مقام مطیعان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۲۹

از جمله مقامات امامان معصوم (ع) مقام عبودیت که در زیارت جامعه کبیره با عبارت «الْمُطِيعُونَ‏ لِلَّهِ‏‏» آمده است.

اطاعت

این واژه از ریشه "ط‌ ـ‌ و‌ـ‌ ع" "ضد کَرْه" به‌معنای فرمان بردن^[۱] همراه با خضوع و رغبت است^[۲]. در تفاوت اطاعت با "اِتّباع" و "اجابت" گفته‌اند: اطاعت فرمانبری از موجودی برتر است، در حالی‌ که اِتّباع، مطلق پیروی با فرمان یا بدون‌ فرمان، و اجابت، پذیرش درخواست موجود زیر دست است^[۳].

واژه اطاعت و مشتقات آن ۷۸ بار در قرآن به‌کار رفته و مضمون آن از برخی آیات نیز که مشتمل بر این واژه و مشتقات آن نیست، استفاده‌ می‌شود^[۴].

امامان معصوم (ع)؛ فرمانبرداران خالص خداوند

«الْمُطِيعُونَ‏ لِلَّهِ‏‏‏‏‏‏‏‏»؛ "سلام بر امامان معصوم (ع) که بنده خالص و فرمانبردار حق‌اند و بس فرمانبرداری از سر عشق".

شارح صحیفه سجادیه مرحوم سید علی‌خان شیرازی می‌گوید: "برای آن‌که اطاعت جزو فضایل شمرده شود، باید دارای این شرایط باشد:

فرمانبردار، شرایط اطاعت را بداند.
با رغبت و اختیار فرمان ببرد.
با اعتقاد راسخ نفسانی به حسن و نیکویی آن، اختیارش کند.
مداومت و استمرار بر آن داشته باشد و بر آن استقامت ورزد"^[۵].

اطاعت معصومین از خداوند، اعمّ از پیامبران و امامان (ع) مطلق است، مقطعی و موسمی نیست. آنان مطيع همه احکام حضرت حق‌اند، واجبات، مستحبّات، مکروهات و مباحات، تمامی اینها را حکم حضرت حق دانسته پایبند و ملتزم به آن هستند.

ریشه نافرمانی در این گل‌های بی‌خار جهان هستی خشکانده شده است. ریشه نافرمانی، هوا و هوس و خودخواهی است، این رذیله در آنان راه ندارد و چون معصوم‌اند، لذا مطیع به نحو اطلاق خداوند هستند و این فضیلت برتر از فضیلت در عبادت به معنای خاصّ آن؛ یعنی نماز و روزه و دیگر عبادات است؛ زیرا چه بسا کسانی اهل اینها هستند، اما مطيع محض و بی‌چون و چرای ذات مقدّس حق نیستند.

امیرمؤمنان علی (ع) در مورد شیطان می‌فرماید: "شیطان، شش هزار سال که معلوم نیست از سال‌های دنیاست، یا از سال‌های آخرت، خدا را عبادت کرد^[۶].

البتّه برای خود آن حضرت و سایر انسان‌های کامل معصوم، روشن است لكن برای انسان‌های عادی معلوم نیست و آن ذوات قدسی بر اساس مصالحی نخواستند بیان کنند.

شیطان با این همه عبادت، چون اطاعت بی‌چون و چرا از خداوند نداشت، از درگاه ذات احدیّت رانده شد. امام صادق (ع) فرمود: "هنگامی که ابلیس، مأمور به سجده بر آدم شد، او گفت: پروردگار من! به عزّتت سوگند! اگر مرا از سجده بر آدم معاف داری، به گونه‌ای تو را عبادت خواهم کرد که کسی مانند آن عبادت نکرده باشد، خدای متعال فرمود: من دوست دارم آن‌گونه که خودم می‌خواهم اطاعت شوم نه آن‌گونه که تو می‌خواهی"^[۷].^[۸]

امامان معصوم (ع) تکلیف محوران الهی

«وَ بِأَمْرِهِ‏ تَعْمَلُونَ»؛ "فرمانی که شما اهل بیت (ع) را فرماندهی می‌کند، تنها و تنها فرمان خداوند است و بس". این یعنی "تکلیف محوری" و همانی است که خداوند، حضرت اسماعیل (ع) را به آن می‌ستاید آنجا که در برابر فرمان خداوند مبنی بر ذبحش فرمود: ﴿ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ ﴾^[۹].

جالب این است که حضرت اسماعیل (ع) نفرمود: " پدرم! مرا ذبح کن" بلکه فرمود: "آنچه امر خداست انجام ده!"؛ یعنی مهم، امر خداوند است. امامان معصوم (ع) تجسّم تکلیف مداری بودند که در حقیقت، این ویژگی، قطب نمای تمام حرکات سیاسی آنان بود و تنوّع شیوه‌ها در موضع‌گیری‌ها برخاسته از این خطّ راهبردی است^[۱۰].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

↑ مقاییس‌اللغه، ج۳، ص۴۳۱؛ المصباح، ج۲، ص۳۸۰، «طوع».
↑ مفردات، ص‌۵۲۹؛ التحقیق، ج‌۷، ص‌۱۳۸، «طوع».
↑ التحقیق، ج‌۱، ص‌۳۷۷، «تبع».
↑ جعفرپیشه فرد، مصطفی، اطاعت، دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ ص ۵۲۷ - ۵۳۵.
↑ رياض السالكين، ج۳، ص۳۱۰.
↑ «وَ كَانَ قَدْ عَبَدَ اللَّهَ‏ سِتَّةَ آلَافِ‏ سَنَةٍ لَا يُدْرَى‏ أَ مِنْ سِنِي الدُّنْيَا أَمْ مِنْ سِنِي الْآخِرَةِ‏‏‏‏‏‏‏‏»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲.
↑ «أُمِرَ إِبْلِيسُ بِالسُّجُودِ لآِدَمَ فَقَالَ يَا رَبِّ وَ عِزَّتِكَ إِنْ أَعْفَيْتَنِي مِنَ السُّجُودِ لآِدَمَ لَأَعْبُدَنَّكَ عِبَادَةً مَا عَبَدَكَ أَحَدٌ قَطُّ مِثْلَهَا قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِنِّي أُحِبُّ أَنْ أُطَاعَ مِنْ حَيْثُ أُرِيدُ‏‏‏‏‏‏‏‏»؛ بحارالأنوار، ج۲، ۲۶۲.
↑ خاتمی، سید احمد، در آستان امامان معصوم ج۲، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۶.
↑ ای پدر! آنچه فرمان می‌یابی انجام ده که- اگر خداوند بخواهد- مرا از شکیبایان خواهی یافت؛ سوره صافات، آیه ۱۰۲.
↑ خاتمی، سید احمد، در آستان امامان معصوم ج۲، ص۵۶۰.

[1] مقاییس‌اللغه، ج۳، ص۴۳۱؛ المصباح، ج۲، ص۳۸۰، «طوع».

[2] مفردات، ص‌۵۲۹؛ التحقیق، ج‌۷، ص‌۱۳۸، «طوع».

[3] التحقیق، ج‌۱، ص‌۳۷۷، «تبع».

[4] جعفرپیشه فرد، مصطفی، اطاعت، دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ ص ۵۲۷ - ۵۳۵.

[5] رياض السالكين، ج۳، ص۳۱۰.

[6] «وَ كَانَ قَدْ عَبَدَ اللَّهَ‏ سِتَّةَ آلَافِ‏ سَنَةٍ لَا يُدْرَى‏ أَ مِنْ سِنِي الدُّنْيَا أَمْ مِنْ سِنِي الْآخِرَةِ‏‏‏‏‏‏‏‏»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲.

[7] «أُمِرَ إِبْلِيسُ بِالسُّجُودِ لآِدَمَ فَقَالَ يَا رَبِّ وَ عِزَّتِكَ إِنْ أَعْفَيْتَنِي مِنَ السُّجُودِ لآِدَمَ لَأَعْبُدَنَّكَ عِبَادَةً مَا عَبَدَكَ أَحَدٌ قَطُّ مِثْلَهَا قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِنِّي أُحِبُّ أَنْ أُطَاعَ مِنْ حَيْثُ أُرِيدُ‏‏‏‏‏‏‏‏»؛ بحارالأنوار، ج۲، ۲۶۲.

[8] خاتمی، سید احمد، در آستان امامان معصوم ج۲، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۶.

[9] ای پدر! آنچه فرمان می‌یابی انجام ده که- اگر خداوند بخواهد- مرا از شکیبایان خواهی یافت؛ سوره صافات، آیه ۱۰۲.

[10] خاتمی، سید احمد، در آستان امامان معصوم ج۲، ص۵۶۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{خرد}}
+{{مدخل مرتبط
-{{مقام معصوم}}
+| موضوع مرتبط = مقام معصوم
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| عنوان مدخل  =
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[مقام معصوم]]''' و مرتبط با مدخل '''[[عبودیت]]''' است. مدخل‌های وابسته به این بحث:</div>
+| مداخل مرتبط =
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| پرسش مرتبط  =
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[عبودیت در قرآن]] | [[عبودیت در حدیث]] | [[عبودیت در عرفان اسلامی]] | [[عبودیت معصوم]] | [[درجات قرب الهی]]</div>
+}}
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[عبودیت (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-از جمله [[مقامات]] [[امامان معصوم]]{{عم}} [[مقام]] [[عبودیت]] که در [[زیارت جامعه کبیره]] با عبارت {{عربی|"الْمُطِيعُونَ‏ لِلَّهِ‏‏"}} آمده است.
+از جمله [[مقامات]] [[امامان معصوم]] {{عم}} مقام [[عبودیت]] که در [[زیارت جامعه کبیره]] با عبارت {{متن حدیث|الْمُطِيعُونَ‏ لِلَّهِ‏‏}} آمده است.
-==واژه‌شناسی لغوی==
+== اطاعت ==
-*این واژه از ریشه "ط‌ ـ‌ و‌ـ‌ ع" "ضد کَرْه" به‌معنای [[فرمان]] بردن<ref>مقاییس‌اللغه، ج۳، ص۴۳۱؛ المصباح، ج۲، ص۳۸۰، «طوع».</ref> همراه با [[خضوع]] و رغبت است<ref>مفردات، ص‌۵۲۹؛ التحقیق، ج‌۷، ص‌۱۳۸، «طوع».</ref>. در تفاوت [[اطاعت]] با "[[اِتّباع]]" و "[[اجابت]]" گفته‌اند: [[اطاعت]] [[فرمانبری]] از موجودی [[برتر]] است، در حالی‌ که [[اِتّباع]]، مطلق [[پیروی]] با [[فرمان]] یا بدون‌ [[فرمان]]، و [[اجابت]]، [[پذیرش]] درخواست موجود زیر دست است<ref>التحقیق، ج‌۱، ص‌۳۷۷، «تبع».</ref>.
+{{اصلی|اطاعت}}
-*واژه [[اطاعت]] و مشتقات آن ۷۸ بار در [[قرآن]] به‌کار رفته و مضمون آن از برخی [[آیات]] نیز که مشتمل بر این واژه و مشتقات آن نیست، استفاده‌ می‌شود<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/3/57.htm [[مصطفی جعفر‌پیشه‌ فرد|جعفرپیشه‌ فرد، مصطفی]]، دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۳، ص ۵۲۷ - ۵۳۵]</ref>.
+این واژه از ریشه "ط‌ ـ‌ و‌ـ‌ ع" "ضد کَرْه" به‌معنای [[فرمان]] بردن<ref>مقاییس‌اللغه، ج۳، ص۴۳۱؛ المصباح، ج۲، ص۳۸۰، «طوع».</ref> همراه با [[خضوع]] و رغبت است<ref>مفردات، ص‌۵۲۹؛ التحقیق، ج‌۷، ص‌۱۳۸، «طوع».</ref>. در تفاوت [[اطاعت]] با "[[اِتّباع]]" و "[[اجابت]]" گفته‌اند: [[اطاعت]] [[فرمانبری]] از موجودی [[برتر]] است، در حالی‌ که [[اِتّباع]]، مطلق [[پیروی]] با [[فرمان]] یا بدون‌ [[فرمان]]، و [[اجابت]]، [[پذیرش]] درخواست موجود زیر دست است<ref>التحقیق، ج‌۱، ص‌۳۷۷، «تبع».</ref>.
-==[[امامان معصوم]]{{عم}}؛ فرمانبرداران خالص خداوند==
+واژه [[اطاعت]] و مشتقات آن ۷۸ بار در [[قرآن]] به‌کار رفته و مضمون آن از برخی [[آیات]] نیز که مشتمل بر این واژه و مشتقات آن نیست، استفاده‌ می‌شود<ref>[[مصطفی جعفرپیشه فرد|جعفرپیشه فرد، مصطفی]]، [[اطاعت - جعفرپیشه فرد (مقاله)|اطاعت]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۳]] ص ۵۲۷ - ۵۳۵.</ref>.
-{{همچنین ببینید|مقام مطیعین}}
-{{همچنین ببینید|طاعت}}
-{{همچنین ببینید|اطاعت از خدا}}
-*{{عربی|" الْمُطِيعُونَ‏ لِلَّهِ‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ "[[سلام]] بر [[امامان معصوم]]{{عم}} که [[بنده]] [[خالص]] و [[فرمانبردار]] حق‌اند و بس [[فرمانبرداری]] از سر [[عشق]]"<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۵.</ref>.
+== [[امامان معصوم]] {{عم}}؛ فرمانبرداران خالص خداوند ==
-*شارح [[صحیفه سجادیه]] مرحوم [[سید علی‌خان شیرازی]] می‌گوید: "برای آن‌که [[اطاعت]] جزو [[فضایل]] شمرده شود، باید دارای این شرایط باشد<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۵.</ref>:
+{{همچنین|اطاعت از خدا}}
-*# [[فرمانبردار]]، شرایط [[اطاعت]] را بداند<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۵.</ref>.
+{{متن حدیث|الْمُطِيعُونَ‏ لِلَّهِ‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ "[[سلام]] بر [[امامان معصوم]] {{عم}} که [[بنده]] [[خالص]] و [[فرمانبردار]] حق‌اند و بس [[فرمانبرداری]] از سر [[عشق]]".
-*#با رغبت و [[اختیار]] [[فرمان]] ببرد<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۵.</ref>.
-*#با [[اعتقاد]] [[راسخ]] [[نفسانی]] به [[حسن]] و نیکویی آن، اختیارش کند<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۵.</ref>.
-*# [[مداومت]] و استمرار بر آن داشته باشد و بر آن [[استقامت]] ورزد"<ref>رياض السالكين، ج۳، ص۳۱۰.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۵.</ref>.
-* [[اطاعت]] [[معصومین]] از [[خداوند]]، اعمّ از [[پیامبران]] و [[امامان]]{{عم}} مطلق است، مقطعی و موسمی نیست. آنان مطيع همه [[احکام]] [[حضرت]] حق‌اند، [[واجبات]]، مستحبّات، مکروهات و مباحات، تمامی اینها را [[حکم]] [[حضرت حق]] دانسته پایبند و ملتزم به آن هستند<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۵.</ref>.
-*ریشه [[نافرمانی]] در این گل‌های بی‌خار [[جهان هستی]] خشکانده شده است. ریشه [[نافرمانی]]، [[هوا و هوس]] و [[خودخواهی]] است، این [[رذیله]] در آنان راه ندارد و چون معصوم‌اند، لذا [[مطیع]] به نحو اطلاق [[خداوند]] هستند و این [[فضیلت]] [[برتر]] از [[فضیلت]] در [[عبادت]] به معنای خاصّ آن؛ یعنی [[نماز]] و [[روزه]] و دیگر [[عبادات]] است؛ زیرا چه بسا کسانی [[اهل]] اینها هستند، اما مطيع محض و بی‌چون و چرای ذات [[مقدّس]] [[حق]] نیستند<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۵.</ref>.
-* [[امام علی|امیرمؤمنان علی]]{{ع}} در مورد [[شیطان]] می‌فرماید: "[[شیطان]]، شش هزار سال که معلوم نیست از سال‌های دنیاست، یا از سال‌های [[آخرت]]، [[خدا]] را [[عبادت]] کرد<ref>{{عربی|" وَ كَانَ قَدْ عَبَدَ اللَّهَ‏ سِتَّةَ آلَافِ‏ سَنَةٍ لَا يُدْرَى‏ أَ مِنْ سِنِي الدُّنْيَا أَمْ مِنْ سِنِي الْآخِرَةِ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۶.</ref>.
-*البتّه برای خود آن [[حضرت]] و سایر [[انسان‌های کامل]] [[معصوم]]، روشن است لكن برای انسان‌های عادی معلوم نیست و آن ذوات قدسی بر اساس مصالحی نخواستند بیان کنند<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۶.</ref>.
-* [[شیطان]] با این همه [[عبادت]]، چون [[اطاعت]] بی‌چون و چرا از [[خداوند]] نداشت، از درگاه ذات احدیّت رانده شد<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۶.</ref>.
-* [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هنگامی که [[ابلیس]]، [[مأمور]] به [[سجده]] بر [[آدم]] شد، او گفت: [[پروردگار]] من! به عزّتت [[سوگند]]! اگر مرا از [[سجده]] بر [[آدم]] معاف داری، به گونه‌ای تو را [[عبادت]] خواهم کرد که کسی مانند آن [[عبادت]] نکرده باشد، [[خدای متعال]] فرمود: من دوست دارم آن‌گونه که خودم می‌خواهم [[اطاعت]] شوم نه آن‌گونه که تو می‌خواهی"<ref>{{عربی|"أُمِرَ إِبْلِيسُ بِالسُّجُودِ لآِدَمَ فَقَالَ يَا رَبِّ وَ عِزَّتِكَ إِنْ أَعْفَيْتَنِي مِنَ السُّجُودِ لآِدَمَ لَأَعْبُدَنَّكَ عِبَادَةً مَا عَبَدَكَ أَحَدٌ قَطُّ مِثْلَهَا قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِنِّي أُحِبُّ أَنْ أُطَاعَ مِنْ حَيْثُ أُرِيدُ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحارالأنوار، ج۲، ۲۶۲.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۱۶۶.</ref>.
-==[[امامان معصوم]]{{عم}} [[تکلیف]] محوران [[الهی]]==
+شارح [[صحیفه سجادیه]] مرحوم [[سید علی‌خان شیرازی]] می‌گوید: "برای آن‌که [[اطاعت]] جزو [[فضایل]] شمرده شود، باید دارای این شرایط باشد:
-*{{عربی|" وَ بِأَمْرِهِ‏ تَعْمَلُونَ‏ ‏‏‏"}}؛ "فرمانی که شما [[اهل بیت]]{{عم}} را [[فرماندهی]] می‌کند، تنها و تنها [[فرمان خداوند]] است و بس". این یعنی "[[تکلیف محوری]]" و همانی است که [[خداوند]]، [[حضرت اسماعیل]]{{ع}} را به آن می‌ستاید آنجا که در برابر [[فرمان خداوند]] مبنی بر ذبحش فرمود: {{متن قرآن| يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ }}<ref> ای پدر! آنچه فرمان می‌یابی انجام ده که- اگر خداوند بخواهد- مرا از شکیبایان خواهی یافت؛ سوره صافات، آیه:۱۰۲.</ref><ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۶۰.</ref>.
+# [[فرمانبردار]]، شرایط [[اطاعت]] را بداند.
-*جالب این است که [[حضرت اسماعیل]]{{ع}} نفرمود: " پدرم! مرا [[ذبح]] کن" بلکه فرمود: "آنچه امر خداست انجام ده!"؛ یعنی مهم، [[امر خداوند]] است<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۶۰.</ref>.
+# با رغبت و [[اختیار]] [[فرمان]] ببرد.
-* [[امامان معصوم]]{{عم}} تجسّم [[تکلیف مداری]] بودند که در [[حقیقت]]، این ویژگی، [[قطب]] نمای تمام حرکات [[سیاسی]] آنان بود و تنوّع شیوه‌ها در موضع‌گیری‌ها برخاسته از این خطّ راهبردی است<ref>[[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص۵۶۰.</ref>.
+# با [[اعتقاد]] [[راسخ]] [[نفسانی]] به [[حسن]] و نیکویی آن، اختیارش کند.
+# [[مداومت]] و استمرار بر آن داشته باشد و بر آن [[استقامت]] ورزد"<ref>رياض السالكين، ج۳، ص۳۱۰.</ref>.
-==منابع==
+[[اطاعت]] [[معصومین]] از [[خداوند]]، اعمّ از [[پیامبران]] و [[امامان]] {{عم}} مطلق است، مقطعی و موسمی نیست. آنان مطيع همه [[احکام]] حضرت حق‌اند، [[واجبات]]، مستحبّات، مکروهات و مباحات، تمامی اینها را [[حکم]] [[حضرت حق]] دانسته پایبند و ملتزم به آن هستند.
-{{ستون-شروع|1}}
-* [[پرونده:10115976.jpg|22px]] [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|'''در آستان امامان معصوم ج۲''']]
+ریشه [[نافرمانی]] در این گل‌های بی‌خار [[جهان هستی]] خشکانده شده است. ریشه [[نافرمانی]]، [[هوا و هوس]] و [[خودخواهی]] است، این [[رذیله]] در آنان راه ندارد و چون معصوم‌اند، لذا [[مطیع]] به نحو اطلاق [[خداوند]] هستند و این [[فضیلت]] [[برتر]] از [[فضیلت]] در [[عبادت]] به معنای خاصّ آن؛ یعنی [[نماز]] و [[روزه]] و دیگر [[عبادات]] است؛ زیرا چه بسا کسانی [[اهل]] اینها هستند، اما مطيع محض و بی‌چون و چرای ذات [[مقدّس]] [[حق]] نیستند.
-{{پایان}}
-==جستارهای وابسته==
+[[امام علی|امیرمؤمنان علی]] {{ع}} در مورد [[شیطان]] می‌فرماید: "[[شیطان]]، شش هزار سال که معلوم نیست از سال‌های دنیاست، یا از سال‌های [[آخرت]]، [[خدا]] را [[عبادت]] کرد<ref>{{متن حدیث|وَ كَانَ قَدْ عَبَدَ اللَّهَ‏ سِتَّةَ آلَافِ‏ سَنَةٍ لَا يُدْرَى‏ أَ مِنْ سِنِي الدُّنْيَا أَمْ مِنْ سِنِي الْآخِرَةِ‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲.</ref>.
-{{فهرست اثر}}
-{{ستون-شروع|7}}
+البتّه برای خود آن حضرت و سایر [[انسان‌های کامل]] [[معصوم]]، روشن است لكن برای انسان‌های عادی معلوم نیست و آن ذوات قدسی بر اساس مصالحی نخواستند بیان کنند.
+[[شیطان]] با این همه [[عبادت]]، چون [[اطاعت]] بی‌چون و چرا از [[خداوند]] نداشت، از درگاه ذات احدیّت رانده شد. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "هنگامی که [[ابلیس]]، [[مأمور]] به [[سجده]] بر [[آدم]] شد، او گفت: [[پروردگار]] من! به عزّتت [[سوگند]]! اگر مرا از [[سجده]] بر [[آدم]] معاف داری، به گونه‌ای تو را [[عبادت]] خواهم کرد که کسی مانند آن [[عبادت]] نکرده باشد، [[خدای متعال]] فرمود: من دوست دارم آن‌گونه که خودم می‌خواهم [[اطاعت]] شوم نه آن‌گونه که تو می‌خواهی"<ref>{{متن حدیث|أُمِرَ إِبْلِيسُ بِالسُّجُودِ لآِدَمَ فَقَالَ يَا رَبِّ وَ عِزَّتِكَ إِنْ أَعْفَيْتَنِي مِنَ السُّجُودِ لآِدَمَ لَأَعْبُدَنَّكَ عِبَادَةً مَا عَبَدَكَ أَحَدٌ قَطُّ مِثْلَهَا قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِنِّي أُحِبُّ أَنْ أُطَاعَ مِنْ حَيْثُ أُرِيدُ‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ بحارالأنوار، ج۲، ۲۶۲.</ref>.<ref>[[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم ج۲]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۶.</ref>
+== [[امامان معصوم]] {{عم}} [[تکلیف]] محوران [[الهی]] ==
+{{همچنین|تکلیف}}
+{{متن حدیث|وَ بِأَمْرِهِ‏ تَعْمَلُونَ}}؛ "فرمانی که شما [[اهل بیت]] {{عم}} را [[فرماندهی]] می‌کند، تنها و تنها [[فرمان خداوند]] است و بس". این یعنی "[[تکلیف محوری]]" و همانی است که [[خداوند]]، [[حضرت اسماعیل]] {{ع}} را به آن می‌ستاید آنجا که در برابر [[فرمان خداوند]] مبنی بر ذبحش فرمود: {{متن قرآن| يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ }}<ref> ای پدر! آنچه فرمان می‌یابی انجام ده که- اگر خداوند بخواهد- مرا از شکیبایان خواهی یافت؛ سوره صافات، آیه ۱۰۲.</ref>.
+جالب این است که [[حضرت اسماعیل]] {{ع}} نفرمود: " پدرم! مرا [[ذبح]] کن" بلکه فرمود: "آنچه امر خداست انجام ده!"؛ یعنی مهم، [[امر خداوند]] است. [[امامان معصوم]] {{عم}} تجسّم [[تکلیف مداری]] بودند که در [[حقیقت]]، این ویژگی، [[قطب]] نمای تمام حرکات [[سیاسی]] آنان بود و تنوّع شیوه‌ها در موضع‌گیری‌ها برخاسته از این خطّ راهبردی است<ref>[[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم ج۲]]، ص۵۶۰.</ref>.
+== جستارهای وابسته ==
+{{مدخل وابسته}}
+* [[اطاعت]]
+* [[اولو الامر]]
+* [[آیه اولی الامر]]
+* [[اتباع]]
+* [[اتباع حق]]
+* [[اراده اطاعت]]
+* [[استثقال اطاعت]]
+* [[استحقاق ثواب]]
+* [[استحقاق مدح]]
+* [[امتثال]]
+* [[انقیاد]]
+* [[اوامر و نواهی]]
 * [[آیه اطاعت]]
-* [[اطاعت خدا]]
+* [[بیعت اطاعت]]
+* [[تأسی]]
+* [[تجری]]
+* [[تسلیم]]
+* [[تمکین]]
+* [[تنافی کفر و اطاعت]]
+* [[تنعم به اطاعت]]
 * [[توحید در اطاعت]]
-* [[اطاعت پیامبر]]
+* [[ثواب اطاعت]]
-* [[اطاعت پیامبر خاتم]]
+* [[ثواب و عقاب]]
+* [[حسن طاعات]]
+* [[داعی به اطاعت]]
+* [[طاعات عبد]]
+* [[طاعات کافر]]
+* [[طاعات مطلقه]]
+* [[طاعات مفترضه]]
+* [[اطاعت از ابوین]]
+* [[اطاعت از امام]]
+* [[اطاعت از امام مهدی]]
+* [[اطاعت از اوصیای انبیا]]
 * [[اطاعت از اولی الامر]]
+* [[اطاعت از حاکم جائر]]
+* [[اطاعت از خدا]]
+* [[اطاعت از رسول خدا]]
+* [[اطاعت از زوج]]
+* [[اطاعت از غیر معصوم]]
+* [[اطاعت از نماینده ولی فقیه]]
+* [[اطاعت از نواب امام]]
+* [[اطاعت الهی]]
 * [[اطاعت امام]]
-* [[وجوب طاعت امام]]
-* [[بیعت اطاعت]]
-* [[مقام افتراض طاعت]]
-* [[اطاعت از اوصیای انبیا]]
 * [[اطاعت انبیا در افعال]]
 * [[اطاعت انبیا در اقوال]]
+* [[اطاعت انسان]]
+* [[اطاعت اولوالامر]]
+* [[اطاعت اهل اجماع]]
+* [[اطاعت اهل بیت]]
+* [[اطاعت پیامبر]]
+* [[اطاعت پیامبر خاتم]]
+* [[اطاعت تکوینی]]
+* [[اطاعت خدا]]
+* [[اطاعت در عبادات]]
+* [[اطاعت در غیر عبادات]]
+* [[اطاعت درعبادات]]
+* [[اطاعت درغیرعبادات]]
+* [[اطاعت سلطان جایر]]
 * [[اطاعت سلطان عادل]]
-* [[اطاعت ولی فقیه]]
+* [[اطاعت شیطان]]
+* [[اطاعت طاغوت]]
+* [[اطاعت غیر افضل]]
+* [[اطاعت غیر خدا]]
+* [[اطاعت متأخره]]
 * [[اطاعت مخلوق در معصیت خالق]]
-* [[طاعت غیر افضل]]
+* [[اطاعت مرتد]]
-* [[استثقال طاعت]]
+* [[اطاعت مکلفین]]
-* [[تنعم به طاعت]]
+* [[اطاعت ملائکه]]
-* [[اطاعت از حاکم جائر]]
+* [[اطاعت ولی فقیه]]
-* [[اطاعت از ابوین]]
+* [[عصیان]]
-* [[اطاعت از زوج]]
+* [[علم به مناقب طاعات]]
-* [[اطاعت از نماینده ولی فقیه]]
-* [[اطاعت در عبادات]]
-* [[اطاعت در غیر عبادات]]
-* [[تأسی]]
-* [[تمکین]]
-* [[امتثال]]
 * [[قصد قربت در عبادت]]
-{{پایان}}
+* [[کتاب طاعات]]
-{{پایان}}
+* [[گناه]]
+* [[مطیع]]
+* [[مقام افتراض اطاعت]]
+* [[مقام مطیعان]]
+* [[وجوب اطاعت امام]]
+* [[وقت اطاعت]]
+{{پایان مدخل وابسته}}
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:000054.jpg|22px]] [[مصطفی جعفرپیشه فرد|جعفرپیشه فرد، مصطفی]]، [[اطاعت - جعفرپیشه فرد (مقاله)|اطاعت]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۳''']]
+# [[پرونده:10115976.jpg|22px]] [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|'''در آستان امامان معصوم ج۲''']]
+{{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
-{{پانویس2}}
+{{پانویس}}
-[[رده:مدخل]]
+[[رده:مقام معصوم]]
-[[رده:مقام مطیعان]]