خراج در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۲

مقدمه

واژه «خراج» ظاهراً از «فراگ» فارسی گرفته شده و در عهد ساسانیان به عنوان مالیات زمین از مردم گرفته می‌شد. مسئولان گردآوری آن، دهقانان بودند که اطلاع دقیقی از وضعیت کشاورزان و میزان محصول آنها داشتند و شامل نقد و جنس بود و در آن زمان بیشتر با اجحاف و تعدی همراه بود^[۱].

خراج در لغت عربی به معنای «اتاوه» و «مالیات زمین» آمده^[۲] و به معنای غله زمین به کار رفته است^[۳].^[۴].^[۵] و نیز در لغت به معنای نفع یا درآمدی است که از ملک حاصل می‌شود^[۶]. همچنین به‌معنای باج گرفتن نیز آمده است^[۷]. گاهی به معنای مالیات، جزیه و اجرت نیز به کار رفته است^[۸]. خراج در اصطلاح، به مالیاتی گفته می‌شود که از زمین‌های «مفتوحة العنوه» یا «اراضی صلحیه» و یا زمین‌های فیء گرفته می‌شد^[۹].^[۱۰]

منابع

پانویس

↑ تاریخ مردم ایران، ج۱، ص۵۰۴.
↑ تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹.
↑ تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹؛ التحقیق فی کلمات القرآن، ج۳، ص۳۲.
↑ تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹.
↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳، ص ۳۱۱.
↑ ابن اثیر، النهایه، ج۲، ص۱۹، ماده خرج.
↑ لغت‌نامه دهخدا، ج۷، ص۹۶۲۷.
↑ ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۵۲، ماده خرج.
↑ منتظری، حسین علی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۳، ص۴۸۸.
↑ حسینی، سید رضا، مقاله «بیت المال»، دانشنامه امام علی ج۷، ص ۴۰۲.

[1] تاریخ مردم ایران، ج۱، ص۵۰۴.

[2] تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹.

[3] تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹؛ التحقیق فی کلمات القرآن، ج۳، ص۳۲.

[4] تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹.

[5] ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳، ص ۳۱۱.

[6] ابن اثیر، النهایه، ج۲، ص۱۹، ماده خرج.

[7] لغت‌نامه دهخدا، ج۷، ص۹۶۲۷.

[8] ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۵۲، ماده خرج.

[9] منتظری، حسین علی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۳، ص۴۸۸.

[10] حسینی، سید رضا، مقاله «بیت المال»، دانشنامه امام علی ج۷، ص ۴۰۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{سیره معصوم}}
+{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = خراج| عنوان مدخل  = خراج| مداخل مرتبط = [[خراج در لغت]] - [[خراج در فقه اسلامی]] - [[خراج در فقه سیاسی]] - [[خراج در تاریخ اسلامی]] - [[خراج در معارف و سیره علوی]]| پرسش مرتبط  = }}
-{{مدخل مرتبط
-| موضوع مرتبط = خراج
-| عنوان مدخل  = [[خراج]]
-| مداخل مرتبط = [[خراج در لغت]] - [[خراج در حدیث]] - [[خراج در فقه سیاسی]] - [[خراج در معارف و سیره علوی]]
-| پرسش مرتبط  =
-}}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-[[خراج]] در لغت به معنای نفع یا درآمدی است که از [[ملک]] حاصل می‌شود<ref>ابن اثیر، النهایه، ج۲، ص۱۹، ماده خرج.</ref>، و گاهی به معنای [[مالیات]]، [[جزیه]] و اجرت نیز به کار رفته است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۵۲، ماده خرج.</ref>. خراج در اصطلاح، به مالیاتی گفته می‌شود که از زمین‌های «[[مفتوحة العنوه]]» یا «[[اراضی]] صلحیه» و یا زمین‌های فیء گرفته می‌شد<ref>منتظری، حسین علی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۳، ص۴۸۸.</ref>.<ref>[[سید رضا حسینی|حسینی، سید رضا]]، [[بیت المال (مقاله)| مقاله «بیت المال»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۷، ص ۴۰۲.</ref>
+واژه «[[خراج]]» ظاهراً از «فراگ» فارسی گرفته شده و در [[عهد]] ساسانیان به عنوان [[مالیات]] [[زمین]] از [[مردم]] گرفته می‌شد. [[مسئولان]] گردآوری آن، دهقانان بودند که اطلاع دقیقی از وضعیت کشاورزان و [[میزان]] محصول آنها داشتند و شامل نقد و جنس بود و در آن [[زمان]] بیشتر با اجحاف و [[تعدی]] همراه بود<ref>تاریخ مردم ایران، ج۱، ص۵۰۴.</ref>.
+خراج در لغت عربی به معنای «اتاوه» و «مالیات زمین» آمده<ref>تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹.</ref> و به معنای غله [[زمین]] به کار رفته است<ref>تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹؛ التحقیق فی کلمات القرآن، ج۳، ص۳۲.</ref>.<ref>تاج العروس، ج۵، ص۵۰۹.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳ (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳]]، ص ۳۱۱.</ref> و نیز در لغت به معنای نفع یا درآمدی است که از [[ملک]] حاصل می‌شود<ref>ابن اثیر، النهایه، ج۲، ص۱۹، ماده خرج.</ref>. همچنین به‌معنای باج گرفتن نیز آمده است<ref>لغت‌نامه دهخدا، ج۷، ص۹۶۲۷.</ref>. گاهی به معنای [[مالیات]]، [[جزیه]] و اجرت نیز به کار رفته است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۵۲، ماده خرج.</ref>. خراج در اصطلاح، به مالیاتی گفته می‌شود که از زمین‌های «[[مفتوحة العنوه]]» یا «[[اراضی]] صلحیه» و یا زمین‌های فیء گرفته می‌شد<ref>منتظری، حسین علی، دراسات فی ولایة الفقیه، ج۳، ص۴۸۸.</ref>.<ref>[[سید رضا حسینی|حسینی، سید رضا]]، [[بیت المال (مقاله)| مقاله «بیت المال»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۷]]، ص ۴۰۲.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
 # [[پرونده:1368105.jpg|22px]] [[سید رضا حسینی|حسینی، سید رضا]]، [[بیت المال (مقاله)| مقاله «بیت المال»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۷''']]
+# [[پرونده: 1100830.jpg|22px]] [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳ (کتاب)|'''سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳''']]
 {{پایان منابع}}