اصحاب امام مهدی چه ویژگیهایی دارند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن' به '{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن') |
|||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
::::::«[[یاران امام زمان]]{{ع}} ویژگیهای خاصی دارند که مهمترین آنها عبارتند از: | ::::::«[[یاران امام زمان]]{{ع}} ویژگیهای خاصی دارند که مهمترین آنها عبارتند از: | ||
::::#'''[[شناخت حضرت مهدی]]{{ع}}:''' [[پیامبر خاتم]]{{صل}}:{{عربی|اندازه=150%|" مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً "}}<ref>کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۰۹.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}}: "بنده خدا مؤمن نخواهد بود، مگر این که خداوند متعال، رسول او تمام [[اهل بیت]] او به ویژه امام زمانش را بشناسد" <ref>{{عربی|اندازه=120%|" لَا يَكُونُ الْعَبْدُ مُؤْمِناً حَتَّى يَعْرِفَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الْأَئِمَّةَ كُلَّهُمْ وَ إِمَامَ زَمَانِهِ "}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۸۰.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}}:"هر آن که نفس خود را برای عبادت خداوند متعال به تلاش وکوشش وا دارد، در حالی که امامی از سوی خداوند متعال برای خویش برنگزیده باشد؛ عمل او به درگاه الهی پذیرفته نمیشود" <ref>{{عربی|اندازه=120%|" كُلُ مَنْ دَانَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَ بِعِبَادَةٍ يُجْهِدُ فِيهَا نَفْسَهُ وَ لَا إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعْيُهُ غَيْرُ مَقْبُولٍ"}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۸۳.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} : "بالاترین و گوارا ترین مرحله برای وجود انسان که بازکننده درهای امور است، رضایت خداوند متعال به اطاعت از امام، سپس از شناخت اوست"{{عربی|اندازه=120%|" ذِرْوَةُ الْأَمْرِ وَ سَنَامُهُ وَ مِفْتَاحُهُ وَ بَابُ الْأَشْيَاءِ وَ رِضَا الرَّحْمنِ تَبَارَكَ وَ تَعَالى الطَّاعَةُ لِلْإِمَامِ بَعْدَ مَعْرِفَتِه"}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۸۵. | ::::#'''[[شناخت حضرت مهدی]]{{ع}}:''' [[پیامبر خاتم]]{{صل}}:{{عربی|اندازه=150%|" مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً "}}<ref>کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۰۹.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}}: "بنده خدا مؤمن نخواهد بود، مگر این که خداوند متعال، رسول او تمام [[اهل بیت]] او به ویژه امام زمانش را بشناسد" <ref>{{عربی|اندازه=120%|" لَا يَكُونُ الْعَبْدُ مُؤْمِناً حَتَّى يَعْرِفَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الْأَئِمَّةَ كُلَّهُمْ وَ إِمَامَ زَمَانِهِ "}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۸۰.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}}:"هر آن که نفس خود را برای عبادت خداوند متعال به تلاش وکوشش وا دارد، در حالی که امامی از سوی خداوند متعال برای خویش برنگزیده باشد؛ عمل او به درگاه الهی پذیرفته نمیشود" <ref>{{عربی|اندازه=120%|" كُلُ مَنْ دَانَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَ بِعِبَادَةٍ يُجْهِدُ فِيهَا نَفْسَهُ وَ لَا إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعْيُهُ غَيْرُ مَقْبُولٍ"}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۸۳.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} : "بالاترین و گوارا ترین مرحله برای وجود انسان که بازکننده درهای امور است، رضایت خداوند متعال به اطاعت از امام، سپس از شناخت اوست"{{عربی|اندازه=120%|" ذِرْوَةُ الْأَمْرِ وَ سَنَامُهُ وَ مِفْتَاحُهُ وَ بَابُ الْأَشْيَاءِ وَ رِضَا الرَّحْمنِ تَبَارَكَ وَ تَعَالى الطَّاعَةُ لِلْإِمَامِ بَعْدَ مَعْرِفَتِه"}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۸۵. | ||
::::#'''[[داشتن اخلاق نیکو]]:''' [[امام صادق]]{{ع}} : {{عربی|اندازه=150%|" مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاق"}}<ref>غیبت نعمانی، ص ۲۰۰.</ref> {{عربی|اندازه= | ::::#'''[[داشتن اخلاق نیکو]]:''' [[امام صادق]]{{ع}} : {{عربی|اندازه=150%|" مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاق"}}<ref>غیبت نعمانی، ص ۲۰۰.</ref> {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ}}﴾}}<ref> خداوند به کسانی از شما که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین میگرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید- و بیگمان دینی را که برای آنان پسندیده است برای آنها استوار میدارد و (حال) آنان را از پس هراس به آرامش بر میگرداند؛ (آنان) مرا میپرستند و چیزی را شریک من نمیگردانند و کسانی که پس از این کفر ورزند نافرمانند؛ سوره نور، آیه: ۵۵.</ref>، {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتَابِ وَأَقَامُواْ الصَّلاةَ إِنَّا لاَ نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ }}﴾}}<ref> و آنان که به کتاب (آسمانی) چنگ میزنند و نماز را بر پا میدارند، ما پاداش نکوکاران را تباه نمیگردانیم؛ سوره اعراف، آیه: ۱۷۰.</ref> اطاعت [[امام مهدی|امام]]{{ع}} [[امام باقر]]{{ع}}: {{عربی|اندازه=150%|" ذِرْوَةُ الْأَمْرِ وَ سَنَامُهُ وَ مِفْتَاحُهُ وَ بَابُ الْأَشْيَاءِ وَ رِضَا الرَّحْمنِ- تَبَارَكَ وَ تَعَالى- الطَّاعَةُ لِلْإِمَامِ بَعْدَ مَعْرِفَتِه"}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۱۸۵.</ref>»<ref>[[محسن قرائتی|قرائتی، محسن]]، [[جهتنما (کتاب)|جهتنما]]، ص ۱۱۷ - ۱۱۸.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
:::::*در عصر ظهور یاران خاصّ [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، برگزیدگان اهل زمین بوده و شایستگیهای لازم برای تدبیر امور همه مردم جهان را دارا خواهند بود. ایشان در اوّلین فرصت خود را به مولای خود رسانده، و با آن حضرت بیعت خواهند کرد. | :::::*در عصر ظهور یاران خاصّ [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، برگزیدگان اهل زمین بوده و شایستگیهای لازم برای تدبیر امور همه مردم جهان را دارا خواهند بود. ایشان در اوّلین فرصت خود را به مولای خود رسانده، و با آن حضرت بیعت خواهند کرد. | ||
:::::*احادیث فراوانی در ستایش این گروه ممتاز وارد شده و در [[قرآن کریم]] آیاتی است که تأویل به آنان شده است: | :::::*احادیث فراوانی در ستایش این گروه ممتاز وارد شده و در [[قرآن کریم]] آیاتی است که تأویل به آنان شده است: | ||
::::#[[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} در تأویل سخن خدای متعال {{عربی|اندازه= | ::::#[[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} در تأویل سخن خدای متعال {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَى أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُ أَلاَ يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِؤُونَ}}﴾}}<ref> و اگر عذاب را از آنان چندگاهی پس افکنیم به یقین میگویند: چه آن را باز داشت؟ آگاه باشید روزی که به آنان برسد از ایشان بازگردانده نمیشود و آنچه به ریشخند میگرفتند آنها را فرا میگیرد؛ سوره هود، آیه: ۸.</ref> فرمودند: مراد از امت معدود، یاران مهدی در [[آخر الزمان]]ند؛ سیصد و سیزده نفر به تعداد افراد جنگ بدر. آنان در ساعتی جمع میشوند؛ مانند ابرهایی که در پاییز جمع میگردند"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ يَعْنِي عِدَّةً كَعِدَّةِ بَدْرٍ قَالَ يَجْمَعُونَ لَهُ فِي سَاعَةٍ وَاحِدَةٍ قَزَعاً كَقَزَعِ الْخَرِيفِ "}}؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۵، ح ۴۲؛ نیز: ر. ک: الغیبة، ص ۲۴۱.</ref> | ||
::::#از [[امام صادق]]{{ع}} درباره این سخن خدای تعالی {{عربی|اندازه= | ::::#از [[امام صادق]]{{ع}} درباره این سخن خدای تعالی {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا }}﴾}}<ref> در نیکیها بر یکدیگر پیشی گیرید. هر کجا باشید، خدا همه شما را خواهد آورد؛ سوره بقره، آیه: ۱۴۸.</ref> روایت شده است: {{عربی|اندازه=150%|" يَعْنِي أَصْحَابَ الْقَائِم "}}<ref> شیخ کلینی، کافی، ج ۸، ص ۳۱۳، ح ۴۸۷.</ref>. و نیز فرمود: "مقصود سیصد و اندی یاران قائم است، و آنان- و اللّه- امت معدودهاند. در یک ساعت جمع میشوند؛ همانگونه که ابرها در پاییز جمع میشوند"<ref> کافی، ج ۸، ص ۳۱۳، ح ۴۸۷؛ همچنین ر. ک: کتاب الغیبة، ص ۴۷۷؛ الغیبة، ص ۲۸۲.</ref> | ||
:::::*[[امام صادق]]{{ع}} در وصف یاران خاصّ [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} فرمود: "مردانی که گویی قلبهایشان مانند پارههای آهن است. هیچ چیز نتواند دلهای آنان را نسبت به ذات خداوند گرفتار شک سازد. سختتر از سنگ هستند. اگر بر کوهها حمله کنند، آنها را از هم خواهند پاشید ... گویی که بر اسبان خود، مانند عقاب هستند. بر زین اسب [[امام]] دست میکشند و از این کار برکت طلب میکنند. گرد [[امام]] خویش چرخیده، در جنگها جان خود را سپر او میسازند و هرچه بخواهد برایش انجام میدهند. مردانی که شبها نمیخوابند؛ در نمازشان همهمهای چون صدای زنبور عسل دارند. شبها بر پای خویش ایستاده و صبح بر مرکبهای خود سوارند. پارسایان شباند و شیران روز. اطاعت آنان در برابر امامشان، از اطاعت کنیز برای آقایش زیادتر است. مانند چراغها هستند ... گویی که دلهایشان قندیل است. از ترس خدا بیمناک و خواهان شهادتاند. تمنایشان شهید شدن در راه خدا است. شعارشان این است: ای مردم! برای خونخواهی حسین به پا خیزید. وقتی حرکت میکنند، پیشاپیش آنان به فاصله یک ماه ترس و وحشت حرکت کند، آنان دسته دسته به سوی مولا میروند. خدا به وسیله آنان [[امام]] راستین را یاری میفرماید"<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸.</ref> | :::::*[[امام صادق]]{{ع}} در وصف یاران خاصّ [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} فرمود: "مردانی که گویی قلبهایشان مانند پارههای آهن است. هیچ چیز نتواند دلهای آنان را نسبت به ذات خداوند گرفتار شک سازد. سختتر از سنگ هستند. اگر بر کوهها حمله کنند، آنها را از هم خواهند پاشید ... گویی که بر اسبان خود، مانند عقاب هستند. بر زین اسب [[امام]] دست میکشند و از این کار برکت طلب میکنند. گرد [[امام]] خویش چرخیده، در جنگها جان خود را سپر او میسازند و هرچه بخواهد برایش انجام میدهند. مردانی که شبها نمیخوابند؛ در نمازشان همهمهای چون صدای زنبور عسل دارند. شبها بر پای خویش ایستاده و صبح بر مرکبهای خود سوارند. پارسایان شباند و شیران روز. اطاعت آنان در برابر امامشان، از اطاعت کنیز برای آقایش زیادتر است. مانند چراغها هستند ... گویی که دلهایشان قندیل است. از ترس خدا بیمناک و خواهان شهادتاند. تمنایشان شهید شدن در راه خدا است. شعارشان این است: ای مردم! برای خونخواهی حسین به پا خیزید. وقتی حرکت میکنند، پیشاپیش آنان به فاصله یک ماه ترس و وحشت حرکت کند، آنان دسته دسته به سوی مولا میروند. خدا به وسیله آنان [[امام]] راستین را یاری میفرماید"<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸.</ref> | ||
:::::*از مجموع روایاتی که در دست است، درباره صفات و ویژگیهای این بزرگان، میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: | :::::*از مجموع روایاتی که در دست است، درباره صفات و ویژگیهای این بزرگان، میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: | ||
خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
::::::آیت الله '''[[نجمالدین طبسی]]''' در کتاب ''«[[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]»'' در اينباره گفته است: | ::::::آیت الله '''[[نجمالدین طبسی]]''' در کتاب ''«[[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]»'' در اينباره گفته است: | ||
::::::«در روایات برای اصحاب و یاران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} ویژگیهای بسیاری گفته شده که به پارهای از آنها بسنده میکنیم: | ::::::«در روایات برای اصحاب و یاران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} ویژگیهای بسیاری گفته شده که به پارهای از آنها بسنده میکنیم: | ||
::::#'''عبادت و پارسایی:''' [[امام صادق]]{{ع}} در توصیف یاران حضرت میفرماید: "آنان مردانی شب زنده دار هستند که شب را در حال قیام - به پرستش میپردازند - وبه هنگام نماز، زمزمهای مانند زنبور عسل دارند وصبح هنگام در حالی که بر اسبهای خود سوارند، برای انجام مأموریت میروند. آنان پارسایان شب وشیران روزند واز ترس خدا، حالت خاصی پیدا کردهاند. خداوند به وسیله آنان، به [[امام]] حق یاری میرساند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸</ref> ونیز آن حضرت میفرماید: "گویا [[امام مهدی|قائم آل محمد]]{{ع}} و یارانش را در پشت شهر [[کوفه]] میبینم. گویی پرندگان بر بالای سر آنان بال گسترده اند. زاد وتوشه شان پایان یافته ولباسهایشان مندرس وژنده است وسجده بر پیشانی آنان اثر گذارده است. آری، آنان شیران روز ونیایشگران شبند. دلهایشان مانند پارههای آهن، محکم واستوار است. هرکدام از آنان نیروی چهل مرد را داراست. کسی جز کافر ومنافق آنان را نمیکشد. خداوند در [[قرآن]] از آنان این گونه یاد کرده است: {{عربی|اندازه= | ::::#'''عبادت و پارسایی:''' [[امام صادق]]{{ع}} در توصیف یاران حضرت میفرماید: "آنان مردانی شب زنده دار هستند که شب را در حال قیام - به پرستش میپردازند - وبه هنگام نماز، زمزمهای مانند زنبور عسل دارند وصبح هنگام در حالی که بر اسبهای خود سوارند، برای انجام مأموریت میروند. آنان پارسایان شب وشیران روزند واز ترس خدا، حالت خاصی پیدا کردهاند. خداوند به وسیله آنان، به [[امام]] حق یاری میرساند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸</ref> ونیز آن حضرت میفرماید: "گویا [[امام مهدی|قائم آل محمد]]{{ع}} و یارانش را در پشت شهر [[کوفه]] میبینم. گویی پرندگان بر بالای سر آنان بال گسترده اند. زاد وتوشه شان پایان یافته ولباسهایشان مندرس وژنده است وسجده بر پیشانی آنان اثر گذارده است. آری، آنان شیران روز ونیایشگران شبند. دلهایشان مانند پارههای آهن، محکم واستوار است. هرکدام از آنان نیروی چهل مرد را داراست. کسی جز کافر ومنافق آنان را نمیکشد. خداوند در [[قرآن]] از آنان این گونه یاد کرده است: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّلْمُتَوَسِّمِينَ}}﴾}}<ref> سوره حجر: آیه: ۷۵.</ref> در این مطلب، هوشمندان را آیت و عبرت بسیار است <ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۶</ref> | ||
::::#'''عشق به [[امام]] و فرمانبرداری از او:''' [[امام باقر]]{{ع}} میفرماید: "صاحب امر را در برخی از این درّهها (ذی طوی) غیبتی خواهد بود. دو شب پیش از ظهورش، نزدیکترین پیشخدمتش، به دیدار برخی از یاران حضرت میرود واز ایشان میپرسد: شما در این جا چند نفرید؟ میگویند: چهل تن. میگوید: چگونه خواهید بود، اگر پیشوای خود را ببینید؟ پاسخ میدهند: به خدا سوگند، اگر در کوهها زندگی کند، همراه او خواهیم بود وهمان گونه زندگی خواهیم کرد"<ref>عیاشی، تفسیر، ج ۲، ص ۵۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۱</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "یاران [[امام مهدی|حضرت]]{{ع}} دستهای خود را بر زین مرکب [[امام]]{{ع}} میکشند و با این کار، درخواست برکت میکنند. دور حضرت حلقه میزنند ودر جنگها جسم وجان خود را سپر بلای او میکنند وهر چه از آنان بخواهد، اجابت کرده، انجام میدهند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸</ref>. نیز آن حضرت در توصیف یاران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} میفرماید: "او مردانی دارد که گویا دلهای شان از پاره آهن است... آنان در برابر حضرت از یک کنیز نسبت به مولا ومالک خود، فرمانبردارتر ودر برابر اوامرش تسلیم هستند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸</ref>. [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} میفرماید: "خداوند برای [[حضرت مهدی]]{{ع}} از گوشه وکنار جهان به تعداد اهل بدر، جنگجو گرد میآورد. آنان در فرمانبرداری از حضرتش بسیار کوشا ومصمم هستند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۰</ref> [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "گویا میبینم که [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} ویارانش در [[نجف]] ([[کوفه]]) مستقر شدهاند (وچنان ثابت واستوارند) که گویی پرنده بر سر آنان نشسته است"<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۵</ref>. جنگاوران چنان منظّم، بی حرکت وتسلیم محض در برابر حضرت میایستند که گویی پرنده بر سرشان نشسته است که اگر کوچک ترین حرکتی از خود نشان دهند، پرنده پروازمیکند. | ::::#'''عشق به [[امام]] و فرمانبرداری از او:''' [[امام باقر]]{{ع}} میفرماید: "صاحب امر را در برخی از این درّهها (ذی طوی) غیبتی خواهد بود. دو شب پیش از ظهورش، نزدیکترین پیشخدمتش، به دیدار برخی از یاران حضرت میرود واز ایشان میپرسد: شما در این جا چند نفرید؟ میگویند: چهل تن. میگوید: چگونه خواهید بود، اگر پیشوای خود را ببینید؟ پاسخ میدهند: به خدا سوگند، اگر در کوهها زندگی کند، همراه او خواهیم بود وهمان گونه زندگی خواهیم کرد"<ref>عیاشی، تفسیر، ج ۲، ص ۵۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۱</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "یاران [[امام مهدی|حضرت]]{{ع}} دستهای خود را بر زین مرکب [[امام]]{{ع}} میکشند و با این کار، درخواست برکت میکنند. دور حضرت حلقه میزنند ودر جنگها جسم وجان خود را سپر بلای او میکنند وهر چه از آنان بخواهد، اجابت کرده، انجام میدهند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸</ref>. نیز آن حضرت در توصیف یاران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} میفرماید: "او مردانی دارد که گویا دلهای شان از پاره آهن است... آنان در برابر حضرت از یک کنیز نسبت به مولا ومالک خود، فرمانبردارتر ودر برابر اوامرش تسلیم هستند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸</ref>. [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} میفرماید: "خداوند برای [[حضرت مهدی]]{{ع}} از گوشه وکنار جهان به تعداد اهل بدر، جنگجو گرد میآورد. آنان در فرمانبرداری از حضرتش بسیار کوشا ومصمم هستند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۰</ref> [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "گویا میبینم که [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} ویارانش در [[نجف]] ([[کوفه]]) مستقر شدهاند (وچنان ثابت واستوارند) که گویی پرنده بر سر آنان نشسته است"<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۵</ref>. جنگاوران چنان منظّم، بی حرکت وتسلیم محض در برابر حضرت میایستند که گویی پرنده بر سرشان نشسته است که اگر کوچک ترین حرکتی از خود نشان دهند، پرنده پروازمیکند. | ||
::::#'''سپاهیان قدرتمند و جوان:''' [[امام علی|امیرمؤمنان]]{{ع}} میفرماید: "یاران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} همه جوانند وپیر وکهنسال در میان آنان وجود ندارد، جز تعداد اندکی که مانند سرمه برای چشم ونمک برای غذا لازم هستند. البته کمترین چیز مورد نیاز در غذا نمک است"<ref>طوسی، غیبة، ص ۲۸۴؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۱۵؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۵؛ کنز العمّال، ج ۱۴، ص ۵۹۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۴؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۱۷</ref> [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "منظور [[حضرت لوط|لوط پیامبر]]، از این سخن خود که به دشمنان گفت: "ای کاش نیروی قدرتمندی علیه شما داشتم یا به استوانهای محکم پناه میبردم، نیرویی همانند نیروی مقتدر [[امام مهدی|مهدی موعود]]{{ع}} ویاران او بود که یک تن از آنان، توان چهل مرد را دارد. آنان دلهایی استوارتر از پارههای آهن دارند وچون از برابر کوهها بگذرند، صخرهها به لرزه درآیند. شمشیرها را غلاف نمیکنند تا آن هنگام که خداوند بخواهد وخشنود شود"<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷ و۳۲۷</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} در این باره میفرماید: "آن گاه که قائم ما قیام کند، خداوند سستی وضعف را از شیعیان ما دور میکند ودلهای شان را چون پارههای آهن محکم واستوار مینماید وبه هر کدام از آنان قدرت چهل مرد را میبخشد وآنان فرمانروایان وبزرگان زمین میشوند"<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷، ۳۲۷، ۳۷۲؛ ینابیع المودّه، ص ۴۲۴؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۴۶</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "در [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} شیعیان ما، فرمانروایان وبزرگان زمین خواهند بود وهر کدام از آنان، قدرت چهل مرد را داراست"<ref>مفید، اختصاص، ص ۲۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۲</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "در دل شیعیان ما (امروز) از دشمنان ترس انداخته شده است؛ ولی روزگاری که حکومت ما فرا رسد و [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} ظهور کند، هر یک از شیعیان ما، از شیر بیباک تر واز نیزه برنده تر خواهند شد. آنان دشمنان ما را با پا لگدمال میکنند وبا دست میکشند" <ref>مفید، اختصاص، ص ۲۴؛ بصائر الدرجات، ج ۱، ص ۱۲۴؛ ینابیع المودّه، ص ۴۴۸، ۴۸۹؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۵۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۸، ۳۷۲</ref>. [[عبدالملک بن اعین]] میگوید: هنگامی که از خدمت [[امام باقر]]{{ع}} برخاستم، به دستم تکیه دادم وگفتم: آرزو داشتم، ظهور [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} را در روزگار جوانی، (روزهایی که توان جسمیداشتم) درک کنم. [[امام]]{{ع}} فرمود: "آیا به این خشنود نیستید که دشمنان شما یک دیگر را بکشند، ولی شما در خانههای تان در امان باشید؟ اگر [[امام]]{{ع}} ظهور کند، به هر یک از شما توان چهل مرد داده میشود ودل هایتان همانند پارههای آهن میگردد؛ به گونهای که اگر با آن دلها به کوه بزنید، کوهها را میشکافد وازجا میکند وشما رهبران زمین وامانت داران آن خواهید بود"<ref>کافی، ج ۸، ص ۲۸۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۵</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "به هنگام فرا رسیدن امر ما ([[حکومت]] [[حضرت مهدی]]) خداوند، ترس را از دل شیعیان ما برمیدارد ودر دلهای دشمنان ما جای میدهد. در آن هنگام هر یک از شیعیان ما از نیزه بُرنده تر واز شیر شجاع تر میشود. یک شیعه، دشمن خود را با نیزه هدف میگیرد وبا شمشیر میزند وزیر پای خود لگدمال میکند"<ref>خرائج، ج ۲، ص ۸۴۰؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶؛ ر. ک: حلیة الاولیاء، ج ۳، ص ۱۸۴؛ کشف الغمّه، ج، ص ۳۴۵؛ ینابیع المودّه، ص ۴۴۸؛ مانند این روایت از امام باقر {{ع}} رسیده است: بصائر الدرجات، ص ۲۴؛ بحارالانوار، ج ۲، ص ۱۸۹</ref> هم چنین آن حضرت میفرماید: "یاران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} مردانی هستند که دلهای آنان مانند آهن سخت ومحکم است. هرگز شک وشبههای در ذات خدا، بر آن دلها راه نمییابد. آنان از سنگها سخت ترند. اگر به آنان مأموریت داده شود تا کوهها را از جای برکنند وجابه جاکنند، این کار را به سرعت انجام میدهند واگر مأموریت سرکوبی ونابودی شهری به آنان داده شود، آن را ویران میسازند (در سرعت عمل وقاطعیت چنانند که) گویی عقابهایی بر اسبها نشستهاند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸</ref>. | ::::#'''سپاهیان قدرتمند و جوان:''' [[امام علی|امیرمؤمنان]]{{ع}} میفرماید: "یاران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} همه جوانند وپیر وکهنسال در میان آنان وجود ندارد، جز تعداد اندکی که مانند سرمه برای چشم ونمک برای غذا لازم هستند. البته کمترین چیز مورد نیاز در غذا نمک است"<ref>طوسی، غیبة، ص ۲۸۴؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۱۵؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۵؛ کنز العمّال، ج ۱۴، ص ۵۹۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۴؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۱۷</ref> [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "منظور [[حضرت لوط|لوط پیامبر]]، از این سخن خود که به دشمنان گفت: "ای کاش نیروی قدرتمندی علیه شما داشتم یا به استوانهای محکم پناه میبردم، نیرویی همانند نیروی مقتدر [[امام مهدی|مهدی موعود]]{{ع}} ویاران او بود که یک تن از آنان، توان چهل مرد را دارد. آنان دلهایی استوارتر از پارههای آهن دارند وچون از برابر کوهها بگذرند، صخرهها به لرزه درآیند. شمشیرها را غلاف نمیکنند تا آن هنگام که خداوند بخواهد وخشنود شود"<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷ و۳۲۷</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} در این باره میفرماید: "آن گاه که قائم ما قیام کند، خداوند سستی وضعف را از شیعیان ما دور میکند ودلهای شان را چون پارههای آهن محکم واستوار مینماید وبه هر کدام از آنان قدرت چهل مرد را میبخشد وآنان فرمانروایان وبزرگان زمین میشوند"<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷، ۳۲۷، ۳۷۲؛ ینابیع المودّه، ص ۴۲۴؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۴۶</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "در [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} شیعیان ما، فرمانروایان وبزرگان زمین خواهند بود وهر کدام از آنان، قدرت چهل مرد را داراست"<ref>مفید، اختصاص، ص ۲۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۲</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "در دل شیعیان ما (امروز) از دشمنان ترس انداخته شده است؛ ولی روزگاری که حکومت ما فرا رسد و [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} ظهور کند، هر یک از شیعیان ما، از شیر بیباک تر واز نیزه برنده تر خواهند شد. آنان دشمنان ما را با پا لگدمال میکنند وبا دست میکشند" <ref>مفید، اختصاص، ص ۲۴؛ بصائر الدرجات، ج ۱، ص ۱۲۴؛ ینابیع المودّه، ص ۴۴۸، ۴۸۹؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۵۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۸، ۳۷۲</ref>. [[عبدالملک بن اعین]] میگوید: هنگامی که از خدمت [[امام باقر]]{{ع}} برخاستم، به دستم تکیه دادم وگفتم: آرزو داشتم، ظهور [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} را در روزگار جوانی، (روزهایی که توان جسمیداشتم) درک کنم. [[امام]]{{ع}} فرمود: "آیا به این خشنود نیستید که دشمنان شما یک دیگر را بکشند، ولی شما در خانههای تان در امان باشید؟ اگر [[امام]]{{ع}} ظهور کند، به هر یک از شما توان چهل مرد داده میشود ودل هایتان همانند پارههای آهن میگردد؛ به گونهای که اگر با آن دلها به کوه بزنید، کوهها را میشکافد وازجا میکند وشما رهبران زمین وامانت داران آن خواهید بود"<ref>کافی، ج ۸، ص ۲۸۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۵</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "به هنگام فرا رسیدن امر ما ([[حکومت]] [[حضرت مهدی]]) خداوند، ترس را از دل شیعیان ما برمیدارد ودر دلهای دشمنان ما جای میدهد. در آن هنگام هر یک از شیعیان ما از نیزه بُرنده تر واز شیر شجاع تر میشود. یک شیعه، دشمن خود را با نیزه هدف میگیرد وبا شمشیر میزند وزیر پای خود لگدمال میکند"<ref>خرائج، ج ۲، ص ۸۴۰؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶؛ ر. ک: حلیة الاولیاء، ج ۳، ص ۱۸۴؛ کشف الغمّه، ج، ص ۳۴۵؛ ینابیع المودّه، ص ۴۴۸؛ مانند این روایت از امام باقر {{ع}} رسیده است: بصائر الدرجات، ص ۲۴؛ بحارالانوار، ج ۲، ص ۱۸۹</ref> هم چنین آن حضرت میفرماید: "یاران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} مردانی هستند که دلهای آنان مانند آهن سخت ومحکم است. هرگز شک وشبههای در ذات خدا، بر آن دلها راه نمییابد. آنان از سنگها سخت ترند. اگر به آنان مأموریت داده شود تا کوهها را از جای برکنند وجابه جاکنند، این کار را به سرعت انجام میدهند واگر مأموریت سرکوبی ونابودی شهری به آنان داده شود، آن را ویران میسازند (در سرعت عمل وقاطعیت چنانند که) گویی عقابهایی بر اسبها نشستهاند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸</ref>. |
نسخهٔ ۲۰ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۲۵
اصحاب امام مهدی چه ویژگیهایی دارند؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل اصلی | مهدویت |
اصحاب امام مهدی(ع) چه ویژگیهایی دارند؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
- یاران خاص امام مهدی(ع) چه کسانی هستند و چه ویژگیهایی خواهند داشت؟
- یاران کنونی امام مهدی(ع) چه ویژگیهایی دارند؟
پاسخ نخست
- آیتالله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در اینباره گفته است:
- «این صفات که ذکر میشود اختصاص به سیصد و سیزده تن ندارد، گرچه در ایشان قویتر و شدیدتر است و شاید در این حدیث که کلمه اصحاب دارد اختصاص به ایشان داشته باشد ولی باز هم جزمی نیست.
- [[حضرت باقر,, (ع) فرمود: "گویا اصحاب قائم (ع) را میبینم در حالتی که احاطه کردهاند مابین مشرق و مغرب را، هیچ چیز نیست مگر اینکه مطیع ایشان است، حتی درندگان زمین و پرندگان درنده، همهچیز طالب رضای ایشان است، حتی اینکه زمین بر زمین فخر میکند و میگوید: امروز مردی از اصحاب قائم (ع) از من عبور کرد"[۱].
- حضرت صادق (ع) فرمود: "لوط که میگفت: ﴿﴿لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَى رُكْنٍ شَدِيدٍ﴾﴾[۲] "ای کاش برای من بر شما قوتی میبود یا به رکن محکمی میپیوستم این را نمیگفت جز اینکه قوت قائم (ع) را تمنی میکرد و یاد نمیکرد مگر اصحاب او را. به تحقیق که به هر مردی از ایشان قوت چهل مرد داده میشود و قلب او سختتر است از پاره آهن، اگر به کوههای آهنین گذر کنند آنها را پاره کنند، شمشیرهای خود را باز نگیرند تا اینکه خداوند عز و جل راضی شود"[۳].
- و اما اخبار دیگر بهنحو عموم است و برای همه یاران آن حضرت است، حضرت زین العابدین (ع) فرمود: "هرگاه قائم ما قیام کند خداوند از شیعیان آفت و مرض را ببرد و دلهای ایشان را مانند پارههای آهن سازد و به هر مردی از ایشان قوت چهل مرد دهد و ایشان حکام زمین و بلند رتبهها خواهند بود"[۴].
- حضرت باقر (ع) فرمود: "هرگاه امر ما واقع شود و مهدی ما بیاید هر مرد از شیعیان ما جریتر از شیر و سریعتر از نیزه خواهد بود، دشمن خود را به پای خود لگدکوب میکند و به دست خود میزند و این در نزد نزول رحمت خدا و فرج او است بر بندگان"[۵].
- و نیز فرمود: "هرکسی از صاحبان آفت و مرض قائم اهل بیت را درک کند صحت یابد و هر صاحب ضعفی قوی شود"[۶].
- حضرت صادق (ع) فرمود: "خداوند در دل دوستان ما رعب افکنده، پس چون قائم ما قیام کند و مهدی ما ظاهر شود مرد جریتر از شیر و سریعتر از نیزه خواهد بود".
- حضرت باقر (ع) نیز نظیر او فرمود، و نیز حضرت صادق (ع) فرمود: "شیعه ما در دولت قائم (ع) کوهان زمین و حکام وی خواهند بود، به هرمردی از ایشان قوت چهل مرد داده خواهد شد"[۷].
- و نیز فرمود: "خداوند ترس را از دلهای شیعه ما ببرد و در دل دشمنان ما جای دهد، پس یک نفر از شیعیان از نیزه سریعتر و از شیر جریتر خواهد بود، دشمن خود را به نیزه طعن کند و به شمشیر بزند و یا پایمال کند"[۸]. نیز فرمود: "هرگاه قائم ما قیام کند خداوند، شیعیان ما را در گوش و چشمشان مدد دهد، تا اینکه بین ایشان و بین قائم (ع) یک برید (چهار فرسخ) راه باشد، با او سخن بگویند و حرف او را بشنوند و او را ببینند در مکان خود"[۹].
- نیز فرمود: "مؤمن در زمان قائم (ع) با اینکه در مشرق است برادر خود را که در مغرب است میبیند و همچنین آنکه در مغرب است آن را که در مشرق است میبیند"[۱۰]. عبد الملک بن اعین گفت: "روزی در خدمت حضرت صادق (ع) بودم چون خواستم برخیزم از ضعف تکیه بر دست خود کردم، پس مرا گریه گرفت گفتم، من امیدوار بودم که این امر (قیام) را دریابم و مرا قوتی باشد".
- فرمود: "آیا شما راضی نیستید که دشمنان شما بعضی، بعضی را بکشند و شماها در خانهها خود ایمن هستید، بدان که چون آن هنگام شود به هر مردی از شما قوت چهل مرد داده شود و دلهای شما مانند پارههای آهن محکم گردد، اگر بر کوهها بزنید کوهها را بشکافید و شماها قوام زمین و خزینهداران زمین خواهید بود"[۱۱]. این اخبار چنانکه میبینی عام است برای همه یاران، بلکه برای همه شیعیان حتی بعد از زمان جنگ. ""جعلنا الله ان شاء الله من شیعتهم و رزقنا ایام دولتهم و وفقنا لنصرتهم""»[۱۲].
- حضرت صادق (ع) فرمود: "برای آن حضرت مردانی است که گویا دلهای ایشان پارههای آهن است، هیچگاه در آن دلها شکی در ذات خدا نیامده و مخلوط به شک نگشته، از سنگ محکمتر و سختتر هستند، اگر بر کوهها حمله کنند کوهها را از بین ببرند، با رایات خود به هیچ شهری رو نیاورند مگر اینکه او را خراب کنند، گویا بر اسبهای ایشان عقاب سوار است پس خود را بر زین اسب امام (ع) میمالند و به این عمل تبرک میجویند و بر گرد او احاطه میکنند و بر اطراف او میچرخند تا او را به جان خود در جنگها حفظ کنند و آنچه او اراده کند پیش دستی کنند و به او وانگذارند، و مراد او را کفایت کنند.
- در میان ایشان مردانی است که شب را نمیخوابند، ایشان را در نمازشان ناله و زمزمه است مانند آواز زنبور عسل در کندوی خود، شبها را بر روی پاهای خود به عبادت میگذرانند و صبح میکنند بر بالای اسبان، در شبها چون راهب هستند و در روزها چون شیر، در مقام اطاعت و فرمانبری از امام (ع)، مطیعتر از کنیز برای آقای خود.
- دلهای ایشان مانند چراغ، گویا آن دلها قندیلهایی است از روشنی و مع ذلک ایشان از خشیت خدا در بیم و ترسند و در دعا درخواست شهادت میکنند و تمنا میکنند که در راه خدا کشته شوند، شعار ایشان ""یا لثارات الحسین"" است (ای خونخواهان حسین) هرگاه به راه افتند رعب در جلو ایشان بهقدر مسیر یک ماه حرکت کند، خداوند، امام را به ایشان نصرت خواهد کرد"[۱۳].
- و نیز آن حضرت فرمود: "گویا نظر میکنم به قائم و اصحاب او در نجف، اصحاب او در برابر او چنان به حال خضوع و سکوتند که گویا مرغ بر سر ایشان نشسته، میبینم که زاد و توشههاشان تمام گشته و جامههاشان کهنه شده، اثر سجود بر پیشانیهاشان ظاهر است، در روز چون شیرند و در شب چون راهب، گویا دلهای ایشان پاره آهن است، به هر مردی از ایشان قوت چهل مرد داده میشود، هیچ فردی از ایشان نمیکشد مگر کافر یا منافق را، خداوند در کتاب خود ایشان را به "توسم" وصف کرده فرموده: ﴿﴿إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّلْمُتَوَسِّمِينَ﴾﴾[۱۴] یعنی ایشان اهل تفرس و صاحب فراستند، (پس به فراست خود مؤمن را از مشرک و منافق میشناسند، پس نمیکشند مگر مشرکان منافق را)"[۱۵].
- حضرت باقر (ع) فرمود: "آن حضرت سیصد و سیزده تن را به آفاق زمین میفرستد و دست بر پشت و سینههای ایشان میکشد پس در هیچ قضاوتی عاجز نمیمانند"[۱۶]. حضرت صاحب الامر (ع) به علی بن ابراهیم بن مهزیار فرمود: "پدرم فرمود: گویا میبینم تو را که بیرقهای زرد و علمهای سفید بر اطراف تو به حرکت آمده و پرچمها میوزد در مابین حطیم و زمزم و گویا میبینم که بیعتهای پشت سر یکدیگر و صفای ولایت و دوستی بر تو منتظم گشته مانند منتظم شدن درها در رشتهها و میبینم دست دادن کفها را به تو برای بیعت در اطراف حجر الاسود، همه به ساحت تو ملتجی گشته، از جماعتی که خداوند ایشان را بیرون آورده و آفریده از طینت طاهره ولایت و تربت نفیسه، دلهای ایشان مقدس و منزه گشته از چرک نفاق و مهذب شده از پلیدی شقاق (مخالفتورزی) طبعهای ایشان برای دین نرم، و خوهای ایشان از دشمنی ورزیدن خشن، روهای ایشان برای قبول باز، فطرت ایشان برای فضل شکفته و درخشنده، دیانت دارند به دین حق و اهل حق، پس چون ارکان ایشان محکم شود و بنیان ایشان قوام پیدا کند، از هم شکافته و پاره شود طبقات امتها به سبب اجتماع و تکاثر ایشان، هنگامی که بیعت و تبعیت کنند تو را در سایه درخت عظیمی که شاخههای او بر اطراف دریاچه طبریه آویزان شده و سایه افکنده (در آنجاست که سفیانی کشته میشود) پس در آن وقت صبح حق تلألؤ کند و تاریکی باطل منجلی شود و خداوند طغیان را به سبب تو بشکند و خرد سازد و معالم ایمان را برگرداند"[۱۷]»[۱۸].
پاسخهای دیگر
۱. حجت الاسلام و المسلمین قرائتی؛ |
---|
|
۲. حجت الاسلام و المسلمین موسوینسب؛ |
---|
|
۳. حجت الاسلام والمسلمین سلیمیان؛ |
---|
|
۴. آیت الله طبسی؛ |
---|
|
۵. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛ |
---|
|
۶. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ |
---|
|
۷. آقای باقریزاده اشعری؛ |
---|
|
۸. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
---|
|
۹. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ |
---|
|
۱۰. نویسندگان کتاب «نگین آفرینش»؛ |
---|
|
۱۱. نویسندگان کتاب «چشم به راه مهدی»؛ |
---|
|
پرسشهای وابسته
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ بحارالانوار، ج ۵، ۳۲۷، ح ۴۳.
- ↑ هود، ۸۰.
- ↑ منتخب الاثر، ص ۶۱۳، ح ۱.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۱۷، ح ۱۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۱۸، ح ۱۷.
- ↑ همان ۵۲، ۳۳۵، ح ۶۸.
- ↑ اثباة الهداة، ج ۳، ۵۵۶.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۳۶، ح ۷۰.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۳۶، ح ۷۲.
- ↑ همان ۵۲، ۳۹۱، ح ۲۱۳.
- ↑ روضه کافی، ص ۲۳۳، ح ۴۴۹.
- ↑ مهدی منتظر، ص ۲۵۹.
- ↑ الزام الناصب، ج ۲، ۲۹۶.
- ↑ -، حجر، ۷۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۸۶، ح ۲۰۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۴۵، ح ۹۱.
- ↑ کمال الدین، ج۲، ۴۴۹، ح ۱۹.
- ↑ مهدی منتظر، ص ۲۶۱.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۰۹.
- ↑ " لَا يَكُونُ الْعَبْدُ مُؤْمِناً حَتَّى يَعْرِفَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الْأَئِمَّةَ كُلَّهُمْ وَ إِمَامَ زَمَانِهِ "؛ کافی، ج ۱، ص ۱۸۰.
- ↑ " كُلُ مَنْ دَانَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَ بِعِبَادَةٍ يُجْهِدُ فِيهَا نَفْسَهُ وَ لَا إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعْيُهُ غَيْرُ مَقْبُولٍ"؛ کافی، ج ۱، ص ۱۸۳.
- ↑ غیبت نعمانی، ص ۲۰۰.
- ↑ خداوند به کسانی از شما که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین میگرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید- و بیگمان دینی را که برای آنان پسندیده است برای آنها استوار میدارد و (حال) آنان را از پس هراس به آرامش بر میگرداند؛ (آنان) مرا میپرستند و چیزی را شریک من نمیگردانند و کسانی که پس از این کفر ورزند نافرمانند؛ سوره نور، آیه: ۵۵.
- ↑ و آنان که به کتاب (آسمانی) چنگ میزنند و نماز را بر پا میدارند، ما پاداش نکوکاران را تباه نمیگردانیم؛ سوره اعراف، آیه: ۱۷۰.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۱۸۵.
- ↑ قرائتی، محسن، جهتنما، ص ۱۱۷ - ۱۱۸.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۷ و ۳۷۸.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ح ۸۲.
- ↑ همان، ج ۵۱، ص ۸۷، ح ۸۳.
- ↑ همان، ج ۵۲، ص ۳۸۳.
- ↑ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۰۷، ۱۰۸.
- ↑ و اگر عذاب را از آنان چندگاهی پس افکنیم به یقین میگویند: چه آن را باز داشت؟ آگاه باشید روزی که به آنان برسد از ایشان بازگردانده نمیشود و آنچه به ریشخند میگرفتند آنها را فرا میگیرد؛ سوره هود، آیه: ۸.
- ↑ " أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ يَعْنِي عِدَّةً كَعِدَّةِ بَدْرٍ قَالَ يَجْمَعُونَ لَهُ فِي سَاعَةٍ وَاحِدَةٍ قَزَعاً كَقَزَعِ الْخَرِيفِ "؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۵، ح ۴۲؛ نیز: ر. ک: الغیبة، ص ۲۴۱.
- ↑ در نیکیها بر یکدیگر پیشی گیرید. هر کجا باشید، خدا همه شما را خواهد آورد؛ سوره بقره، آیه: ۱۴۸.
- ↑ شیخ کلینی، کافی، ج ۸، ص ۳۱۳، ح ۴۸۷.
- ↑ کافی، ج ۸، ص ۳۱۳، ح ۴۸۷؛ همچنین ر. ک: کتاب الغیبة، ص ۴۷۷؛ الغیبة، ص ۲۸۲.
- ↑ محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸.
- ↑ تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۶۴.
- ↑ عصر زندگی، ص ۵۷.
- ↑ ر. ک: نگارنده، بازگشت به دنیا در پایان تاریخ، بخش رجعتکنندگان.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ح ۸۱.
- ↑ " إِنَ أَصْحَابَ الْقَائِمِ شَبَابٌ لَا كُهُولَ فِيهِمْ إِلَّا كَالْكُحْلِ فِي الْعَيْنِ أَوْ كَالْمِلْحِ فِي الزَّادِ وَ أَقَلُّ الزَّادِ الْمِلْحُ"؛ نعمانی، الغیبة، ص ۳۱۵، ح ۱۰.
- ↑ ر. ک: امام مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف از ولادت تا ظهور، ص ۵۰۶- ۵۰۷.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۲۵۷- ۲۶۱.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸
- ↑ سوره حجر: آیه: ۷۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۶
- ↑ عیاشی، تفسیر، ج ۲، ص ۵۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۱
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۰
- ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۵
- ↑ طوسی، غیبة، ص ۲۸۴؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۱۵؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۵؛ کنز العمّال، ج ۱۴، ص ۵۹۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۴؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۱۷
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷ و۳۲۷
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷، ۳۲۷، ۳۷۲؛ ینابیع المودّه، ص ۴۲۴؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۴۶
- ↑ مفید، اختصاص، ص ۲۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۲
- ↑ مفید، اختصاص، ص ۲۴؛ بصائر الدرجات، ج ۱، ص ۱۲۴؛ ینابیع المودّه، ص ۴۴۸، ۴۸۹؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۵۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۸، ۳۷۲
- ↑ کافی، ج ۸، ص ۲۸۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۵
- ↑ خرائج، ج ۲، ص ۸۴۰؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶؛ ر. ک: حلیة الاولیاء، ج ۳، ص ۱۸۴؛ کشف الغمّه، ج، ص ۳۴۵؛ ینابیع المودّه، ص ۴۴۸؛ مانند این روایت از امام باقر (ع) رسیده است: بصائر الدرجات، ص ۲۴؛ بحارالانوار، ج ۲، ص ۱۸۹
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۳؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۹۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۷
- ↑ مستدرک الوسائل، ج ۱۱، ص ۱۱۴
- ↑ طبسی؛ نجمالدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۷۶ - ۷۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۲.
- ↑ کمال الدین، ج۱، ب۳۱، ح۲.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح ۸۲.
- ↑ یوم الخلاص، ص۲۲۴.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۲.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۲.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۲.
- ↑ یوم الخلاص، ص۲۲۴.
- ↑ یوم الخلاص، ص۲۲۴.
- ↑ یوم الخلاص، ص۲۲۳.
- ↑ منتخب الاثر، فصل ۶، ب۱۱، ح۴.
- ↑ خوشا به حال کسی که قائم اهل بیت مرا درک کند، در حالی که پیش از قیامش، به او اقتدا کرده و از او پیروی نماید؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص: ۱۲۹
- ↑ برای آگاهی بیشتر ر.ک: نصرت الله آیتی، فصل نامه انتظار موعود، ش۳، سال ۱۳۸۱.
- ↑ یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۳۰ - ۳۶.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۷و۳۷۸
- ↑ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ح ۸۲
- ↑ همان، ج ۵۱، ص ۸۷، ح ۸۳
- ↑ همان، ج ۵۲، ص ۳۸۶
- ↑ همان، ج ۵۲، ص ۲۸۰، ح ۶
- ↑ موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۵۹۹.
- ↑ نعمانی، الغیبة، ص ۳۱۵، ح ۱۰.
- ↑ اسرا، آیه ۵.
- ↑ تفسیر العیاشی، ج ۲، ص ۲۸۱، ح ۲۱.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۸۶، ح ۲۰۲.
- ↑ تفسیر القمی، ج ۱، ص ۱۷۰.
- ↑ کمال الدین، ص ۳۵۷، ح ۵۴.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ح ۸۲.
- ↑ ر.ک: محمدی ریشهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۸، ص ۲۶۹–۲۸۳.
- ↑ باقریزاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۱۱۴-۱۱۶.
- ↑ منتخب الاثر، ص ۶۱۱: رِجَالٌ عَرَفُوا اَللَّهَ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ
- ↑ یوم الخلاص، ص ۲۲۴: فهم الذین وحّدوا اللّه حق توحیده
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸: رِجَالٌ كَأَنَّ قُلُوبَهُمْ زُبَرُ الْحَدِيدِ لَا يَشُوبُهَا شَكٌّ فِي ذَاتِ اللَّ
- ↑ یوم الخلاص، ص ۲۲۴: لهم فی اللیل اصوات کأصوات الثواکل حزنا من خشیه اللّه
- ↑ همان: قُوّامٌ بِاللَّيلِ صُوّامٌ بِالنَّهارِ
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸: رِجالٌ لا ینامُونَ اللَّیلَ، لَهُمْ دَوِی فی صلَواتهِمْ كَدَوِی النَّحْلِ، یبیتُونَ قِیاما عَلی اَطْرافِهِمْ و یسبّحون علی خیولهم
- ↑ کامل سلیمان، یوم الخلاص، ص ۲۲۳: مُجِدُّونَ فی طاعَةِ اللّه
- ↑ منتخب الاثر، ص ۲۴۴: القائلین بامامته
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸: یتمسحون بسرج الامام یطلبون بذلک البرکه و یحفّون به یقونه بانفسهم فی الحروب... هم اطوع له من الأمه لسیدها... و یتمنّون ان یقتلوا فی سبیل اللّه
- ↑ در روایات ویژگیهای دیگری مانند شجاعت، ایثار، یکدلی، استواری و امثال آن بیان شده است که میتوانید برای اطلاع بیشتر، نک: فصلنامه انتظار، ش ۲، ص ۷۳، مهدی یاوران؛ محمد باقر پورامینی، جوانان یاوران مهدی (ع)، انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (ع)، تهران
- ↑ تفسیر برهان، ج ۲، ص ۴۰۸
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۶
- ↑ مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۴۲۲.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷ و ۳۰۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷ و ۳۰۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷ و ۳۰۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷ و ۳۰۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷ و ۳۰۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷ و ۳۰۸.
- ↑ روزگار رهایی، ترجمه علی اکبر مهدی پور، ج۱، ح۴۷۷، ص۴۱۴.
- ↑ روزگار رهایی، ترجمه علی اکبر مهدی پور، ج۱، ح۴۷۷، ص۴۱۴.
- ↑ روزگار رهایی، ترجمه علی اکبر مهدی پور، ج۱، ح۴۷۷، ص۲۲۳.
- ↑ منتخب الاثر، فصل ۶، ب۱۱، ح۴.
- ↑ آفتاب مهر، ج۱، ص ۱۰۳- ۱۰۵.
- ↑ منتخب الاثر، فصل ۸، باب ۱، ح ۲، ص ۶۱۱.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، باب ۲۴، ح ۱۱، ص ۵۰۴.
- ↑ بحار الانور، ج ۵۲، ح ۸۲، ص ۳۰۸.
- ↑ بحار الانور، ج ۵۲، ح ۸۲، ص ۳۰۸.
- ↑ بحار الانور، ج ۵۲، ح ۸۲، ص ۳۰۸.
- ↑ بحار الانور، ج ۵۲، ح ۸۲، ص ۳۰۸.
- ↑ بحار الانور، ج ۵۲، ح ۸۲، ص ۳۰۸.
- ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۴، ح ۶۴۲، ص ۱۳۷.
- ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۴، ح ۶۴۲، ص ۱۳۷.
- ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۴، ح ۶۴۲، ص ۱۳۷.
- ↑ منتخب الاثر، فصل ۶، باب ۱۱، ح ۴، ص۵۸۱.
- ↑ " أُولئِكَ هُمُ خِيَارَ الْأَمَةِ "؛ غیبت طوسی، ح ۴۹۵، ص ۴۷۳.
- ↑ " فبابي وَ أُمِّي مَنْ عِدَّةِ قَلِيلَةُ أسمائهم فِي الْأَرْضِ مَجْهُولَةُ "؛ نهج البلاغه فیض الاسلام، خطبه ۲۲۹، ص ۷۵۵.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۱۶۰ - ۱۶۳.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ۳۷۸.
- ↑ کمال الدین، ج ۱، ۲۹۱.
- ↑ "رجال کان قلوبهم زبر الحدید لا یشوبها شک فی ذات الله... كَالْمَصَابِيحِ كَأَنَّ قُلُوبَهُمُ الْقَنَادِيلُ وَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ مُشْفِقُونَ يَدْعُونَ بِالشَّهَادَةِ وَ يَتَمَنَّوْنَ أَنْ يُقْتَلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ "؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۰۸.
- ↑ "وَيْحاً لِلطَّالَقَانِ فَإِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِهَا كُنُوزاً لَيْسَتْ مِنْ ذَهَبٍ وَ لَا فِضَّةٍ وَ لَكِنْ بِهَا رِجَالٌ مُؤْمِنُونَ عَرَفُوا اللَّهَ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ وَ هُمْ أَيْضاً أَنْصَارُ الْمَهْدِيِّ فِي آخِرِ الزَّمَانِ"؛ ینابیع الموده، ۴۴۹.
- ↑ نهج البلاغه، فیض الاسلام، خطبه ۸۶.
- ↑ " وَ قَدْ فُتِحَ بَابُ الْحَرْبِ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ أَهْلِ الْقِبْلَةِ، وَ لَا يَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ بِمَوَاقِعِ الْحَق"؛ نهج البلاغه، ترجمه دکتر شهیدی، خطبه ۱۷۳، ۱۷۹، انقلاب اسلامی.
- ↑ " حَتَّى إِذَا وَافَقَ وَارِدُ الْقَضَاءِ انْقِطَاعَ مُدَّةِ الْبَلَاءِ، حَمَلُوا بَصَائِرَهُمْ عَلَى أَسْيَافِهِمْ، وَ دَانُوا لِرَبِّهِمْ بِأَمْرِ وَاعِظِهِم"؛ نهج البلاغه، فیض الاسلام، خطبه ۱۵۰.
- ↑ الزام الناصب، شیخ علی یزدی حائری، ج ۲، ۲۰.
- ↑ " رِجَالٌ لَا يَنَامُونَ اللَّيْلَ لَهُمْ دَوِيٌّ فِي صَلَاتِهِمْ كَدَوِيِّ النَّحْلِ يَبِيتُونَ قِيَاماً عَلَى أَطْرَافِهِمْ وَ يُصْبِحُونَ عَلَى خُيُولِهِمْ رُهْبَانٌ بِاللَّيْلِ لُيُوثٌ بِالنَّهَار"؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۰۸.
- ↑ الملاحم و الفتن، ۱۴۹.
- ↑ منتخب الاثر، ۳۱۱.
- ↑ کشف الغمه فی معرفة الائمه، علی بن عیسی اربلی، ج ۳، ۲۷۱ دار الکتاب الاسلامی.
- ↑ خصال، شیخ صدوق، ترجمه کمرهای، ج ۲، ۳۱۸. اسلامیه.
- ↑ " لَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِمْ مُصْعِدِينَ مِنْ نَجَفِ الْكُوفَةِ ثَلَاثَمِائَةٍ وَ بِضْعَةَ عَشَرَ رَجُلًا كَأَنَّ قُلُوبَهُمْ زُبَرُ الْحَدِيدِ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ يَسِيرُ الرُّعْبُ أَمَامَهُ شَهْراً وَ خَلْفَهُ شَهْراً "؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۴۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۱۰.
- ↑ "كَدَّادُونَ مُجِدُّونَ فِي طَاعَتِهِ "؛ عیون اخبار الرضا، شیخ صدوق، ج ۱، ۶۳، طوس.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۵.
- ↑ اصول کافی، کلینی، ج ۲، ۱۷۴.
- ↑ " قِيلَ لِأَبِي جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ (ع) إِنَّ أَصْحَابَنَا بِالْكُوفَةِ جَمَاعَةٌ كَثِيرَةٌ فَلَوْ أَمَرْتَهُمْ لَأَطَاعُوكَ وَ اتَّبَعُوكَ فَقَالَ يَجِيءُ أَحَدُهُمْ إِلَى كِيسِ أَخِيهِ فَيَأْخُذُ مِنْهُ حَاجَتَهُ فَقَالَ لَا قَالَ فَهُمْ بِدِمَائِهِمْ أَبْخَلُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ النَّاسَ فِي هُدْنَةٍ تناكحهم [نُنَاكِحُهُمْ] وَ نُوَارِثُهُمْ وَ نُقِيمُ عَلَيْهِمُ الْحُدُودَ وَ نُؤَدِّي أَمَانَاتِهِمْ حَتَّى إِذَا قَامَ الْقَائِمُ جَاءَتِ الْمُزَايَلَةُ وَ يَأْتِي الرَّجُلُ إِلَى كِيسِ أَخِيهِ فَيَأْخُذُ حَاجَتَهُ لَا يَمْنَعُهُ"؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۷۲؛ اختصاص، شیخ مفید، ۲۴، چاپشده در مصنفات شیخ مفید، ج ۱۲ کنگره هزاره شیخ مفید.
- ↑ ینابیع الموده، ۴۳۳.
- ↑ نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره ۱۱۰.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۴۰. برداشت از سخنان امام به معلی بن خنیس.
- ↑ " مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِخُرُوجِ الْقَائِمِ فَوَ اللَّهِ مَا لِبَاسُهُ إِلَّا الْغَلِيظُ وَ لَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِبُ وَ مَا هُوَ إِلَّا السَّيْفُ وَ الْمَوْتُ تَحْتَ ظِلِّ السَّيْف ""}}؛ الغیبة، نعمانی، ۲۳۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۳، ۸۳.
- ↑ همان مدرک، ۸۵.
- ↑ عیون اخبار الرضا، شیخ صدوق، ج ۱، ۳۱۷؛ فتح الباری فی شرح صحیح بخاری، ابن حجر عسقلانی، ج ۸، ۱۱۸، دار الفکر، بیروت.
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۴۷.
- ↑ فروع کافی، ج ۸، ۱۶۷.
- ↑ چشم به راه مهدی، ص ۳۷۲ -۳۸۴.