سوره کافرون: تفاوت میان نسخه‌ها
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سوره | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوره کافرون در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[خداوند]] در این [[سوره]] به [[پیامبر]]{{صل}} [[فرمان]] می‌دهد از | [[خداوند]] در این [[سوره]] به [[پیامبر]] {{صل}} [[فرمان]] می‌دهد از خدایان [[مشرکان]] و [[عقاید]] [[باطل]] آنها [[برائت]] جوید؛ زیرا میان [[توحید]] و [[شرک]] هرگز سازشی نیست. | ||
نزول این سوره پس از آن بود که بعضی از مشرکان از پیامبر می‌خواستند مدتی بت‌های آنان را [[عبادت]] کند تا آنها هم خدای [[محمد]] را بپرستند. [[سوره]]، [[مسلمانان]] را از [[سازش]] بر سر [[اصول اعتقادی]] و مبانی بنیادین [[مکتب]] (توحید) برحذر می‌دارد. | |||
==ویژگی‌های | == ویژگی‌های سوره کافرون == | ||
#شش [[آیه]]، ۲۶، ۲۷ یا ۲۸ کلمه و ۹۴ یا ۹۹ حرف دارد. | # شش [[آیه]]، ۲۶، ۲۷ یا ۲۸ کلمه و ۹۴ یا ۹۹ حرف دارد. | ||
#در | # در ترتیب نزول، هیجدهمین و در [[مصحف شریف]] یکصد و نهمین سوره [[قرآن]] است. | ||
#پس از [[سوره ماعون]] و پیش از [[سوره فیل]] و پیش از [[هجرت]] در [[مکه]] نازل شد و هیچ آیه | # پس از [[سوره ماعون]] و پیش از [[سوره فیل]] و پیش از [[هجرت]] در [[مکه]] نازل شد و هیچ آیه مدنی ندارد. | ||
#از سوره‌های مفصّل و از نوع قصار آن به شمار می‌آید. | # از سوره‌های مفصّل و از نوع قصار آن به شمار می‌آید. | ||
#از سُوَر جمعی‌النزول است. | # از سُوَر جمعی‌النزول است. | ||
#برخی گفته‌اند آیه ۶ این سوره با | # برخی گفته‌اند آیه ۶ این سوره با آیه سیف [[نسخ]] شده است. | ||
#دومین سوره‌ای است که با لفظ {{متن قرآن|قُلْ}} آغاز می‌شود. | # دومین سوره‌ای است که با لفظ {{متن قرآن|قُلْ}} آغاز می‌شود. | ||
#آخرین سوره از سوره‌های مخاطبات است که با خطاب {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ}}<ref> | # آخرین سوره از سوره‌های مخاطبات است که با خطاب {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ}}<ref>«ای کافران!» سوره کافرون، آیه ۱.</ref> آغاز شده و درباره [[کافران]] [[سخن]] گفته است؛ به همین مناسبت، سوره را «کافرون» نامیده‌اند<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۲۰،صفحه ۳۷۳؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱،صفحه ۵۴۸؛ هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۶۱۵؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، صفحه ۳۷۹؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۹۱؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱،صفحه ۱۹۳؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱،صفحه ۳۱۵؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۱۹۶.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص:۳۰۳۶.</ref> | ||
==اسامی سوره کافرون== | == اسامی سوره کافرون == | ||
این سوره به جز «کافرون» که مشهورترین نام این سوره است اسامی دیگری هم دارد: | این سوره به جز «کافرون» که مشهورترین نام این سوره است اسامی دیگری هم دارد: | ||
#'''جحد:''' «جحد» در لغت به معنای [[انکار]] است. چون این سوره درباره کافران و | # '''جحد:''' «جحد» در لغت به معنای [[انکار]] است. چون این سوره درباره کافران و منکران [[دین خدا]] نازل شده، به «سوره جحد» نامیده شده است. | ||
#'''عبادت:''' واژه «عبادت» با مشتقات مختلفش هشت بار در این سوره کوتاه به کار رفته است. | # '''عبادت:''' واژه «عبادت» با مشتقات مختلفش هشت بار در این سوره کوتاه به کار رفته است. | ||
#'''مقشقِشه:''' «مقشقشه» اسم فاعل از ماده «قشقشه» به معنای [[پاک]] کننده و دور نگهدارنده از [[شرک]]، [[نفاق]] و [[آلودگی]] است. از آنجایی که این [[سوره]] با رد [[پرستش]] [[بت‌ها]] در | # '''مقشقِشه:''' «مقشقشه» اسم فاعل از ماده «قشقشه» به معنای [[پاک]] کننده و دور نگهدارنده از [[شرک]]، [[نفاق]] و [[آلودگی]] است. از آنجایی که این [[سوره]] با رد [[پرستش]] [[بت‌ها]] در مقام شرک‌زدایی و نفاق‌زدایی از [[انسان‌ها]] است، به این اسم نامیده شده است. «مقشقشه» نامی است مشترک میان چهار [[سوره توبه]]، سوره کافرون، [[سوره فلق]] و [[سوره ناس]]<ref>سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۱۹۶؛ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۱۸۶؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۹۱؛ حجتی، محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، صفحه ۱۵۰؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۵۴۸.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص۸۰۱.</ref> | ||
==[[فضیلت]] | == [[فضیلت]] سوره کافرون == | ||
از [[رسول اکرم]]{{صل}} نقل شده است که شخصی به ایشان گفت: به من چیزی بیاموز که هنگام [[خواب]] بگویم. | از [[رسول اکرم]] {{صل}} نقل شده است که شخصی به ایشان گفت: به من چیزی بیاموز که هنگام [[خواب]] بگویم. حضرت فرمودند: هر گاه بخواهی بخوابی سوره کافرون را بخوان و بخواب که آن مایه [[ایمنی]] از شرک است. | ||
سوره «کافرون» چنان فضیلتی دارد که قرائت آن در زمان‌ها و مکان‌ها و حالت‌های مختلف سفارش شده است. [[معاویة بن عمار]] می‌گوید: [[امام صادق]]{{ع}} به من فرمود: «سوره کافرون را در نمازهای [[واجب]] و غیر آن قرائت کن». | سوره «کافرون» چنان فضیلتی دارد که قرائت آن در زمان‌ها و مکان‌ها و حالت‌های مختلف سفارش شده است. [[معاویة بن عمار]] می‌گوید: [[امام صادق]] {{ع}} به من فرمود: «سوره کافرون را در نمازهای [[واجب]] و غیر آن قرائت کن». | ||
[[اهل بیت]]{{ع}} در نمازهای روزانه خود سوره کافرون را قرائت می‌کردند و به قرائت آن در نمازهای روزانه سفارش می‌کردند. از امام صادق{{ع}} نقل شده است که فرمود: «در دو رکعت | [[اهل بیت]] {{ع}} در نمازهای روزانه خود سوره کافرون را قرائت می‌کردند و به قرائت آن در نمازهای روزانه سفارش می‌کردند. از امام صادق {{ع}} نقل شده است که فرمود: «در دو رکعت نماز صبح، هر سوره‌ای را که [[دوست]] داری بخوان. ولی من دوست دارم [[سوره اخلاص]] و کافرون را بخوانم». | ||
از آن حضرت همچنین [[روایت]] شده است که | از آن حضرت همچنین [[روایت]] شده است که ثواب تلاوت این سوره برابر با [[تلاوت]] یک چهارم [[قرآن]] است. هر کس سوره کافرون و [[اخلاص]] را در نمازهای واجب خود بخواند [[خداوند]] او و پدر و مادر و فرزندانش را می‌آمردزد و اگر از [[اشقیا]] باشد نامش در فهرست سعادتمندان قرار می‌گیرد و خداوند او را [[خوشبخت]] زنده می‌دارد و [[شهید]] می‌میراند و شهید [[محشور]] می‌کند. و هر کس در هنگام [[خواب]] سوره کافرون و [[اخلاص]] را بخواند [[خداوند]] برای او [[امان]] [[نامه]] از [[شرک]] می‌نویسد. | ||
برای این [[سوره]] در [[احادیث]]، آثار و برکاتی ذکر کرده‌اند، مثل: دیدن [[رسول خدا]]{{صل}} در خواب، دور شدن [[شیطان]] از [[قاری]] این سوره، [[استجابت دعا]]. | برای این [[سوره]] در [[احادیث]]، آثار و برکاتی ذکر کرده‌اند، مثل: دیدن [[رسول خدا]] {{صل}} در خواب، دور شدن [[شیطان]] از [[قاری]] این سوره، [[استجابت دعا]]<ref>سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱،صفحه (۲۴۳-۲۴۵)؛ ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال، صفحه ۱۲۱؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، جلد۲،صفحه ۶۲۶؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القران، جلد۱۰،صفحه ۱۹۰؛ نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، جلد۴،صفحه (۳۶۷-۳۲۸)و۲۹۱؛ متقی، علی بن حسام الدین، کنزالعمال، جلد۱،صفحه ۵۹۶</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص:۳۵۹۱.</ref> | ||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
==منابع== | |||
# [[پرونده: 9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه علوم قرآنی''']] | # [[پرونده: 9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه علوم قرآنی''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:سوره‌های قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۲
این مدخل زیرشاخهٔ بحث سوره است. سوره کافرون از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سوره کافرون در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
خداوند در این سوره به پیامبر (ص) فرمان می‌دهد از خدایان مشرکان و عقاید باطل آنها برائت جوید؛ زیرا میان توحید و شرک هرگز سازشی نیست.
نزول این سوره پس از آن بود که بعضی از مشرکان از پیامبر می‌خواستند مدتی بت‌های آنان را عبادت کند تا آنها هم خدای محمد را بپرستند. سوره، مسلمانان را از سازش بر سر اصول اعتقادی و مبانی بنیادین مکتب (توحید) برحذر می‌دارد.
ویژگی‌های سوره کافرون
- شش آیه، ۲۶، ۲۷ یا ۲۸ کلمه و ۹۴ یا ۹۹ حرف دارد.
- در ترتیب نزول، هیجدهمین و در مصحف شریف یکصد و نهمین سوره قرآن است.
- پس از سوره ماعون و پیش از سوره فیل و پیش از هجرت در مکه نازل شد و هیچ آیه مدنی ندارد.
- از سوره‌های مفصّل و از نوع قصار آن به شمار می‌آید.
- از سُوَر جمعی‌النزول است.
- برخی گفته‌اند آیه ۶ این سوره با آیه سیف نسخ شده است.
- دومین سوره‌ای است که با لفظ ﴿قُلْ﴾ آغاز می‌شود.
- آخرین سوره از سوره‌های مخاطبات است که با خطاب ﴿يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ﴾[۱] آغاز شده و درباره کافران سخن گفته است؛ به همین مناسبت، سوره را «کافرون» نامیده‌اند[۲].[۳]
اسامی سوره کافرون
این سوره به جز «کافرون» که مشهورترین نام این سوره است اسامی دیگری هم دارد:
- جحد: «جحد» در لغت به معنای انکار است. چون این سوره درباره کافران و منکران دین خدا نازل شده، به «سوره جحد» نامیده شده است.
- عبادت: واژه «عبادت» با مشتقات مختلفش هشت بار در این سوره کوتاه به کار رفته است.
- مقشقِشه: «مقشقشه» اسم فاعل از ماده «قشقشه» به معنای پاک کننده و دور نگهدارنده از شرک، نفاق و آلودگی است. از آنجایی که این سوره با رد پرستش بت‌ها در مقام شرک‌زدایی و نفاق‌زدایی از انسان‌ها است، به این اسم نامیده شده است. «مقشقشه» نامی است مشترک میان چهار سوره توبه، سوره کافرون، سوره فلق و سوره ناس[۴].[۵]
فضیلت سوره کافرون
از رسول اکرم (ص) نقل شده است که شخصی به ایشان گفت: به من چیزی بیاموز که هنگام خواب بگویم. حضرت فرمودند: هر گاه بخواهی بخوابی سوره کافرون را بخوان و بخواب که آن مایه ایمنی از شرک است.
سوره «کافرون» چنان فضیلتی دارد که قرائت آن در زمان‌ها و مکان‌ها و حالت‌های مختلف سفارش شده است. معاویة بن عمار می‌گوید: امام صادق (ع) به من فرمود: «سوره کافرون را در نمازهای واجب و غیر آن قرائت کن».
اهل بیت (ع) در نمازهای روزانه خود سوره کافرون را قرائت می‌کردند و به قرائت آن در نمازهای روزانه سفارش می‌کردند. از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: «در دو رکعت نماز صبح، هر سوره‌ای را که دوست داری بخوان. ولی من دوست دارم سوره اخلاص و کافرون را بخوانم».
از آن حضرت همچنین روایت شده است که ثواب تلاوت این سوره برابر با تلاوت یک چهارم قرآن است. هر کس سوره کافرون و اخلاص را در نمازهای واجب خود بخواند خداوند او و پدر و مادر و فرزندانش را می‌آمردزد و اگر از اشقیا باشد نامش در فهرست سعادتمندان قرار می‌گیرد و خداوند او را خوشبخت زنده می‌دارد و شهید می‌میراند و شهید محشور می‌کند. و هر کس در هنگام خواب سوره کافرون و اخلاص را بخواند خداوند برای او امان نامه از شرک می‌نویسد.
برای این سوره در احادیث، آثار و برکاتی ذکر کرده‌اند، مثل: دیدن رسول خدا (ص) در خواب، دور شدن شیطان از قاری این سوره، استجابت دعا[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ «ای کافران!» سوره کافرون، آیه ۱.
- ↑ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۲۰،صفحه ۳۷۳؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱،صفحه ۵۴۸؛ هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۶۱۵؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، صفحه ۳۷۹؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۹۱؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱،صفحه ۱۹۳؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱،صفحه ۳۱۵؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۱۹۶.
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۳۰۳۶.
- ↑ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۱۹۶؛ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۱۸۶؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۹۱؛ حجتی، محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، صفحه ۱۵۰؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۵۴۸.
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص۸۰۱.
- ↑ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱،صفحه (۲۴۳-۲۴۵)؛ ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال، صفحه ۱۲۱؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، جلد۲،صفحه ۶۲۶؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القران، جلد۱۰،صفحه ۱۹۰؛ نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، جلد۴،صفحه (۳۶۷-۳۲۸)و۲۹۱؛ متقی، علی بن حسام الدین، کنزالعمال، جلد۱،صفحه ۵۹۶
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۳۵۹۱.