ویژگی‌های دوران غیبت صغری چیست؟ (پرسش)

ویژگی‌های دوران غیبت صغری چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری
مدخل اصلی	ویژگی‌های عصر غیبت صغری

ویژگی‌های دوران غیبت صغری چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

خدامراد سلیمیان

حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«غیبت صغرا، با ویژگی‌های خاص خود، دورانی لازم و ضروری بود که به حکمت خداوند، در تاریخ شیعه رقم خورد، تا جامعه شیعی را به کامل‌ترین صورت ممکن مهیای فصلی تازه از زندگی خود کند. برخی از این ویژگی‌های غیبت صغرا بدین قرار است:

• محدود بودن به زمان معین‌: زمان غیبت صغرا محدود بود و از نگاه زمانی ۶۹ سال و چند ماه طول کشید و به دلیل کوتاه بودن مدت آن "غیبت صغرا" نامیده شد؛ به خلاف غیبت کبرا که غیر از خدا کسی از مدت آن آگاهی ندارد.
• پنهان نبودن حضرت مهدی (ع) از همگان‌: در دوران غیبت صغرا، امام از نگاه‌ها پنهان بود؛ لیکن این غیبت، همگانی نبود؛ بلکه کسانی مانند نواب خاص و برخی از وکلای آن حضرت، می‌توانستند با آن حضرت در تماس باشند و پرسش‌ها و نامه‌های مردم را خدمت امام ببرند و پاسخ او را به مردم برسانند. اما در غیبت کبرا، امام به طور کلی از نگاه‌ها پنهان است و راه نامه‌نگاری بسته است؛ یعنی بنای غیبت کبرا و اقتضای آن، این است که حضرت دیده نشود. البته این بدان معنا نیست که امکان ندارد دیده شود؛ بلکه ممکن است برخی افراد، حضرت را ببینند.
• ارتباط حضرت مهدی (ع) با مردم به وسیله افراد مشخص‌: در غیبت صغرا، حضرت چهار نماینده داشت که آن‌ها را به صورت معین و مشخص تعیین کرده و برگزیده بود. آنان موظف بودند بین امام و مردم ارتباط برقرار کنند. اقامتگاه و مکان حضرت را نیز می‌دانستند؛ ولی در غیبت کبرا چنین نیست».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای رضوانی؛

علی اصغر رضوانی آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است: «بنابر قولی شروع غیبت صغرا از زمان شهادت امام عسکری (ع) بوده است، که از همان زمان امام (ع) متولّی امر امامت می‌شوند. حضرت خلافت خود را با نصب وکیل اوّلش هنگام مقابله با جماعت قمّیین آغاز نمودند. عصر غیبت صغرا از امتیازات ویژه‌ای برخوردار است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم: در این عصر امام مهدی (ع) متصدی امامت و خلافت شد. در این عصر امام (ع) استتار کامل نداشتند، بلکه به جهت مصالح کلّی با برخی از خواص یارانش ملاقات برقرار می‌کردند. در این عصر چهار سفیر وجود داشت که از طرف حضرت به طور خصوص مأمور به رسیدگی امور مردم بوده و رابط بین آنان و حضرت به شمار می‌آمدند».

1. غیبت صغرا به چه معناست؟ و چرا از همان ابتدا غیبت کامل صورت نگرفت؟ (پرسش)
2. علت و سبب پیدایش غیبت صغری امام مهدی چیست؟ (پرسش)
3. نقش و تأثیر غیبت صغری در غیبت کبری چیست؟ (پرسش)
4. مبدأ غیبت صغری از چه زمانی به حساب می‌‏آید؟ (پرسش)
5. ویژگی‌های دوران غیبت صغری چیست؟ (پرسش)
6. حکمت غیبت صغری قبل از غیبت کبری چه بوده است؟ (پرسش)
7. امتیاز عصر غیبت صغری بر غیبت کبری چیست؟ (پرسش)
8. آیا دولت عباسی پیگیر اخبار امام مهدی بودند؟ (پرسش)
9. امام مهدی برای اثبات وجود خود در عصر غیبت صغری چه تدابیری اندیشید؟ (پرسش)
10. آیا قبل از غیبت کبری غیبت صغری ضروری بوده است؟ (پرسش)
11. مسئولیت امام مهدی در غیبت صغرا چیست؟ (پرسش)
12. برخی از مورخان غیبت صغرا و کبرا نواب اربعه و داستان جعفر کذاب را دیدگاه متکلمین شیعه و شاگردانشان می‏دانند؟ (پرسش)
13. پایان غیبت صغرا چه زمانی است؟ (پرسش)
14. ماجرای تلاش نافرجام برای دستگیری امام مهدی چیست؟ (پرسش)
15. اولین کسی که به دروغ ادعای نیابت خاص امام مهدی کرد چه کسی بود؟ (پرسش)
16. خلفای دوران غیبت صغری چه کسانی بودند؟ (پرسش)
17. خلفای عباسی در دوران غیبت صغری چه اقدام‌هایی انجام دادند؟ (پرسش)
18. آخرین خلیفه عصر غیبت صغری چه کسی بود؟ (پرسش)
19. سالی که آخرین نائب خاص امام مهدی وفات یافت چه نام دارد؟‌ (پرسش)
20. چگونه می‌توان نیابت نواب خاص امام مهدی را اثبات کرد؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

• آغاز غیبت صغری
• ویژگی‌های عصر غیبت صغری
• فلسفه غیبت صغری
• وظایف امام مهدی در عصر غیبت صغری
• آخرین خلیفه عصر غیبت صغری
• اقدام‌های خلفای عباسی در عصر غیبت صغری
• پیگیری اخبار امام مهدی توسط حکومت عباسی
• تدابیر امام مهدی برای اثبات امامت
• تعداد خلفای عصر غیبت صغری
• پایان غیبت صغری

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.

پانویس