرای حدود الهی|حدود الهی]]؛ | ||
* حفظ | * [[حفظ شریعت]]؛ | ||
* اتمام حجت بر | * [[اتمام حجت بر مکلفان]]؛ | ||
* ولایت و هدایت | * [[ولایت]] و [[هدایت درونی]]؛ | ||
* [[امامت]] و غایت | * [[امامت]] و [[غایت خلقت]]. | ||
=== فصل هشتم: [[بایستگی‌های امامت]] === | |||
* قریشی بودن | * [[قریشی بودن امام]]؛ | ||
* پارسایی و | * [[پارسایی]] و [[عدالت]]؛ | ||
* نقد و نظر؛ | * نقد و نظر؛ | ||
* دانایی و | * [[دانایی]] و [[کفایت]]؛ | ||
* شیعه امامیه و [[علم امام]]{{ع}}؛ | * [[شیعه امامیه]] و [[علم امام]]{{ع}}؛ | ||
* معتزله و [[علم امام]]{{ع}}؛ | * [[معتزله]] و [[علم امام]]{{ع}}؛ | ||
* اشعریه و [[علم امام]]{{ع}} | * [[اشعریه]] و [[علم امام]]{{ع}}؛ | ||
* ماتریدیه و [[علم امام]]{{ع}}؛ | * [[ماتریدیه]] و [[علم امام]]{{ع}}؛ | ||
* زیدیه و [[علم امام]]{{ع}} | * [[زیدیه]] و [[علم امام]]{{ع}}؛ | ||
* حاصل کلام. | * حاصل کلام. | ||
=== فصل نهم: [[امامت]] و [[افضلیت]] === | |||
* شیعه امامیه و افضلیت [[امام]] | * شیعه امامیه و افضلیت [[امام]]؛ | ||
* قلمرو | * [[قلمرو افضلیت]]؛ | ||
* [[امامت]] | * [[امامت مفضول]] [[حسن و قبح|قبیح]] است؛ | ||
* بررسی | * بررسی اشکالات؛ | ||
* نقد و | * نقد و نظر؛ | ||
* قرآن و | * [[قرآن]] و [[افضلیت امام]]؛ | ||
* نقد و | * نقد و نظر؛ | ||
* برتری | * [[برتری اخروی]]؛ | ||
:۱. عصمت و | :۱. [[عصمت]] و [[افضلیت]]؛ | ||
:۲. | :۲. [[تکلیف سنگین‌تر]] و [[پاداش بیش‌تر]]؛ | ||
:۳. [[امام]]، حجت خداوند بر بشر | :۳. [[امام]]، [[حجت خداوند]] بر [[بشر]] است؛ | ||
:۴. تعظیم | :۴. [[تعظیم ویژه]]، مستلزم [[افضلیت]] است؛ | ||
:۵. برتری در | :۵. [[برتری در کمالات]]، مستلزم [[برتری در پاداش]] است؛ | ||
* [[ابو بکر باقلانی]] و | * [[ابو بکر باقلانی]] و [[افضلیت امام]]؛ | ||
* ارزیابی. | * ارزیابی. | ||
=== فصل دهم: [[عصمت امام]] از دیدگاه [[خرد]] === | |||
* حقیقت | * [[حقیقت عصمت]]؛ | ||
* عصمت | * [[عصمت علمی]]؛ | ||
* عقاید و | * [[عقاید]] و [[آرا]]؛ | ||
*'''دلایل عقلی عصمت:''' | * '''[[اثبات عصمت|دلایل عقلی عصمت]]:''' | ||
:۱. برهان امتناع | :۱. [[برهان امتناع تسلسل]]؛ | ||
* بررسی | * بررسی اشکال‌ها؛ | ||
* اشکال | * اشکال اول؛ | ||
* | * ارزیابی؛ | ||
* اشکال | * اشکال دوم؛ | ||
* | * ارزیابی؛ | ||
* اشکال | * اشکال سوم؛ | ||
* | * ارزیابی؛ | ||
* اشکال | * اشکال چهارم؛ | ||
* اشکال | * اشکال پنجم؛ | ||
* | * ارزیابی؛ | ||
:۲. برهان حفظ | :۲. [[برهان حفظ شریعت]]؛ | ||
* اشکال؛ | * اشکال؛ | ||
* ارزیابی؛ | * ارزیابی؛ | ||
:۳. پیامدهای معصوم نبودن | :۳. [[پیامدهای معصوم نبودن امام]]؛ | ||
* ارزیابی. | * ارزیابی. | ||
=== فصل یازدهم: [[قرآن]] و [[عصمت امام]] === | |||
* آیه ابتلای [[ابراهیم]]{{ع}}؛ | * [[آیه ابتلا|آیه ابتلای]] [[ابراهیم]] {{ع}}؛ | ||
* تقریر اول؛ | * تقریر اول؛ | ||
* تقریر | * تقریر دوم؛ | ||
* اشکال؛ | * اشکال؛ | ||
* پاسخ؛ | * پاسخ؛ | ||
* اشکال؛ | * اشکال؛ | ||
* | * پاسخ؛ | ||
* آیه اولی | * [[آیه اولی الامر]]؛ | ||
* اقوال | * اقوال [[مفسران اهل سنت]]؛ | ||
* ارزیابی؛ | * ارزیابی؛ | ||
* دیدگاه مفسران | * دیدگاه [[مفسران شیعه]]؛ | ||
* تقریر اول؛ | * تقریر اول؛ | ||
* اشکال؛ | * اشکال؛ | ||
* پاسخ؛ | * پاسخ؛ | ||
* تقریر دوم؛ | * تقریر دوم؛ | ||
* | * [[اولوالامر]]، [[امامان]] [[اهل بیت|اهل بیت‌اند]]؛ | ||
* بررسی اشکال‌ها؛ | * بررسی اشکال‌ها؛ | ||
* آیه | * [[آیه صادقین]]؛ | ||
* عصمت | * [[عصمت]] [[صادقین]]؛ | ||
:۱. تقریر [[علامه حلی]]؛ | :۱. تقریر [[علامه حلی]]؛ | ||
:۲. تقریر [[فخر الدین رازی]]؛ | :۲. تقریر [[فخر الدین رازی]]؛ | ||
* پژوهش پایانی. | * پژوهش پایانی. | ||
=== فصل دوازدهم: [[مذاهب اسلامی]] و [[راه تعیین امام]] === | |||
* نص و | * [[نص]] و [[معجزه]]؛ | ||
* کیسانیه و نص در [[امامت]]؛ | * [[کیسانیه]] و [[نص]] در [[امامت]]؛ | ||
* بررسی و نقد؛ | * بررسی و نقد؛ | ||
* بکریه و نص در [[امامت]]؛ | * [[بکریه]] و [[نص]] در [[امامت]]؛ | ||
* نص و | * [[نص]] و [[دعوت]]؛ | ||
* نص و | * [[نص]] و [[وراثت]]؛ | ||
* غلبه و | * [[غلبه]] و [[استیلاء]]؛ | ||
* بیعت و انتخاب. | * [[بیعت]] و [[انتخاب]]. | ||
=== فصل سیزدهم: [[شیعه امامیه]] و [[لزوم نص]] در [[تعیین امام]] === | |||
:۱. | :۱. [[عصمت امام]]؛ | ||
:۲. | :۲. [[افضلیت امام]]؛ | ||
:۳. علم گسترده | :۳. [[علم گسترده امام]]؛ | ||
:۴. | :۴. [[سیره پیامبر]] {{صل}}؛ | ||
:۵. روش انتخاب فاقد مشروعیت است؛ | :۵. [[روش انتخاب]] فاقد [[مشروعیت]] است؛ | ||
:۶. [[امام]] | :۶. [[امام]] [[خلیفه پیامبر]] {{صل}} است، نه [[وکیل مردم]]؛ | ||
* نقد؛ | * نقد؛ | ||
* ارزیابی؛ | * ارزیابی؛ | ||
:۷. نظریه انتخاب اختلاف خیز است؛ | :۷. [[نظریه انتخاب]] [[اختلاف]] خیز است؛ | ||
* نقد؛ | * نقد؛ | ||
* ارزیابی. | * ارزیابی. | ||
=== فصل چهاردهم: بررسی [[نظریه انتخاب]] در [[تعیین امام]] === | |||
* گونه نخست:بیعت و | * گونه نخست: [[بیعت]] و [[اجماع]]؛ | ||
:۱. رفتار | :۱. [[رفتار صحابه]]؛ | ||
* نقد؛ | * نقد؛ | ||
:۲. اثبات خلافت ابوبکر از طریق | :۲. [[اثبات خلافت ابوبکر]] از طریق [[بیعت]]؛ | ||
* نقد؛ | * نقد؛ | ||
* گونه دوم: انکار نص در [[امامت]]؛ | * گونه دوم: [[انکار نص]] در [[امامت]]؛ | ||
:۱. مقایسه نص در [[امامت]] با فرائض | :۱. مقایسه [[نص]] در [[امامت]] با [[فرائض اسلامی]]؛ | ||
* نقد؛ | * نقد؛ | ||
* تواتر نص جلی بر [[امامت]] [[علی]]{{ع}}؛ | * [[تواتر]] [[نص جلی]] بر [[امامت]] [[علی]] {{ع}}؛ | ||
* طرح یک | * طرح یک شبهه؛ | ||
:۲. وجوب احتجاج و | :۲. [[وجوب احتجاج]] و [[وجوب قیام|قیام]]؛ | ||
* نقد؛ | * نقد؛ | ||
:۳. تعارض نصوص | :۳. [[تعارض نصوص امامت]]؛ | ||
* نقد؛ | * نقد؛ | ||
:۴. شواهد فقدان | :۴. شواهد [[فقدان نص]]؛ | ||
* ارزیابی و نقد؛ | * ارزیابی و نقد؛ | ||
* الف)شواهد مربوط به [[علی]]{{ع}}؛ | * الف) شواهد مربوط به [[علی]] {{ع}}؛ | ||
* ب)شواهد مربوط به خلفا و دیگران؛ | * ب) شواهد مربوط به [[خلفا]] و دیگران؛ | ||
* ارزیابی و نقد. | * ارزیابی و نقد. | ||
=== فصل پانزدهم: [[نظریه انتصاب]] و تحلیل [[رفتار صحابه]] === | |||
* تبیین نظریه؛ | * تبیین نظریه؛ | ||
* ارزیابی و نقد؛ | * ارزیابی و نقد؛ | ||
* قرآن و | * [[قرآن]] و [[صحابه پیامبر]] {{صل}}؛ | ||
* | * [[صحابه پیامبر]] {{صل}} از نگاه [[احادیث]]؛ | ||
* صحابه از نگاه تاریخ؛ | * [[صحابه]] از نگاه تاریخ؛ | ||
* ارزیابی شرایط؛ | * ارزیابی شرایط؛ | ||
* | * [[تأویل نصوص]] یا [[اجتهاد در برابر نص]]؛ | ||
* چکیده؛ | * چکیده؛ | ||
* سخن پایانی. | * سخن پایانی. | ||
=== فصل شانزدهم: نقد فرضیه [[استحاله در مفهوم امامت]] === | |||
* فرضیه استحاله در مفهوم | * فرضیه [[استحاله در مفهوم امامت]]؛ | ||
* ارزیابی و نقد؛ | * ارزیابی و نقد؛ | ||
:۱. نصب و نص الهی در [[امامت]]؛ | :۱. [[نصب]] و [[نص الهی]] در [[امامت]]؛ | ||
* اشکال؛ | * اشکال؛ | ||
* پاسخ؛ | * پاسخ؛ | ||
:۲. | :۲. [[عصمت امام]]؛ | ||
:۳. [[علم امام]]؛ | :۳. [[علم امام]]؛ | ||
:۴. [[امامت]] و اسوه | :۴. [[امامت]] و [[اسوه تربیت]]؛ | ||
* اشکال؛ | * اشکال؛ | ||
* پاسخ؛ | * پاسخ؛ | ||
* غلو و | * [[غلو]] و [[غالیان]]؛ | ||
* گونه‌های | * گونه‌های [[تفویض]]؛ | ||
* وحی و | * [[وحی]] و [[تفویض]]؛ | ||
* متکلمان شیعه و تفویض | * [[متکلمان شیعه]] و [[تفویض اعتدالی]]؛ | ||
* توکل و توسل در فرهنگ | * [[توکل]] و [[توسل]] در [[فرهنگ]] [[تشیع]]. | ||
{{پایان}} | {{پایان فهرست اثر}} | ||
==دربارهٔ پدیدآورنده== | == دربارهٔ پدیدآورنده == | ||
{{پدیدآورنده ساده | |||
| پدیدآورنده کتاب = علی ربانی گلپایگانی}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:کتاب]] | |||
[[رده: | |||
[[رده:کتاب‌های علی ربانی گلپایگانی]] | [[رده:کتاب‌های علی ربانی گلپایگانی]] | ||
[[رده:آثار علی ربانی گلپایگانی]] | [[رده:آثار علی ربانی گلپایگانی]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]] | [[رده:کتاب‌های دارای چکیده]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای فهرست]] | [[رده:کتاب‌های دارای فهرست]] | ||
[[رده:کتاب‌های | [[رده:کتاب‌های فاقد متن دیجیتال]] | ||
[[رده:کتاب‌های فاقد متن PDF]] | [[رده:کتاب‌های فاقد متن PDF]] | ||
[[رده:آثار پاسخ‌دهنده به پرسمان علم غیب]] | |||
[[رده:کتاب‌های پاسخ‌دهنده به پرسمان علم غیب]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۵
| امامت در بینش اسلامی | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | علی ربانی گلپایگانی |
| ویراستار | مهدی رفیعی موحد |
| موضوع | امامت و ولایت |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات بوستان کتاب |
| وابسته به | دفتر تبلیغات اسلامی |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۶ ش |
| تعداد صفحه | ۴۴۰ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۰۹۰۷-۷۷-۱ |
| شماره ملی | ۳۷۹۶۴۳۶ |
امامت در بینش اسلامی، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مسائل امامت عامه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر علی ربانی گلپایگانی است و انتشارات بوستان کتاب انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر به جایگاه امامت در قرآن کریم و احادیث اسلامی، بررسی تعریف‌های امامت، نقل و بررسی اقوال درباره وجوب امامت و دلایل آن، تحقیق درباره فلسفه امامت از نگاه عقل و وحی، پژوهش درباره مهم‌ترین صفات و بایستگی‌های امام مانند: علم، عدالت، افضلیت و عصمت و ارزیابی و نقد دیدگاه‌های مختلف درباره تعیین امام به ویژه دو دیدگاه نص و بیعت مباحث مهم و محوری کتاب حاضر می‌پردازد. به ادعای نویسنده در نقل اقوال و آرای متکلمان اسلامی از مذاهب گوناگون، کوشش شده است به منابع دست اول و معتبر آنان استناد شود و در ارزیابی و نقد آراء و اقوال نیز از عقل و وحی و گزارش‌‌های مستند تاریخی بهره‌گیری شده است. اگر چه مضامین و مفاهیم بحث‌های کتاب جدید نیست و از قرن‌های پیش مورد گفت و گوی متکلمان اسلامی بوده است، ولی ساختار و تا حدی ادبیات آن با آثار دیگران متفاوت است[۲].
فهرست کتاب
- مقدمه؛
فصل اول: واژه‌شناسی و تعریف امامت
- واژه‌شناسی و تعریف امامت؛
- تعریف لغوی امامت؛
- کاربردهای امام در قرآن؛
- تعریف‌های متکلمان اسلامی؛
- الف) تعریف‌های عام؛
- ب) تعریف‌های خاص؛
- نکات تکمیلی.
فصل دوم: جایگاه امامت در تفکر اسلامی
- قرآن و جایگاه امامت؛
- جایگاه امامت در احادیث اسلامی؛
- جایگاه امامت از منظر تاریخی.
فصل سوم: وجوب امامت
- ۱. مذهب امامیه؛
- ۲. مذهب اسماعیلیه؛
- ۳. مذهب زیدیه؛
- ۴. معتزله؛
- ۵. خوارج؛
- ۶. اشاعره؛
- ۷. ماتریدیه؛
- ۸. وهابیه؛
- ۱. آیه اولی الامر؛
- ۲. حدیث «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة»؛
- ۳. سیره مسلمانان؛
- ۴. اجرای حدود و حفظ نظام اسلامی؛
- ۵. وجوب دفع ضررهای عظیم.
فصل چهارم: قاعده لطف و وجوب امامت
- تعریف و اقسام لطف؛
- لطف و حکمت الهی؛
- فاعل لطف؛
- برهان لطف بر وجوب امامت؛
- پاسخ گویی به اشکال‌ها.
فصل پنجم: متکلمان اسلامی و فلسفه امامت
- مقدمه؛
- بخش نخست: فلسفه امامت از دیدگاه اهل سنت؛
- ۱. معتزله و فلسفه امامت؛
- ۲. ماتریدیه و فلسفه امامت؛
- ۳. اشعریه و فلسفه امامت؛
- بخش دوم: فلسفه امامت از نظر امامیه؛
- ۱. حفظ نظام اجتماعی مسلمانان؛
- ۲. برقراری عدالت اجتماعی؛
- ۳. تکالیف اجتماعی؛
- ۴. اجرای حدود الهی؛
- ۵. امامت و لطف؛
- ۶. حفظ شریعت؛
- مناقشه‌های عبدالجبار؛
- پاسخ‌‌های سید مرتضی؛
- پاسخ به یک اشکال.
فصل ششم: امامت و فلسفه خلقت
- انسان کامل، فلسفه خلقت است؛
- انسان کامل خلیفه خداوند در زمین است؛
- پیامبران، امام و خلفای الهی در زمین بودهاند؛
- خلافت الهی و امامت بشر؛
- استمرار امامت و خلافت الهی پس از پیامبران؛
- پاسخ به یک اشکال.
فصل هفتم: فلسفه امامت از نگاه روایات
- روایات نبوی؛
- روایات اهل بیت (ع)؛
- مسئولیت‌های اخلاقی، دینی و اجتماعی؛
- مصالح دینی و دنیوی؛
- نظم، امنیت و عدالت اجتماعی؛
- اجرای احکام و حدود الهی؛
- حفظ شریعت؛
- اتمام حجت بر مکلفان؛
- ولایت و هدایت درونی؛
- امامت و غایت خلقت.
فصل هشتم: بایستگی‌های امامت
- قریشی بودن امام؛
- پارسایی و عدالت؛
- نقد و نظر؛
- دانایی و کفایت؛
- شیعه امامیه و علم امام(ع)؛
- معتزله و علم امام(ع)؛
- اشعریه و علم امام(ع)؛
- ماتریدیه و علم امام(ع)؛
- زیدیه و علم امام(ع)؛
- حاصل کلام.
فصل نهم: امامت و افضلیت
- شیعه امامیه و افضلیت امام؛
- قلمرو افضلیت؛
- امامت مفضول قبیح است؛
- بررسی اشکالات؛
- نقد و نظر؛
- قرآن و افضلیت امام؛
- نقد و نظر؛
- برتری اخروی؛
- ۱. عصمت و افضلیت؛
- ۲. تکلیف سنگین‌تر و پاداش بیش‌تر؛
- ۳. امام، حجت خداوند بر بشر است؛
- ۴. تعظیم ویژه، مستلزم افضلیت است؛
- ۵. برتری در کمالات، مستلزم برتری در پاداش است؛
- ابو بکر باقلانی و افضلیت امام؛
- ارزیابی.
فصل دهم: عصمت امام از دیدگاه خرد
- حقیقت عصمت؛
- عصمت علمی؛
- عقاید و آرا؛
- دلایل عقلی عصمت:
- ۱. برهان امتناع تسلسل؛
- بررسی اشکال‌ها؛
- اشکال اول؛
- ارزیابی؛
- اشکال دوم؛
- ارزیابی؛
- اشکال سوم؛
- ارزیابی؛
- اشکال چهارم؛
- اشکال پنجم؛
- ارزیابی؛
- ۲. برهان حفظ شریعت؛
- اشکال؛
- ارزیابی؛
- ارزیابی.
فصل یازدهم: قرآن و عصمت امام
- آیه ابتلای ابراهیم (ع)؛
- تقریر اول؛
- تقریر دوم؛
- اشکال؛
- پاسخ؛
- اشکال؛
- پاسخ؛
- آیه اولی الامر؛
- اقوال مفسران اهل سنت؛
- ارزیابی؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- تقریر اول؛
- اشکال؛
- پاسخ؛
- تقریر دوم؛
- اولوالامر، امامان اهل بیت‌اند؛
- بررسی اشکال‌ها؛
- آیه صادقین؛
- عصمت صادقین؛
- ۱. تقریر علامه حلی؛
- ۲. تقریر فخر الدین رازی؛
- پژوهش پایانی.
فصل دوازدهم: مذاهب اسلامی و راه تعیین امام
- نص و معجزه؛
- کیسانیه و نص در امامت؛
- بررسی و نقد؛
- بکریه و نص در امامت؛
- نص و دعوت؛
- نص و وراثت؛
- غلبه و استیلاء؛
- بیعت و انتخاب.
فصل سیزدهم: شیعه امامیه و لزوم نص در تعیین امام
- ۱. عصمت امام؛
- ۲. افضلیت امام؛
- ۳. علم گسترده امام؛
- ۴. سیره پیامبر (ص)؛
- ۵. روش انتخاب فاقد مشروعیت است؛
- ۶. امام خلیفه پیامبر (ص) است، نه وکیل مردم؛
- نقد؛
- ارزیابی؛
- ۷. نظریه انتخاب اختلاف خیز است؛
- نقد؛
- ارزیابی.
فصل چهاردهم: بررسی نظریه انتخاب در تعیین امام
- ۱. رفتار صحابه؛
- نقد؛
- ۲. اثبات خلافت ابوبکر از طریق بیعت؛
- ۱. مقایسه نص در امامت با فرائض اسلامی؛
- ۲. وجوب احتجاج و قیام؛
- نقد؛
- ۳. تعارض نصوص امامت؛
- نقد؛
- ۴. شواهد فقدان نص؛
فصل پانزدهم: نظریه انتصاب و تحلیل رفتار صحابه
- تبیین نظریه؛
- ارزیابی و نقد؛
- قرآن و صحابه پیامبر (ص)؛
- صحابه پیامبر (ص) از نگاه احادیث؛
- صحابه از نگاه تاریخ؛
- ارزیابی شرایط؛
- تأویل نصوص یا اجتهاد در برابر نص؛
- چکیده؛
- سخن پایانی.
فصل شانزدهم: نقد فرضیه استحاله در مفهوم امامت
- فرضیه استحاله در مفهوم امامت؛
- ارزیابی و نقد؛
- اشکال؛
- پاسخ؛
- ۲. عصمت امام؛
- ۳. علم امام؛
- ۴. امامت و اسوه تربیت؛
دربارهٔ پدیدآورنده
