خوش‌خلقی در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>') |
(←مقدمه) |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = خوش‌خلقی | |||
| عنوان مدخل = خوش‌خلقی | |||
| مداخل مرتبط = [[خوش‌خلقی در لغت]] - [[خوش‌خلقی در قرآن]] - [[خوش‌خلقی در حدیث]] - [[خوش‌خلقی در نهج البلاغه]] - [[خوش‌خلقی در اخلاق اسلامی]] - [[خوش‌خلقی در معارف دعا و زیارات]] - [[خوش‌خلقی در معارف و سیره نبوی]] - [[خوش‌خلقی در معارف و سیره حسینی]] - [[خوش‌خلقی در معارف و سیره سجادی]] - [[خوش‌خلقی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[خوش‌خلقی در خانواده]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== | == مقدمه == | ||
[[حُسن]] در لغت نقیض قبح<ref>طریحی، مجمع البحرین، ج۶، ص۲۳۵؛ ابن‌منظور، لسان‌العرب، ج۱۳، ص۱۱۴.</ref> به معنی [[نیکی]] و [[جمال]]<ref>لوئیس معلوف، المنجد، ص۱۳۵.</ref> است و [[خُلق]] به معنی [[سرشت]] و سجیه به کار رفته است<ref>لوئیس معلوف، المنجد، ص۱۹۴.</ref>؛ بنابراین، [[حسن]] خُلق به معنی [[خوش‌خویی]]، نیکوسیرتی و زیباصفتی است<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی ج۱۴]]، ص۱۷۹.</ref>. | |||
[[حُسن]] در لغت نقیض | |||
"[[حسن خلق]]" در منابع فارسی به [[خوش‌خلقی]] معنا شده است<ref>لغت نامه، ج ۱۹، ص۵۵۹، "حسن خلق".</ref>. راغب در تحلیل این مفهوم، هر اثر بهجت‌آفرین، [[شادی]] بخش و مورد [[آرزو]] را مصداق حُسن شمرده و آن را سه نوع دانسته است: [[زیبایی]] [[عقل]] پسند؛ زیبایی [[هوا و هوس]] پسند؛ زیبایی طبیعی و محسوس<ref>مفردات، ص۱۱۸، "حسن".</ref>. "خُلْق" و "خُلُق" را نیز به معنای طبع، سجیه و ویژگی‌های [[رفتاری]] و صفات [[باطنی]] مخصوص به نفس دانسته‌اند و جمع آن "[[اخلاق]]" است<ref>لسان العرب، ج ۱۰، ص۸۶ - ۸۷، "خلق".</ref>. به سخن دیگر، [[خُلق]] به معنای صفات باطنی در مقابل خَلق است که مربوط به صفات ظاهری است<ref> مفردات، ص۱۵۸، "خلق".</ref>.<ref>[[مرضیه قدمی|قدمی، مرضیه]]، [[حسن خلق (مقاله)|مقاله «حسن خلق»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱]].</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:1100254.jpg|22px]] [[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|'''اخلاق الاهی ج۱۴''']] | # [[پرونده:1100254.jpg|22px]] [[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|'''اخلاق الاهی ج۱۴''']] | ||
# [[پرونده:000062.jpg|22px]] [[مرضیه قدمی|قدمی، مرضیه]]، [[حسن خلق (مقاله)|مقاله «حسن خلق»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|''' دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۸: | خط ۲۱: | ||
[[رده:خوش‌خلقی]] | [[رده:خوش‌خلقی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۲
این مدخل زیرشاخهٔ بحث خوش‌خلقی است. خوش‌خلقی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: خوش‌خلقی در لغت - خوش‌خلقی در قرآن - خوش‌خلقی در حدیث - خوش‌خلقی در نهج البلاغه - خوش‌خلقی در اخلاق اسلامی - خوش‌خلقی در معارف دعا و زیارات - خوش‌خلقی در معارف و سیره نبوی - خوش‌خلقی در معارف و سیره حسینی - خوش‌خلقی در معارف و سیره سجادی - خوش‌خلقی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - خوش‌خلقی در خانواده - پرسش مرتبط نداردمقدمه
حُسن در لغت نقیض قبح[۱] به معنی نیکی و جمال[۲] است و خُلق به معنی سرشت و سجیه به کار رفته است[۳]؛ بنابراین، حسن خُلق به معنی خوش‌خویی، نیکوسیرتی و زیباصفتی است[۴].
"حسن خلق" در منابع فارسی به خوش‌خلقی معنا شده است[۵]. راغب در تحلیل این مفهوم، هر اثر بهجت‌آفرین، شادی بخش و مورد آرزو را مصداق حُسن شمرده و آن را سه نوع دانسته است: زیبایی عقل پسند؛ زیبایی هوا و هوس پسند؛ زیبایی طبیعی و محسوس[۶]. "خُلْق" و "خُلُق" را نیز به معنای طبع، سجیه و ویژگی‌های رفتاری و صفات باطنی مخصوص به نفس دانسته‌اند و جمع آن "اخلاق" است[۷]. به سخن دیگر، خُلق به معنای صفات باطنی در مقابل خَلق است که مربوط به صفات ظاهری است[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ طریحی، مجمع البحرین، ج۶، ص۲۳۵؛ ابن‌منظور، لسان‌العرب، ج۱۳، ص۱۱۴.
- ↑ لوئیس معلوف، المنجد، ص۱۳۵.
- ↑ لوئیس معلوف، المنجد، ص۱۹۴.
- ↑ تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی ج۱۴، ص۱۷۹.
- ↑ لغت نامه، ج ۱۹، ص۵۵۹، "حسن خلق".
- ↑ مفردات، ص۱۱۸، "حسن".
- ↑ لسان العرب، ج ۱۰، ص۸۶ - ۸۷، "خلق".
- ↑ مفردات، ص۱۵۸، "خلق".
- ↑ قدمی، مرضیه، مقاله «حسن خلق»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱.