آبرو در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> ==' به '</div> ==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = آبرو | |||
| عنوان مدخل = آبرو | |||
| مداخل مرتبط = [[آبرو در قرآن]] - [[آبرو در فقه اسلامی]] - [[آبرو در معارف دعا و زیارات]] - [[آبرو در معارف و سیره سجادی]] - [[آبرو در حقوق اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[آبرو]] بر حیثیّتی از [[انسان]] اطلاق می‌شود که درخور [[ستایش]] یا [[سرزنش]] است؛ خواه در خود او باشد یا در [[خانواده]] و کسانی که به گونهای با او پیوند دارند. از آبرو به [[ناموس]] نیز تعبیر می‌شود. از این عنوان در باب‌های گوناگون [[فقهی]]، مانند [[طهارت]]، [[صلات]]، [[حج]]، [[جهاد]] و [[تجارت]] [[سخن]] رفته و احکامی بر آن مترتّب گشته است. | «[[آبرو]]» بر حیثیّتی از [[انسان]] اطلاق می‌شود که درخور [[ستایش]] یا [[سرزنش]] است؛ خواه در خود او باشد یا در [[خانواده]] و کسانی که به گونهای با او پیوند دارند. از آبرو به [[ناموس]] نیز تعبیر می‌شود. از این عنوان در باب‌های گوناگون [[فقهی]]، مانند [[طهارت]]، [[صلات]]، [[حج]]، [[جهاد]] و [[تجارت]] [[سخن]] رفته و احکامی بر آن مترتّب گشته است. | ||
[[شریعت اسلام]] برای آبروی انسان همانند [[جان]] او [[ارزش]] ویژهای قائل شده است؛ تا آنجا که [[دفاع]] از آبرو را [[واجب]] دانسته و ریختن [[خون]] [[تجاوز]] کننده به آن را در بعضی موارد با شرایطی، و نیز ترک مهمترین [[واجبات]] را در راستای [[حفظ]] آن، روا دانسته است. برای مثال، رفتن به [[حج]]، <ref>وسائل الشیعة، ج۲۵، ص:۲۶۰ ـ ۲۶۱</ref> ادامه [[نماز]]، <ref>تذکرة الفقهاء، ج۸، ص:۴۴۹؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص:۶۶</ref> فراهم آوردن آب برای [[وضو]] و [[غسل]] <ref>جواهر الکلام، ج۱۹، ص:۴۱۱</ref> و یا [[امر به معروف و نهی از منکر]]، اگر موجب به خطر افتادن آبروی انسان شود،<ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۷۱</ref> از [[وجوب]] میافتد. | [[شریعت اسلام]] برای آبروی انسان همانند [[جان]] او [[ارزش]] ویژهای قائل شده است؛ تا آنجا که [[دفاع]] از آبرو را [[واجب]] دانسته و ریختن [[خون]] [[تجاوز]] کننده به آن را در بعضی موارد با شرایطی، و نیز ترک مهمترین [[واجبات]] را در راستای [[حفظ]] آن، روا دانسته است. برای مثال، رفتن به [[حج]]، <ref>وسائل الشیعة، ج۲۵، ص:۲۶۰ ـ ۲۶۱</ref> ادامه [[نماز]]، <ref>تذکرة الفقهاء، ج۸، ص:۴۴۹؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص:۶۶</ref> فراهم آوردن آب برای [[وضو]] و [[غسل]] <ref>جواهر الکلام، ج۱۹، ص:۴۱۱</ref> و یا [[امر به معروف و نهی از منکر]]، اگر موجب به خطر افتادن آبروی انسان شود،<ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۷۱</ref> از [[وجوب]] میافتد. | ||
از موارد جواز [[غیبت]] موردی است که حفظ آبروی غیبت شونده منوط به آن است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۲، ص:۶۸</ref> دفع مهاجمی که قصد [[عِرض]] انسان را دارد واجب است. در صورت عدم [[توانایی]] بر دفع، فرار واجب است و [[تسلیم]] جز در صورت عدم امکان فرار و به خطر افتادن جان، جایز نیست <ref>جواهر الکلام، ج۴۱، ص:۶۵۲-۶۵۵</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۹۸.</ref> | از موارد جواز [[غیبت]] موردی است که حفظ آبروی غیبت شونده منوط به آن است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۲، ص:۶۸</ref> دفع مهاجمی که قصد [[عِرض]] انسان را دارد واجب است. در صورت عدم [[توانایی]] بر دفع، فرار واجب است و [[تسلیم]] جز در صورت عدم امکان فرار و به خطر افتادن جان، جایز نیست <ref>جواهر الکلام، ج۴۱، ص:۶۵۲-۶۵۵</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۹۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۵۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آبرو است. آبرو از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آبرو در قرآن - آبرو در فقه اسلامی - آبرو در معارف دعا و زیارات - آبرو در معارف و سیره سجادی - آبرو در حقوق اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«آبرو» بر حیثیّتی از انسان اطلاق می‌شود که درخور ستایش یا سرزنش است؛ خواه در خود او باشد یا در خانواده و کسانی که به گونهای با او پیوند دارند. از آبرو به ناموس نیز تعبیر می‌شود. از این عنوان در باب‌های گوناگون فقهی، مانند طهارت، صلات، حج، جهاد و تجارت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب گشته است.
شریعت اسلام برای آبروی انسان همانند جان او ارزش ویژهای قائل شده است؛ تا آنجا که دفاع از آبرو را واجب دانسته و ریختن خون تجاوز کننده به آن را در بعضی موارد با شرایطی، و نیز ترک مهمترین واجبات را در راستای حفظ آن، روا دانسته است. برای مثال، رفتن به حج، [۱] ادامه نماز، [۲] فراهم آوردن آب برای وضو و غسل [۳] و یا امر به معروف و نهی از منکر، اگر موجب به خطر افتادن آبروی انسان شود،[۴] از وجوب میافتد.
از موارد جواز غیبت موردی است که حفظ آبروی غیبت شونده منوط به آن است. [۵] دفع مهاجمی که قصد عِرض انسان را دارد واجب است. در صورت عدم توانایی بر دفع، فرار واجب است و تسلیم جز در صورت عدم امکان فرار و به خطر افتادن جان، جایز نیست [۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ وسائل الشیعة، ج۲۵، ص:۲۶۰ ـ ۲۶۱
- ↑ تذکرة الفقهاء، ج۸، ص:۴۴۹؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص:۶۶
- ↑ جواهر الکلام، ج۱۹، ص:۴۱۱
- ↑ جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۷۱
- ↑ جواهر الکلام، ج۲۲، ص:۶۸
- ↑ جواهر الکلام، ج۴۱، ص:۶۵۲-۶۵۵
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۱، صفحه ۹۸.