امامت و فلسفه خلقت (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی ردهٔ کتاب‌شناسی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با کتاب) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ویرایش غیرنهایی}} | {{ویرایش غیرنهایی}} | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان = امامت و فلسفه خلقت | | عنوان = [[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] | ||
| عنوان اصلی = | | عنوان اصلی = | ||
| تصویر = 1234555.jpg | | تصویر = 1234555.jpg | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
| شماره ملی = ۱۷۴۳۳۰۸ | | شماره ملی = ۱۷۴۳۳۰۸ | ||
}} | }} | ||
'''امامت و فلسفه خلقت''' کتابی است که با زبان فارسی و با نگاهی هستی‌شناسانه به وجود خلیفةالله، به بررسی جایگاه [[امامت]] در روند پیدایش، هدفمندی و استمرار آفرینش(خلقت) می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[رحیم لطیفی]] است و انتشارات [[مسجد مقدس جمکران]] نشر آن را به عهده داشته است.<ref>[http://yon.ir/5JbS پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]</ref> | '''[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]]''' کتابی است که با زبان فارسی و با نگاهی هستی‌شناسانه به وجود خلیفةالله، به بررسی [[جایگاه]] [[امامت]] در روند پیدایش، [[هدفمندی]] و استمرار [[آفرینش]]([[خلقت]]) می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[رحیم لطیفی]] است و انتشارات [[مسجد مقدس جمکران]] نشر آن را به عهده داشته است.<ref>[http://yon.ir/5JbS پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]</ref> | ||
== درباره کتاب == | == درباره کتاب == | ||
در معرفی کتاب آمده است: «مؤلف با بهرهگیری از منابع نقلی (قرآن و سنت) و عقلی (کلام و فلسفه و عرفان) در مقام اثبات این تئوری است که امام مخلوقی است که دارای کمالات وسیع و همان خلیفةاللَّه است و در حد توان، موضوع امامت و فلسفه خلقت را با مراجعه به | در معرفی کتاب آمده است: «مؤلف با بهرهگیری از منابع [[نقلی]] ([[قرآن]] و [[سنت]]) و [[عقلی]] ([[کلام]] و [[فلسفه]] و [[عرفان]]) در [[مقام اثبات]] این [[تئوری]] است که [[امام]] مخلوقی است که دارای [[کمالات]] وسیع و همان خلیفةاللَّه است و در حد توان، موضوع [[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] را با مراجعه به [[قرآن]]، [[سنت]]، مکاتب [[کلامی]]، [[فلسفی]] و مشرب [[عرفانی]] به [[تبیین]] و تثبیت میرساند. این نگاه هستی‌شناسانه به [[امام]] و بررسی نقش وجودی آن در [[فلسفه]] و روند [[خلقت]]، دست‌کم به دو مبنا [[نیاز]] دارد: [[پذیرش]] [[ولایت تکوینی]] [[امام]] و تحلیل کیفیت ایجاد عالم بر اساس [[نظام]] اسباب و مسببات»<ref>[http://yon.ir/2E44 وبگاه انتشارات مسجد مقدس جمکران]</ref>. | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست [[کتاب ]]== | ||
{{فهرست اثر}} | {{فهرست اثر}} | ||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
* تقدیم | * تقدیم | ||
* تقدیر و تشکر | * تقدیر و تشکر | ||
* مقدمه آیت اللَّه هادوی | * مقدمه [[آیت اللَّه]] [[مهدی هادوی تهرانی]] | ||
* چکیده رساله | * چکیده رساله | ||
====کلیات==== | ====کلیات==== | ||
* یکم: تبیین موضوع و عنوان رساله | * یکم: [[تبیین]] موضوع و عنوان رساله | ||
* <small>امامت</small> | * <small>امامت</small> | ||
* <small>فلسفه</small> | * <small>فلسفه</small> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۳: | ||
* دوم: پرسش‌های اصلی و فرعی | * دوم: پرسش‌های اصلی و فرعی | ||
* سوم: تاریخچه بحث درباره موضوع | * سوم: تاریخچه بحث درباره موضوع | ||
* چهارم: تئوری تحقیق (ذکر فرضیه) | * چهارم: [[تئوری]] [[تحقیق]] (ذکر فرضیه) | ||
* پنجم: روش تحقیق | * پنجم: روش تحقیق | ||
* <small>مقدمه: (ضرورت بحث)</small> | * <small>مقدمه: ([[ضرورت]] بحث)</small> | ||
====بخش اوّل : مبانی بحث امامت و فلسفه خلقت==== | ====بخش اوّل: مبانی بحث [[امامت]] و [[فلسفه]] خلقت==== | ||
*'''مبنای نخست: ولایت مهم‌ترین شاخصه امام:''' | *'''مبنای نخست: [[ولایت]] مهم‌ترین شاخصه [[امام]]:''' | ||
* فصل یکم: ولایت در لغت و اصطلاح: | * فصل یکم: [[ولایت]] در لغت و اصطلاح: | ||
* <small>ماهیت ولایت</small> | * <small>ماهیت ولایت</small> | ||
* فصل دوم: ولایت تکوینی و تشریعی | * فصل دوم: [[ولایت تکوینی]] و تشریعی | ||
* فصل سوم: تاریخچه مباحث ولایت | * فصل سوم: تاریخچه مباحث ولایت | ||
* فصل چهارم: ماهیت و مصداق ولی | * فصل چهارم: ماهیت و مصداق ولی | ||
* فصل پنجم: ولایت در متون دینی: | * فصل پنجم: [[ولایت]] در متون دینی: | ||
* <small>اثبات ولایت ائمه {{عم}} در قرآن</small> | * <small>اثبات [[ولایت]] ائمه{{عم}} در قرآن</small> | ||
* <small>اثبات ولایت ائمه {{عم}} در روایات</small> | * <small>اثبات [[ولایت]] ائمه{{عم}} در روایات</small> | ||
* فصل ششم: ولایت باوری تفویض و غلو نیست: | * فصل ششم: [[ولایت]] باوری [[تفویض]] و [[غلو]] نیست: | ||
* <small>دیدگاه تفریطی</small> | * <small>دیدگاه تفریطی</small> | ||
* <small>دیدگاه افراطی</small> | * <small>دیدگاه افراطی</small> | ||
* <small>دیدگاه معتدل شیعی</small> | * <small>دیدگاه معتدل شیعی</small> | ||
* فصل هفتم: مبنای تصرفات تکوینی ولی: | * فصل هفتم: مبنای تصرفات [[تکوینی]] ولی: | ||
* <small>نفس مجرد و | * <small>نفس مجرد و [[قوی]]، ملازم با تصرف</small> | ||
* <small>مرتبه بالای وجودی ملازم با تصرف در مراتب پایین</small> | * <small>مرتبه بالای وجودی ملازم با [[تصرف]] در مراتب پایین</small> | ||
* <small>علم برتر موجب حاکمیت بر جامعه و ملازم با تصرف</small> | * <small>علم [[برتر]] موجب [[حاکمیت]] بر [[جامعه]] و ملازم با تصرف</small> | ||
* <small>هدایت انسان‌ها نیازمند ولایت و تصرف</small> | * <small>هدایت [[انسان‌ها]] [[نیازمند]] [[ولایت]] و تصرف</small> | ||
* <small>مقام انسان کامل و خلیفه الهی ملازم با ولایت و تصرف</small> | * <small>مقام [[انسان کامل]] و [[خلیفه الهی]] ملازم با [[ولایت]] و تصرف</small> | ||
* <small>مظهریت اسماء و صفات الهی ملازم با تصرف</small> | * <small>مظهریت اسماء و [[صفات الهی]] ملازم با تصرف</small> | ||
* فصل هشتم: خصایص ولایت | * فصل هشتم: خصایص ولایت | ||
*'''مبنای دوم: «عالم واسطه» و نظام اسباب:''' | *'''مبنای دوم: «عالم واسطه» و [[نظام]] اسباب:''' | ||
* فصل یکم: عالم واسطه در گذر اندیشه | * فصل یکم: عالم واسطه در گذر اندیشه | ||
* فصل دوم: واسطه و اسباب هم‌ساز با توحید | * فصل دوم: واسطه و اسباب هم‌ساز با [[توحید]] | ||
====بخش دوم : امامت و فلسفه خلقت در قرآن==== | ====بخش دوم:[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] در قرآن==== | ||
* فصل یکم: سیمای امام در قرآن | * فصل یکم: [[سیمای امام]] در قرآن | ||
* فصل دوم: فلسفه خلقت از نظر قرآن | * فصل دوم: [[فلسفه خلقت]] از نظر قرآن | ||
* فصل سوم: نقش امام در فلسفه خلقت از نظر قرآن | * فصل سوم: نقش [[امام]] در [[فلسفه خلقت]] از نظر قرآن | ||
====بخش سوم : امامت و فلسفه خلقت از دیدگاه روایات==== | ====بخش سوم:[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] از دیدگاه [[روایات]]==== | ||
* فصل یکم: تحلیل جایگاه وجودی و اوصاف امام از نظر روایات: | * فصل یکم: تحلیل [[جایگاه]] وجودی و اوصاف امام از نظر [[روایات]]: | ||
* <small>الف) روایات مربوط به حقیقت نوری امام</small> | * <small>الف) [[روایات]] مربوط به [[حقیقت]] نوری امام</small> | ||
* <small>ب) روایات مربوط به توصیف وجود عنصری</small> | * <small>ب) [[روایات]] مربوط به توصیف وجود عنصری</small> | ||
* فصل دوم: فلسفه خلقت از دیدگاه روایات: | * فصل دوم: [[فلسفه خلقت]] از دیدگاه [[روایات]]: | ||
* <small>کیفیت صدور خلقت و نقش وجودی امام</small> | * <small>کیفیت صدور [[خلقت]] و نقش وجودی امام</small> | ||
====بخش چهارم : امامت و فلسفه خلقت در منابع کلامی==== | ====بخش چهارم:[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] در منابع کلامی==== | ||
*'''فصل اول: امام در متون کلامی:''' | *'''فصل اول: [[امام]] در متون کلامی:''' | ||
* گفتار اول: امام در سخن متکلمان اهل سنت: | * گفتار اول: [[امام]] در سخن [[متکلمان]] اهل سنت: | ||
* <small>الف) اشاعره</small> | * <small>الف) اشاعره</small> | ||
* <small>ب) معتزله</small> | * <small>ب) معتزله</small> | ||
* <small>ج) ماتریدیه</small> | * <small>ج) ماتریدیه</small> | ||
* گفتار دوم: امام در سخن متکلمان شیعه | * گفتار دوم: [[امام]] در سخن [[متکلمان]] شیعه | ||
*'''فصل دوم: فلسفه خلقت از نظر متکلمان:''' | *'''فصل دوم: [[فلسفه خلقت]] از نظر متکلمان:''' | ||
* گفتار اول: پیشینه بحث فلسفه خلقت و معنای آن در کلام | * گفتار اول: پیشینه بحث [[فلسفه خلقت]] و معنای آن در کلام | ||
* گفتار دوم: هدف خلقت از دیدگاه عدلیه (معتزله و امامیه) | * گفتار دوم: [[هدف خلقت]] از دیدگاه [[عدلیه]] ([[معتزله]] و [[امامیه]]) | ||
* گفتار سوم: امامت و هدف خلقت از منظر متکلم | * گفتار سوم:[[امامت]] و [[هدف خلقت]] از منظر متکلم | ||
* نقد و تحلیل: از نقل تا عقل | * نقد و تحلیل: از [[نقل]] تا عقل | ||
====بخش پنجم : امامت و فلسفه خلقت در حکمت مشاء==== | ====بخش پنجم:[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] در [[حکمت]] مشاء==== | ||
* فصل یکم: نگاه فلسفی به هدفمندی خلقت: | * فصل یکم: نگاه [[فلسفی]] به [[هدفمندی]] خلقت: | ||
* <small>فاعل بالقصد</small> | * <small>فاعل بالقصد</small> | ||
* <small>فاعل بالعنایه</small> | * <small>فاعل بالعنایه</small> | ||
* فصل دوم: امام از دیدگاه مکتب مشاء: | * فصل دوم: [[امام]] از دیدگاه [[مکتب]] مشاء: | ||
* <small>امام و فلسفه خلقت در مکتب مشاء</small> | * <small>امام و [[فلسفه خلقت]] در [[مکتب]] مشاء</small> | ||
* فصل سوم: کیفیت خلقت و صدور اشیاء از نظر مشاء (مراحل خلقت) | * فصل سوم: کیفیت [[خلقت]] و صدور اشیاء از نظر مشاء (مراحل [[خلقت]]) | ||
* فصل‌چهارم : تطبیق عقل‌اوّل مشاء بااوّل ماخلق‌اللَّه و حقیقت نوری اهل بیت {{عم}} | * فصل‌چهارم: [[تطبیق]] عقل‌اوّل مشاء بااوّل ماخلق‌اللَّه و [[حقیقت]] نوری اهل بیت{{عم}} | ||
*'''فصل پنجم: بررسی نقش امام در فلسفه خلقت در پرتو طرح عنایت:''' | *'''فصل پنجم: بررسی نقش [[امام]] در [[فلسفه خلقت]] در پرتو طرح عنایت:''' | ||
* نخست: وجود امام لازمه نظام احسن | * نخست: [[وجود امام]] لازمه [[نظام]] احسن | ||
* دوم: وجود امام لازمه عنایت خدا به خلق: | * دوم: [[وجود امام]] لازمه [[عنایت خدا]] به خلق: | ||
* <small>عنایت در آیینه آیات و روایات</small> | * <small>عنایت در آیینه [[آیات]] و روایات</small> | ||
====بخش ششم : امامت و فلسفه خلقت در حکمت اشراق==== | ====بخش ششم:[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] در [[حکمت]] اشراق==== | ||
* معرفی اجمالی مکتب اشراق | * معرفی اجمالی [[مکتب]] اشراق | ||
* فصل یکم: امام و خلیفة اللَّه از نظر حکمت اشراق | * فصل یکم: [[امام]] و خلیفة اللَّه از نظر [[حکمت]] اشراق | ||
* فصل دوم: فلسفه خلقت از دیدگاه اشراق | * فصل دوم: [[فلسفه خلقت]] از دیدگاه اشراق | ||
*'''فصل سوم: امام و فلسفه خلقت در پرتو قاعده امکان اشرف:''' | *'''فصل سوم: [[امام]] و [[فلسفه خلقت]] در پرتو قاعده امکان اشرف:''' | ||
* یکم: پیشینه قاعده امکان اشرف | * یکم: پیشینه قاعده امکان اشرف | ||
* دوم: مفاد قاعده امکان اشرف | * دوم: مفاد قاعده امکان اشرف | ||
* سوم: بیان مفردات (قاعده، امکان، اشرف) | * سوم: [[بیان]] مفردات (قاعده، امکان، اشرف) | ||
* چهارم: انگیزه طرح و جایگاه قاعده | * چهارم: [[انگیزه]] طرح و [[جایگاه]] قاعده | ||
* پنجم: براهین قاعده | * پنجم: [[براهین]] قاعده | ||
* ششم: اثبات امامت و قاعده | * ششم: [[اثبات امامت]] و قاعده | ||
* هفتم: کارآیی قاعده بر اثبات مدعا | * هفتم: کارآیی قاعده بر [[اثبات]] مدعا | ||
* هشتم: نتایج قاعده امکان اشرف و فلسفه امامت | * هشتم: نتایج [[قاعده امکان اشرف]] و [[فلسفه]] امامت | ||
====بخش هفتم : امامت و فلسفه خلقت از منظر عرفان==== | ====بخش هفتم:[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] از منظر عرفان==== | ||
*'''تفاوت هستی‌شناسی متکلم و فیلسوف با عارف و حکمت متعالیه:''' | *'''تفاوت [[هستی‌شناسی]] [[متکلم]] و [[فیلسوف]] با [[عارف]] و [[حکمت]] متعالیه:''' | ||
* اصل اول: انحصار وجود به حضرت حق و نمود بودن همه ماسوی‌اللَّه | * اصل اول: انحصار وجود به [[حضرت حق]] و نمود بودن همه ماسوی‌اللَّه | ||
* اصل دوم: اعتباری بودن کثرت از نظر عرفا | * اصل دوم: اعتباری بودن کثرت از نظر عرفا | ||
* اصل سوم: پذیرش تشکیک در مظاهر وجود: | * اصل سوم: [[پذیرش]] تشکیک در مظاهر وجود: | ||
* <small>دورنمای روند خلقت و لزوم واسطه از دیدگاه عارف</small> | * <small>دورنمای روند [[خلقت]] و [[لزوم]] واسطه از دیدگاه عارف</small> | ||
* <small>اجمال چینش هستی از نظر عارف</small> | * <small>اجمال چینش هستی از نظر عارف</small> | ||
*'''فصل اول: مراتب و چینش نظام هستی (مظاهر وجود) از دیدگاه عرفان:''' | *'''فصل اول: مراتب و چینش [[نظام هستی]] (مظاهر وجود) از دیدگاه عرفان:''' | ||
* اسم اعظم نخستین مستفیض و نخستین ظهور | * [[اسم اعظم]] نخستین [[مستفیض]] و نخستین [[ظهور]] | ||
* نخستین کثرت در عالم وجود | * نخستین کثرت در عالم وجود | ||
* فیض مقدس و معنای اعیان | * [[فیض]] [[مقدس]] و معنای اعیان | ||
* خلافت محمدی و حقیقت لیلة القدر | * [[خلافت]] محمدی و [[حقیقت]] [[لیلة القدر]] | ||
* عین ثابت انسان | * عین ثابت [[انسان کامل]]، نخستین [[ظهور]] در نشأة اعیان ثابته | ||
* خلافت عین ثابت انسان کامل بر دیگر اعیان | * [[خلافت]] عین ثابت [[انسان کامل]] بر دیگر اعیان | ||
* نخستین صدور در جهان | * نخستین صدور در [[جهان آفرینش]]، ([[فیض]] [[مقدس]]) | ||
* نخستین ظهور در عالم خلق | * نخستین [[ظهور]] در عالم خلق | ||
* روح رسول خدا {{صل}} و علی {{ع}} اولین تعین مشیئت مطلقه | * [[روح]] [[رسول خدا]]{{صل}} و علی{{ع}} اولین تعین مشیئت مطلقه | ||
* ویژگی‌های انسان کامل | * ویژگی‌های [[انسان]] کامل | ||
*'''فصل دوم: حقیقت انسان کامل (کون جامع):''' | *'''فصل دوم: [[حقیقت انسان]] کامل (کون جامع):''' | ||
* گفتار یکم: تعریف و پیشینه اصطلاح انسان کامل: | * گفتار یکم: تعریف و پیشینه اصطلاح [[انسان کامل]]: | ||
* <small>یادآوری: انسان کامل در عرفان اصیل</small> | * <small>یادآوری: [[انسان کامل]] در [[عرفان]] اصیل</small> | ||
* گفتار دوم: حقیقت انسان و جایگاه او در هستی | * گفتار دوم: [[حقیقت انسان]] و [[جایگاه]] او در هستی | ||
* گفتار سوم: ضرورت مستمر وجود انسان کامل در پهنه هستی | * گفتار سوم: [[ضرورت]] مستمر وجود [[انسان کامل]] در پهنه هستی | ||
*'''فصل سوم: نقش انسان کامل در خلقت''' | *'''فصل سوم: نقش [[انسان کامل]] در خلقت''' | ||
*'''فصل چهارم: تطبیق انسان کامل بر امام:''' | *'''فصل چهارم: [[تطبیق]] [[انسان کامل]] بر امام:''' | ||
* الف) سیما و اوصاف پیشوایان الهی ( | * الف) [[سیما]] و اوصاف [[پیشوایان الهی]] ([[نبی]]، ولی و [[امام]]) در قرآن | ||
* ب) در لسان روایات | * ب) در لسان [[روایات]] | ||
* برخی وظایف حجت‌ها و اولیای الهی | * برخی [[وظایف]] [[حجت‌ها]] و اولیای الهی | ||
* سیمای انسان کامل در فرهنگ عرفانی | * سیمای [[انسان کامل]] در [[فرهنگ]] عرفانی | ||
* برخی وظایف انسان کامل | * برخی [[وظایف]] [[انسان]] کامل | ||
*'''فصل پنجم: انسان کامل عصر ما، حضرت مهدی {{ع}}''' | *'''فصل پنجم: [[انسان کامل]] عصر ما، [[حضرت]] مهدی{{ع}}''' | ||
====بخش هشتم : امامت و فلسفه خلقت از دیدگاه حکمت متعالیه==== | ====بخش هشتم:[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] از دیدگاه [[حکمت]] متعالیه==== | ||
*'''فصل اول: امام و حجت الهی از منظر حکمت متعالیه:''' | *'''فصل اول: [[امام]] و [[حجت الهی]] از منظر [[حکمت]] متعالیه:''' | ||
* | * [[امام]]، [[حافظ]] [[حیات اجتماعی]] و مدنی | ||
* | * [[امام]]، [[هادی]] [[انسان‌ها]] و [[حجّت]] [[خدا]] بر آنان | ||
* | * [[امام]]، نشانگر عبودیت | ||
* سازگاری غیبت امام زمان با نقش و جایگاهش | * [[سازگاری]] [[غیبت امام زمان]] با نقش و جایگاهش | ||
*'''فصل دوم: فلسفه خلقت از منظر حکمت متعالیه''' | *'''فصل دوم: [[فلسفه خلقت]] از منظر [[حکمت]] متعالیه''' | ||
*'''فصل سوم: امامت و فلسفه خلقت از دیدگاه حکمت متعالیه:''' | *'''فصل سوم:[[امامت]] و [[فلسفه خلقت]] از دیدگاه [[حکمت]] متعالیه:''' | ||
* گفتار یکم: معنای فیض در لغت و اصطلاح | * گفتار یکم: معنای [[فیض]] در لغت و اصطلاح | ||
* گفتار دوم: انگیزه و تاریخچه طرح مباحث فیض | * گفتار دوم: [[انگیزه]] و تاریخچه طرح مباحث فیض | ||
* گفتار سوم: برهان لزوم واسطه در فیض | * گفتار سوم:[[برهان]] [[لزوم]] واسطه در فیض | ||
* گفتار چهارم: پیش‌فرض‌های براهین اثبات واسطه در فیض | * گفتار چهارم: پیش‌فرض‌های [[براهین]] [[اثبات]] واسطه در فیض | ||
* گفتار پنجم: تطبیق واسطه در فیض بر وجود امام | * گفتار پنجم: [[تطبیق]] واسطه در [[فیض]] بر وجود امام | ||
* گفتار ششم: معنای صحیح واسطه در فیض: | * گفتار ششم: معنای صحیح واسطه در فیض: | ||
* <small>شبهات مطرح شده یا احتمالی</small> | * <small>شبهات مطرح شده یا احتمالی</small> | ||
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۹: | ||
==در باره پدیدآورنده== | ==در باره پدیدآورنده== | ||
{{:رحیم لطیفی}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۲۰ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۴۹
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| امامت و فلسفه خلقت | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | رحیم لطیفی |
| موضوع | امامت و ولایت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات مسجد مقدس جمکران|انتشارات مسجد مقدس جمکران]][[رده:انتشارات مسجد مقدس جمکران]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۷ ش |
| شابک | ۹۷۸۹۶۴۹۷۳۱۸۶۵ |
| شماره ملی | ۱۷۴۳۳۰۸ |
امامت و فلسفه خلقت کتابی است که با زبان فارسی و با نگاهی هستی‌شناسانه به وجود خلیفةالله، به بررسی جایگاه امامت در روند پیدایش، هدفمندی و استمرار آفرینش(خلقت) می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر رحیم لطیفی است و انتشارات مسجد مقدس جمکران نشر آن را به عهده داشته است.[۱]
درباره کتاب
در معرفی کتاب آمده است: «مؤلف با بهرهگیری از منابع نقلی (قرآن و سنت) و عقلی (کلام و فلسفه و عرفان) در مقام اثبات این تئوری است که امام مخلوقی است که دارای کمالات وسیع و همان خلیفةاللَّه است و در حد توان، موضوع امامت و فلسفه خلقت را با مراجعه به قرآن، سنت، مکاتب کلامی، فلسفی و مشرب عرفانی به تبیین و تثبیت میرساند. این نگاه هستی‌شناسانه به امام و بررسی نقش وجودی آن در فلسفه و روند خلقت، دست‌کم به دو مبنا نیاز دارد: پذیرش ولایت تکوینی امام و تحلیل کیفیت ایجاد عالم بر اساس نظام اسباب و مسببات»[۲].
فهرست کتاب
- تقدیم
- تقدیر و تشکر
- مقدمه آیت اللَّه مهدی هادوی تهرانی
- چکیده رساله
کلیات
- یکم: تبیین موضوع و عنوان رساله
- امامت
- فلسفه
- خلقت
- دوم: پرسش‌های اصلی و فرعی
- سوم: تاریخچه بحث درباره موضوع
- چهارم: تئوری تحقیق (ذکر فرضیه)
- پنجم: روش تحقیق
- مقدمه: (ضرورت بحث)
بخش اوّل: مبانی بحث امامت و فلسفه خلقت
- مبنای نخست: ولایت مهم‌ترین شاخصه امام:
- فصل یکم: ولایت در لغت و اصطلاح:
- ماهیت ولایت
- فصل دوم: ولایت تکوینی و تشریعی
- فصل سوم: تاریخچه مباحث ولایت
- فصل چهارم: ماهیت و مصداق ولی
- فصل پنجم: ولایت در متون دینی:
- اثبات ولایت ائمه(ع) در قرآن
- اثبات ولایت ائمه(ع) در روایات
- فصل ششم: ولایت باوری تفویض و غلو نیست:
- دیدگاه تفریطی
- دیدگاه افراطی
- دیدگاه معتدل شیعی
- فصل هفتم: مبنای تصرفات تکوینی ولی:
- نفس مجرد و قوی، ملازم با تصرف
- مرتبه بالای وجودی ملازم با تصرف در مراتب پایین
- علم برتر موجب حاکمیت بر جامعه و ملازم با تصرف
- هدایت انسان‌ها نیازمند ولایت و تصرف
- مقام انسان کامل و خلیفه الهی ملازم با ولایت و تصرف
- مظهریت اسماء و صفات الهی ملازم با تصرف
- فصل هشتم: خصایص ولایت
- مبنای دوم: «عالم واسطه» و نظام اسباب:
- فصل یکم: عالم واسطه در گذر اندیشه
- فصل دوم: واسطه و اسباب هم‌ساز با توحید
بخش دوم:امامت و فلسفه خلقت در قرآن
- فصل یکم: سیمای امام در قرآن
- فصل دوم: فلسفه خلقت از نظر قرآن
- فصل سوم: نقش امام در فلسفه خلقت از نظر قرآن
بخش سوم:امامت و فلسفه خلقت از دیدگاه روایات
- فصل یکم: تحلیل جایگاه وجودی و اوصاف امام از نظر روایات:
- الف) روایات مربوط به حقیقت نوری امام
- ب) روایات مربوط به توصیف وجود عنصری
- فصل دوم: فلسفه خلقت از دیدگاه روایات:
- کیفیت صدور خلقت و نقش وجودی امام
بخش چهارم:امامت و فلسفه خلقت در منابع کلامی
- فصل اول: امام در متون کلامی:
- گفتار اول: امام در سخن متکلمان اهل سنت:
- الف) اشاعره
- ب) معتزله
- ج) ماتریدیه
- گفتار دوم: امام در سخن متکلمان شیعه
- فصل دوم: فلسفه خلقت از نظر متکلمان:
- گفتار اول: پیشینه بحث فلسفه خلقت و معنای آن در کلام
- گفتار دوم: هدف خلقت از دیدگاه عدلیه (معتزله و امامیه)
- گفتار سوم:امامت و هدف خلقت از منظر متکلم
- نقد و تحلیل: از نقل تا عقل
بخش پنجم:امامت و فلسفه خلقت در حکمت مشاء
- فصل یکم: نگاه فلسفی به هدفمندی خلقت:
- فاعل بالقصد
- فاعل بالعنایه
- فصل دوم: امام از دیدگاه مکتب مشاء:
- امام و فلسفه خلقت در مکتب مشاء
- فصل سوم: کیفیت خلقت و صدور اشیاء از نظر مشاء (مراحل خلقت)
- فصل‌چهارم: تطبیق عقل‌اوّل مشاء بااوّل ماخلق‌اللَّه و حقیقت نوری اهل بیت(ع)
- فصل پنجم: بررسی نقش امام در فلسفه خلقت در پرتو طرح عنایت:
- نخست: وجود امام لازمه نظام احسن
- دوم: وجود امام لازمه عنایت خدا به خلق:
- عنایت در آیینه آیات و روایات
بخش ششم:امامت و فلسفه خلقت در حکمت اشراق
- معرفی اجمالی مکتب اشراق
- فصل یکم: امام و خلیفة اللَّه از نظر حکمت اشراق
- فصل دوم: فلسفه خلقت از دیدگاه اشراق
- فصل سوم: امام و فلسفه خلقت در پرتو قاعده امکان اشرف:
- یکم: پیشینه قاعده امکان اشرف
- دوم: مفاد قاعده امکان اشرف
- سوم: بیان مفردات (قاعده، امکان، اشرف)
- چهارم: انگیزه طرح و جایگاه قاعده
- پنجم: براهین قاعده
- ششم: اثبات امامت و قاعده
- هفتم: کارآیی قاعده بر اثبات مدعا
- هشتم: نتایج قاعده امکان اشرف و فلسفه امامت
بخش هفتم:امامت و فلسفه خلقت از منظر عرفان
- تفاوت هستی‌شناسی متکلم و فیلسوف با عارف و حکمت متعالیه:
- اصل اول: انحصار وجود به حضرت حق و نمود بودن همه ماسوی‌اللَّه
- اصل دوم: اعتباری بودن کثرت از نظر عرفا
- اصل سوم: پذیرش تشکیک در مظاهر وجود:
- دورنمای روند خلقت و لزوم واسطه از دیدگاه عارف
- اجمال چینش هستی از نظر عارف
- فصل اول: مراتب و چینش نظام هستی (مظاهر وجود) از دیدگاه عرفان:
- اسم اعظم نخستین مستفیض و نخستین ظهور
- نخستین کثرت در عالم وجود
- فیض مقدس و معنای اعیان
- خلافت محمدی و حقیقت لیلة القدر
- عین ثابت انسان کامل، نخستین ظهور در نشأة اعیان ثابته
- خلافت عین ثابت انسان کامل بر دیگر اعیان
- نخستین صدور در جهان آفرینش، (فیض مقدس)
- نخستین ظهور در عالم خلق
- روح رسول خدا(ص) و علی(ع) اولین تعین مشیئت مطلقه
- ویژگی‌های انسان کامل
- فصل دوم: حقیقت انسان کامل (کون جامع):
- گفتار یکم: تعریف و پیشینه اصطلاح انسان کامل:
- یادآوری: انسان کامل در عرفان اصیل
- گفتار دوم: حقیقت انسان و جایگاه او در هستی
- گفتار سوم: ضرورت مستمر وجود انسان کامل در پهنه هستی
- فصل سوم: نقش انسان کامل در خلقت
- فصل چهارم: تطبیق انسان کامل بر امام:
- الف) سیما و اوصاف پیشوایان الهی (نبی، ولی و امام) در قرآن
- ب) در لسان روایات
- برخی وظایف حجت‌ها و اولیای الهی
- سیمای انسان کامل در فرهنگ عرفانی
- برخی وظایف انسان کامل
- فصل پنجم: انسان کامل عصر ما، حضرت مهدی(ع)
بخش هشتم:امامت و فلسفه خلقت از دیدگاه حکمت متعالیه
- فصل اول: امام و حجت الهی از منظر حکمت متعالیه:
- امام، حافظ حیات اجتماعی و مدنی
- امام، هادی انسان‌ها و حجّت خدا بر آنان
- امام، نشانگر عبودیت
- سازگاری غیبت امام زمان با نقش و جایگاهش
- فصل دوم: فلسفه خلقت از منظر حکمت متعالیه
- فصل سوم:امامت و فلسفه خلقت از دیدگاه حکمت متعالیه:
- گفتار یکم: معنای فیض در لغت و اصطلاح
- گفتار دوم: انگیزه و تاریخچه طرح مباحث فیض
- گفتار سوم:برهان لزوم واسطه در فیض
- گفتار چهارم: پیش‌فرض‌های براهین اثبات واسطه در فیض
- گفتار پنجم: تطبیق واسطه در فیض بر وجود امام
- گفتار ششم: معنای صحیح واسطه در فیض:
- شبهات مطرح شده یا احتمالی
- فهرست منابع[۳]
در باره پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین رحیم لطیفی (متولد ۱۳۴۷ش)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علی محمدی خراسانی، ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، احمد پایانی و مصطفی اعتمادی تبریزی پیگیری کرد. مدیریت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، همکاری با مرکز تخصصی مهدویت از جمله فعالیت‌های وی است.[۴] او علاوه بر تدریس در مدارس علمیه قم به تدریس در دانشگاه‌ها نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «خاتمیت امامت و مهدویت»، «پرسمان نیابت و وکالت امامان معصوم»، «دنیا و آخرت»، «شیعه»، «امامت و فلسفه خلقت»، «مهدویت حکومت دینی و دموکراسی»، «مهدویت و سکولاریزم»، «امام قلب امت»، «رویکرد عقلی بر ضرورت وجود امام (قاعده لطف)»، «علم غیب معصوم»، «امامت در اصول کافی» و «حقیقت امامت و خلافت» برخی از این آثار است.[۵]