نهضتهای شیعی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*از آنجا که شیعیان دربارۀ | *از آنجا که [[شیعیان]] دربارۀ [[حکومت]]، نظر خاصّ دارند و [[خلافت]] را ویژۀ [[امامان]] [[معصوم]] از [[اهل بیت]] می‌دانند، ازاین‌رو [[حکّام]] [[جور]] و خلفای [[غاصب]] را به عنوان [[امام جائر]] می‌شناسند و زیر بار آنان نمی‌روند. این [[تفکّر]] از [[صدر]] [[اسلام]] وجود داشت و نهضت‌هایی را پایه‌ریزی کرد. در [[عراق]] و [[حجاز]] و سرزمین‌های دیگر، [[شیعه]] بر ضدّ [[حکّام]] [[جور]] [[شورش]] می‌کرد. نهضت‌هایی که بر ضدّ [[امویان]] و [[عباسیان]] در سده‌های آغاز در تواریخ [[ثبت]] شده بسیار است. گاهی شورش‌های فردی بوده، گاهی حرکت‌های عمومی که به [[فتح]] [[شهرها]] و مناطقی انجامیده و حکومت‌هایی هم برپا شده است. در دورۀ [[امویان]]، [[قیام]] [[حجر بن عدی]] در [[کوفه]]، [[نهضت]] [[امام حسین]]{{ع}} در [[عاشورا]]، [[قیام]] [[مردم مدینه]] و واقعۀ [[حرّه]]، [[قیام توابین]] در [[کوفه]]، [[خروج]] مختار و [[قیام]] [[ابراهیم]] پسر [[مالک اشتر]] را می‌توان نام برد. در دورۀ [[عباسیان]] هم [[شاهد]] حرکت‌های انقلابی و نهضتهای [[شیعی]] هستیم، از قبیل: [[قیام]] نفس زکیّه ([[عبد]] [[اللّه]] محض) در [[حجاز]]، [[قیام]] [[ابراهیم بن عبد اللّه]] در [[بصره]]، [[قیام]] [[حسین بن علی]] ([[شهید]] فخّ)، جنبش [[زید بن علی]] و [[یحیی بن زید]]، [[قیام]] [[صاحب الزنج]] ([[احمد]] بن [[عیسی]])، [[قیام]] [[ابو مسلم خراسانی]]، [[قیام]] [[ابن طباطبا]] در [[کوفه]]، [[قیام]] [[ابو السرایا]] و [[خروج]] [[محمد دیباج]]<ref>در این زمینه‌ها از جمله ر.ک: «الانتفاضات الشیعیّه عبر التاریخ» هاشم معروف الحسنی، «جهادالشیعه» سمیره مختار اللیثی، «تشیّع» برگرفته از دائرة‌المعارف تشیّع، ص ۳۱۵ (جنبش‌ها و دولت‌ها)، «امامان شیعه و جنبش‌های مکتبی» محمدتقی مدرسی، ترجمه حمیدرضا آژیر</ref>. [[امامان]] [[شیعه]] اغلب با این نهضت‌ها که [[فرزندان]] [[فاطمه زهرا]]{{عم}} در [[شهرها]] و آبادی‌ها انجام می‌داند [[همراهی]] نمی‌کردند و به [[دلیل]] شرایط [[تقیّه]] یا [[آگاهی]] از اینکه آن [[قیام‌ها]] به ثمر مطلوب نخواهد رسید، موضع طرفدارانه نمی‌گرفتند، هرچند ستایش‌هایی از برخی سران این [[قیام‌ها]] (همچون مختار و [[زید بن علی]]) از سوی [[ائمه]] [[نقل]] شده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۸۶.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
نسخهٔ ۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۲۱
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
| شیعه |
|---|
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل نهضتهای شیعی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- از آنجا که شیعیان دربارۀ حکومت، نظر خاصّ دارند و خلافت را ویژۀ امامان معصوم از اهل بیت می‌دانند، ازاین‌رو حکّام جور و خلفای غاصب را به عنوان امام جائر می‌شناسند و زیر بار آنان نمی‌روند. این تفکّر از صدر اسلام وجود داشت و نهضت‌هایی را پایه‌ریزی کرد. در عراق و حجاز و سرزمین‌های دیگر، شیعه بر ضدّ حکّام جور شورش می‌کرد. نهضت‌هایی که بر ضدّ امویان و عباسیان در سده‌های آغاز در تواریخ ثبت شده بسیار است. گاهی شورش‌های فردی بوده، گاهی حرکت‌های عمومی که به فتح شهرها و مناطقی انجامیده و حکومت‌هایی هم برپا شده است. در دورۀ امویان، قیام حجر بن عدی در کوفه، نهضت امام حسین(ع) در عاشورا، قیام مردم مدینه و واقعۀ حرّه، قیام توابین در کوفه، خروج مختار و قیام ابراهیم پسر مالک اشتر را می‌توان نام برد. در دورۀ عباسیان هم شاهد حرکت‌های انقلابی و نهضتهای شیعی هستیم، از قبیل: قیام نفس زکیّه (عبد اللّه محض) در حجاز، قیام ابراهیم بن عبد اللّه در بصره، قیام حسین بن علی (شهید فخّ)، جنبش زید بن علی و یحیی بن زید، قیام صاحب الزنج (احمد بن عیسی)، قیام ابو مسلم خراسانی، قیام ابن طباطبا در کوفه، قیام ابو السرایا و خروج محمد دیباج[۱]. امامان شیعه اغلب با این نهضت‌ها که فرزندان فاطمه زهرا(ع) در شهرها و آبادی‌ها انجام می‌داند همراهی نمی‌کردند و به دلیل شرایط تقیّه یا آگاهی از اینکه آن قیام‌ها به ثمر مطلوب نخواهد رسید، موضع طرفدارانه نمی‌گرفتند، هرچند ستایش‌هایی از برخی سران این قیام‌ها (همچون مختار و زید بن علی) از سوی ائمه نقل شده است[۲]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ در این زمینه‌ها از جمله ر.ک: «الانتفاضات الشیعیّه عبر التاریخ» هاشم معروف الحسنی، «جهادالشیعه» سمیره مختار اللیثی، «تشیّع» برگرفته از دائرة‌المعارف تشیّع، ص ۳۱۵ (جنبش‌ها و دولت‌ها)، «امامان شیعه و جنبش‌های مکتبی» محمدتقی مدرسی، ترجمه حمیدرضا آژیر
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۸۶.