رضایت در روان‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == ==' به '==')
خط ۱۰: خط ۱۰:
*به نظر [[روان‌شناسان]]، [[رضایت]] [[فرد]] از کل [[زندگی]] بازتاب [[رضایت]] وی در زمینه‌های گوناگون [[زندگی]] و حالت هیجانی است که با رسیدن به [[هدف]] پدید می‌آید. از این جهت، [[رضایت]] مفهومی است که آن را به عنوان آن‌چه [[نیازمند]] آنیم یا می‌خواهیم، معنا کرده‌اند. یک ارزیابی از اوضاع و احوال کلی [[زندگی]] به عنوان شاخه‌ای از مقایسه بین [[آرزوها]] و اشتیاقات یک [[فرد]] و آن‌چه واقعاً به دست آورده است. [[رضایت]] داشتن یا [[رضایت]] نداشتن از [[زندگی]] تحت تأثیر مرور گذشته [[زندگی]] [[فرد]] است که با یک بازنگری و ارزیابی، [[فرد]] محصول و نتیجه [[زندگی]] خود در سال‌های گذشته [[عمر]] را معنی‌دار ببیند و از آن [[احساس]] [[رضایت]] کند<ref>Lotfabad, H. [Developmental psychology (۲) youth and adults (Persian)]. ۲nd edition. Tehran: Samt Publication; ۲۰۰۰.</ref> که رسیدن به این [[رضایت‌مندی]] به عوامل گوناگونی در [[زندگی]] افراد بستگی دارد<ref>جعفری، اصغر؛ حسام‌پور، فاطمه، پیش‌بینی رضایت از زندگی بر اساس ابعاد هوش معنوی و سرمایه روان‌شناختی در سالمندان، سالمند: مجله سالمندی ایران، دوره ۱۲، شماره ۱، بهار ۱۳۹۶، ص۹۲-۹۳.</ref>. طبق نتایج پژوهش‌ها، [[تغییر]] در [[رضایت]] از [[زندگی]] تا حدود زیادی تحت تأثیر [[نگرش‌ها]] و باورهای [[معنوی]] افراد است<ref>Extremera N, Fernández-Berrocal P. Perceived emotional intelligence and life satisfaction: Predictive and incremental validity using the Trait Meta-Mood Scale. Personality and Individual Differences. ۲۰۰۵; ۳۹(۵):۹۳۷–۴۸. doi: ۱۰.۱۰۱۶/j.paid.۲۰۰۵.۰۳.۰۱۲.</ref>. از نگاه [[اسلام]]، [[قلب]]، محل استقرار [[رضایت]] است. [[رضایت‌مندی]]، در [[حقیقت]] بر [[بینش]] روشن و [[شناخت]] [[حقیقی]] از [[زندگی]] و هماهنگ‌سازی خود با آن [[استوار]] است. از نگاه [[دینی]]، همه امور [[زندگی]] [[انسان]]، بر اساس تقدیر [[خداوند متعال]] رقم می‌خورد و تقدیر [[خداوند]] یک‌سره خیر است.
*به نظر [[روان‌شناسان]]، [[رضایت]] [[فرد]] از کل [[زندگی]] بازتاب [[رضایت]] وی در زمینه‌های گوناگون [[زندگی]] و حالت هیجانی است که با رسیدن به [[هدف]] پدید می‌آید. از این جهت، [[رضایت]] مفهومی است که آن را به عنوان آن‌چه [[نیازمند]] آنیم یا می‌خواهیم، معنا کرده‌اند. یک ارزیابی از اوضاع و احوال کلی [[زندگی]] به عنوان شاخه‌ای از مقایسه بین [[آرزوها]] و اشتیاقات یک [[فرد]] و آن‌چه واقعاً به دست آورده است. [[رضایت]] داشتن یا [[رضایت]] نداشتن از [[زندگی]] تحت تأثیر مرور گذشته [[زندگی]] [[فرد]] است که با یک بازنگری و ارزیابی، [[فرد]] محصول و نتیجه [[زندگی]] خود در سال‌های گذشته [[عمر]] را معنی‌دار ببیند و از آن [[احساس]] [[رضایت]] کند<ref>Lotfabad, H. [Developmental psychology (۲) youth and adults (Persian)]. ۲nd edition. Tehran: Samt Publication; ۲۰۰۰.</ref> که رسیدن به این [[رضایت‌مندی]] به عوامل گوناگونی در [[زندگی]] افراد بستگی دارد<ref>جعفری، اصغر؛ حسام‌پور، فاطمه، پیش‌بینی رضایت از زندگی بر اساس ابعاد هوش معنوی و سرمایه روان‌شناختی در سالمندان، سالمند: مجله سالمندی ایران، دوره ۱۲، شماره ۱، بهار ۱۳۹۶، ص۹۲-۹۳.</ref>. طبق نتایج پژوهش‌ها، [[تغییر]] در [[رضایت]] از [[زندگی]] تا حدود زیادی تحت تأثیر [[نگرش‌ها]] و باورهای [[معنوی]] افراد است<ref>Extremera N, Fernández-Berrocal P. Perceived emotional intelligence and life satisfaction: Predictive and incremental validity using the Trait Meta-Mood Scale. Personality and Individual Differences. ۲۰۰۵; ۳۹(۵):۹۳۷–۴۸. doi: ۱۰.۱۰۱۶/j.paid.۲۰۰۵.۰۳.۰۱۲.</ref>. از نگاه [[اسلام]]، [[قلب]]، محل استقرار [[رضایت]] است. [[رضایت‌مندی]]، در [[حقیقت]] بر [[بینش]] روشن و [[شناخت]] [[حقیقی]] از [[زندگی]] و هماهنگ‌سازی خود با آن [[استوار]] است. از نگاه [[دینی]]، همه امور [[زندگی]] [[انسان]]، بر اساس تقدیر [[خداوند متعال]] رقم می‌خورد و تقدیر [[خداوند]] یک‌سره خیر است.


*[[رضامندی]] به عنوان ویژگی مثبت [[روان‌شناختی]] یا یک صفت [[شایسته]] [[اخلاقی]]، با مجموعه از [[صفات اخلاقی]] و ویژگی‌های [[روانی]] دیگر [[هم‌بستگی]] و [[ارتباط]] دارد که به اختصار به [[تبیین]] آن پرداخته می‌شود:
* [[رضامندی]] به عنوان ویژگی مثبت [[روان‌شناختی]] یا یک صفت [[شایسته]] [[اخلاقی]]، با مجموعه از [[صفات اخلاقی]] و ویژگی‌های [[روانی]] دیگر [[هم‌بستگی]] و [[ارتباط]] دارد که به اختصار به [[تبیین]] آن پرداخته می‌شود:


==رابطه رضایت با [[معرفت]]==
==رابطه رضایت با [[معرفت]]==
*[[جهان‌بینی]] منسجم و مبتنی بر [[رضایت]] از [[زندگی]]، وقتی برای افراد حاصل می‌شود که [[علم]] و [[معرفت]] به [[آفریدگار]] هستی و جریان [[تدبیر]] او بر [[نظام هستی]] و کیفیت اداره آن توسط [[خالق]] [[قاهر]] و مدبّر هستی داشته باشند. [[علامه]] [[حسن مصطفوی]] از [[مصباح الشریعه]] در این باب چنین [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|وَ الرِّضَا شُعَاعُ نُورِ الْمَعْرِفَةِ وَ الرَّاضِي فَانٍ عَنْ جَمِيعِ اخْتِيَارِهِ}}؛ [[رضا]]، تابش [[نور]] [[معرفت]] و [[شناخت]] است و [[فرد]] [[راضی]] از جمیع [[اختیار]] خود دست کشیده است<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. چون فردی که به [[ربوبیت]] و [[تدبیر]] [[خداوند]] [[معرفت]] دارد، [[نیک]] می‌داند که مدیر و مدبّر [[نظام هستی]] تنها [[خداوند متعال]] است، لذا به هر پیش‌آمدی در [[زندگی]] خوشنود است. [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|إِنَّ أَعْلَمَ النَّاسِ بِاللَّهِ أَرْضَاهُمْ بِقَضَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}: به [[راستی]] که دانا‌ترین [[مردم]] به [[خدا]]، راضی‌ترین آنها به قضای [[خدای عزوجل]] است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۶۰.</ref>. در این [[حدیث شریف]]، رابطه بین [[معرفت خدا]] و [[رضایت]] و خوشنودی در [[زندگی]] مورد تأکید قرار گرفته است. به گونه که هر چه [[علم]] و [[معرفت]] [[انسان]] به [[خالق]] هستی از [[راه]] [[تفکر]] و مطالعه در اوصاف [[خداوند]] و [[جهان آفرینش]] بیش‌تر باشد، جریان [[حکمت]] و [[رحمت]] [[خداوند]] را در فرایند [[حیات]] بیش‌تر [[احساس]] خواهد کرد و در نتیجه [[رضایت]] او از زند‌گی و مقدرات [[خداوند]] بیش‌تر خواهد بود<ref>نظری شاری، عبدالله، «رضا به قضا و قدر خداوند و نقش آن در زند‌گی از منظر منابع اسلامی»، فصلنامه علمی - پژوهشی بلاغ، قم، سال بیستم، شماره ۵۱-۵۲، بهار و تابستان ۹۶، ص۱۶۲.</ref><ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.</ref>.
* [[جهان‌بینی]] منسجم و مبتنی بر [[رضایت]] از [[زندگی]]، وقتی برای افراد حاصل می‌شود که [[علم]] و [[معرفت]] به [[آفریدگار]] هستی و جریان [[تدبیر]] او بر [[نظام هستی]] و کیفیت اداره آن توسط [[خالق]] [[قاهر]] و مدبّر هستی داشته باشند. [[علامه]] [[حسن مصطفوی]] از [[مصباح الشریعه]] در این باب چنین [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|وَ الرِّضَا شُعَاعُ نُورِ الْمَعْرِفَةِ وَ الرَّاضِي فَانٍ عَنْ جَمِيعِ اخْتِيَارِهِ}}؛ [[رضا]]، تابش [[نور]] [[معرفت]] و [[شناخت]] است و [[فرد]] [[راضی]] از جمیع [[اختیار]] خود دست کشیده است<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. چون فردی که به [[ربوبیت]] و [[تدبیر]] [[خداوند]] [[معرفت]] دارد، [[نیک]] می‌داند که مدیر و مدبّر [[نظام هستی]] تنها [[خداوند متعال]] است، لذا به هر پیش‌آمدی در [[زندگی]] خوشنود است. [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|إِنَّ أَعْلَمَ النَّاسِ بِاللَّهِ أَرْضَاهُمْ بِقَضَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}: به [[راستی]] که دانا‌ترین [[مردم]] به [[خدا]]، راضی‌ترین آنها به قضای [[خدای عزوجل]] است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۶۰.</ref>. در این [[حدیث شریف]]، رابطه بین [[معرفت خدا]] و [[رضایت]] و خوشنودی در [[زندگی]] مورد تأکید قرار گرفته است. به گونه که هر چه [[علم]] و [[معرفت]] [[انسان]] به [[خالق]] هستی از [[راه]] [[تفکر]] و مطالعه در اوصاف [[خداوند]] و [[جهان آفرینش]] بیش‌تر باشد، جریان [[حکمت]] و [[رحمت]] [[خداوند]] را در فرایند [[حیات]] بیش‌تر [[احساس]] خواهد کرد و در نتیجه [[رضایت]] او از زند‌گی و مقدرات [[خداوند]] بیش‌تر خواهد بود<ref>نظری شاری، عبدالله، «رضا به قضا و قدر خداوند و نقش آن در زند‌گی از منظر منابع اسلامی»، فصلنامه علمی - پژوهشی بلاغ، قم، سال بیستم، شماره ۵۱-۵۲، بهار و تابستان ۹۶، ص۱۶۲.</ref><ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.</ref>.


==رابطه رضایت با قضا و قدر==
==رابطه رضایت با قضا و قدر==
خط ۲۵: خط ۲۵:
==رابطه رضایت با عبودیت==
==رابطه رضایت با عبودیت==
*وقتی [[انسان]] به وادی [[نور]] و [[هدایت الهی]] [[راه]] یافت، به روشنی در می‌یابد که از خود هیچ ندارد و همه هستی او [[مال]] [[خداوند متعال]] است. این جا است که به وادی [[عبودیت]] [[راه]] می‌یابد و خود را تحت [[تصرف]] و [[مالکیت]] عام [[خداوند]] [[احساس]] می‌کند. از این جهت است که [[قرآن کریم]] میان رسیدن به [[مقام عبودیت]] و [[مقام]] [[رضا]]، رابطه و پیوند ایجاد کرده و فرموده است: {{متن قرآن|يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً * فَادْخُلِي فِي عِبَادِي * وَادْخُلِي جَنَّتِي}}<ref>«ای روان آرمیده! * به سوی پروردگارت خرسند و پسندیده بازگرد! * آنگاه، در جرگه بندگان من درآی! * و به بهشت من پا بگذار!» سوره فجر، آیه ۲۷-۳۰.</ref>. در این [[آیات شریفه]]، [[قرآن]] [[مقدس]] به روشنی [[تبیین]] فرموده است: کسی که خود را در [[دنیا]] را [[عبد خداوند]] بداند و با [[رضایت]] و [[آرامش]] به [[قضا]] و تقدیر [[خداوند]] در جریان [[زندگی]] آغوش گشاید؛ [[خداوند متعال]] در [[آخرت]] آغوش [[رحمت]] خویش را به او خواهد گشود و او را در [[بهشت]] برین در میان بند‌گان خاص خود قرار خواهد داد. لذا، [[انسان]] به هر میزانی که به [[درجه]] والاتری از [[عبودیت]] نائل شده باشد، از [[رضا]] و خوشنودی بیش‌تری در [[زندگی]] برخوردار خواهد بود.
*وقتی [[انسان]] به وادی [[نور]] و [[هدایت الهی]] [[راه]] یافت، به روشنی در می‌یابد که از خود هیچ ندارد و همه هستی او [[مال]] [[خداوند متعال]] است. این جا است که به وادی [[عبودیت]] [[راه]] می‌یابد و خود را تحت [[تصرف]] و [[مالکیت]] عام [[خداوند]] [[احساس]] می‌کند. از این جهت است که [[قرآن کریم]] میان رسیدن به [[مقام عبودیت]] و [[مقام]] [[رضا]]، رابطه و پیوند ایجاد کرده و فرموده است: {{متن قرآن|يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً * فَادْخُلِي فِي عِبَادِي * وَادْخُلِي جَنَّتِي}}<ref>«ای روان آرمیده! * به سوی پروردگارت خرسند و پسندیده بازگرد! * آنگاه، در جرگه بندگان من درآی! * و به بهشت من پا بگذار!» سوره فجر، آیه ۲۷-۳۰.</ref>. در این [[آیات شریفه]]، [[قرآن]] [[مقدس]] به روشنی [[تبیین]] فرموده است: کسی که خود را در [[دنیا]] را [[عبد خداوند]] بداند و با [[رضایت]] و [[آرامش]] به [[قضا]] و تقدیر [[خداوند]] در جریان [[زندگی]] آغوش گشاید؛ [[خداوند متعال]] در [[آخرت]] آغوش [[رحمت]] خویش را به او خواهد گشود و او را در [[بهشت]] برین در میان بند‌گان خاص خود قرار خواهد داد. لذا، [[انسان]] به هر میزانی که به [[درجه]] والاتری از [[عبودیت]] نائل شده باشد، از [[رضا]] و خوشنودی بیش‌تری در [[زندگی]] برخوردار خواهد بود.
*[[علامه]] مصطفوی از [[مصباح الشریعه]] در این باب چنین [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|وَ الرِّضَا اسْمٌ يَجْتَمِعُ فِيهِ مَعَانِي الْعُبُودِيَّةِ}}: [[رضا]] اسم و مفهومی است که تمام معانی [[عبودیت]] و [[بندگی]] [[خداوند]] در آن جمع است"<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. [[انسانی]] که خود را مالک چیزی در [[حیات]] بداند و به آن تعلق خاطر داشته باشد، از دایره [[عبودیت]] و رضای [[خداوند]] خارج است، چنان‌چه [[امام باقر]]{{ع}} فرموده است‌: {{متن حدیث|تَعَلُّقُ الْقَلْبِ بِالْمَوْجُودِ شِرْكٌ وَ بِالْمَفْقُودِ كُفْرٌ وَ هُمَا خَارِجَانِ مِنْ سُنَّةِ الرِّضَا}}<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. بر اساس این [[حدیث شریف]]، [[سخط]] و [[نارضایتی]] [[انسان]] اگر به سبب تعلق خاطرش به داشته‌های ([[مال]]، [[اولاد]]، و [[مقام]]) بوده است که [[خدا]] از او باز ستانده است، این [[شرک]] است؛ زیرا او قائل است که خودش مالک واقعی این داشته‌ها است. اگر [[سخط]] و [[نارضایتی]] [[انسان]] به خاطر تعلق خاطرش به آن چیزی است که ندارد، این نوعی [[کفر]] است. زیرا، خود را مستحق چیزی می‌داند که [[مال]] او نیست و این [[کفر]] و [[انکار]] [[مالکیت]] [[خداوند]] است<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.</ref>.
* [[علامه]] مصطفوی از [[مصباح الشریعه]] در این باب چنین [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|وَ الرِّضَا اسْمٌ يَجْتَمِعُ فِيهِ مَعَانِي الْعُبُودِيَّةِ}}: [[رضا]] اسم و مفهومی است که تمام معانی [[عبودیت]] و [[بندگی]] [[خداوند]] در آن جمع است"<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. [[انسانی]] که خود را مالک چیزی در [[حیات]] بداند و به آن تعلق خاطر داشته باشد، از دایره [[عبودیت]] و رضای [[خداوند]] خارج است، چنان‌چه [[امام باقر]]{{ع}} فرموده است‌: {{متن حدیث|تَعَلُّقُ الْقَلْبِ بِالْمَوْجُودِ شِرْكٌ وَ بِالْمَفْقُودِ كُفْرٌ وَ هُمَا خَارِجَانِ مِنْ سُنَّةِ الرِّضَا}}<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. بر اساس این [[حدیث شریف]]، [[سخط]] و [[نارضایتی]] [[انسان]] اگر به سبب تعلق خاطرش به داشته‌های ([[مال]]، [[اولاد]]، و [[مقام]]) بوده است که [[خدا]] از او باز ستانده است، این [[شرک]] است؛ زیرا او قائل است که خودش مالک واقعی این داشته‌ها است. اگر [[سخط]] و [[نارضایتی]] [[انسان]] به خاطر تعلق خاطرش به آن چیزی است که ندارد، این نوعی [[کفر]] است. زیرا، خود را مستحق چیزی می‌داند که [[مال]] او نیست و این [[کفر]] و [[انکار]] [[مالکیت]] [[خداوند]] است<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.</ref>.


==رابطه رضایت با صبر==
==رابطه رضایت با صبر==
خط ۳۷: خط ۳۷:


[[رده:رضایت در روان‌شناسی اسلامی]]
[[رده:رضایت در روان‌شناسی اسلامی]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۴

مقدمه

رابطه رضایت با معرفت

رابطه رضایت با قضا و قدر

رابطه رضایت با هدایت

رابطه رضایت با عبودیت

رابطه رضایت با صبر

رابطه رضایت با محبت

پانویس

  1. Pavot W, Diener E. The satisfaction with life scale and the emerging construct of life satisfaction. Journal of Positive Psychology. ۲۰۰۸; ۳(۲):۱۳۷–۵۲. doi: ۱۰.۱۰۸۰/۱۷۴۳۹۷۶۰۷۰۱۷۵۶۹۴۶.
  2. Lotfabad, H. [Developmental psychology (۲) youth and adults (Persian)]. ۲nd edition. Tehran: Samt Publication; ۲۰۰۰.
  3. جعفری، اصغر؛ حسام‌پور، فاطمه، پیش‌بینی رضایت از زندگی بر اساس ابعاد هوش معنوی و سرمایه روان‌شناختی در سالمندان، سالمند: مجله سالمندی ایران، دوره ۱۲، شماره ۱، بهار ۱۳۹۶، ص۹۲-۹۳.
  4. Extremera N, Fernández-Berrocal P. Perceived emotional intelligence and life satisfaction: Predictive and incremental validity using the Trait Meta-Mood Scale. Personality and Individual Differences. ۲۰۰۵; ۳۹(۵):۹۳۷–۴۸. doi: ۱۰.۱۰۱۶/j.paid.۲۰۰۵.۰۳.۰۱۲.
  5. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.
  6. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۶۰.
  7. نظری شاری، عبدالله، «رضا به قضا و قدر خداوند و نقش آن در زند‌گی از منظر منابع اسلامی»، فصلنامه علمی - پژوهشی بلاغ، قم، سال بیستم، شماره ۵۱-۵۲، بهار و تابستان ۹۶، ص۱۶۲.
  8. نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.
  9. «ما هر چیزی را به اندازه‌ای آفریده‌ایم» سوره قمر، آیه ۴۹.
  10. «و آنکه اندازه کرد و راه نمود» سوره اعلی، آیه ۳.
  11. «و هیچ چیز نیست جز آنکه گنجینه‌های آن نزد ماست و ما آن را جز به اندازه معیّن فرو نمی‌فرستیم» سوره حجر، آیه ۲۱.
  12. «خداوند برای هر کس از بندگانش که (خود) بخواهد روزی را فراخ یا تنگ می‌دارد» سوره عنکبوت، آیه ۶۲.
  13. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۱۵۷، ح۴.
  14. نظری شاری، عبدالله، «رضا به قضا و قدر خداوند و نقش آن در زند‌گی از منظر منابع اسلامی»، فصلنامه علمی - پژوهشی بلاغ، قم، سال بیستم، شماره ۵۱-۵۲، بهار و تابستان ۹۶، ص۱۶۲.
  15. نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.
  16. «خداوند با آن (روشنایی) هر کسی را که پی خشنودی وی باشد به راه‌های بی‌گزند، راهنمایی می‌کند و آنان را به اراده خویش از تیرگی ‌ها به سوی روشنایی بیرون می‌آورد و آنها را به راهی راست رهنمون می‌گردد» سوره مائده، آیه ۱۶.
  17. «ما به او راه را نشان داده‌ایم خواه سپاسگزار باشد یا ناسپاس» سوره انسان، آیه ۳.
  18. «و (خداوند) بر رهیافتگی آنان که رهیافته‌اند می‌افزاید» سوره محمد، آیه ۱۷.
  19. نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.
  20. «ای روان آرمیده! * به سوی پروردگارت خرسند و پسندیده بازگرد! * آنگاه، در جرگه بندگان من درآی! * و به بهشت من پا بگذار!» سوره فجر، آیه ۲۷-۳۰.
  21. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.
  22. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.
  23. نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.
  24. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۶۰.
  25. نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.
  26. «و مؤمنان در دوستی خدا راسخ‌ترند» سوره بقره، آیه ۱۶۵.
  27. هیئت محمد امین، اخلاق اسلامی، ترجمه: سید صادق شفائی‌زاده، ص۵۳۵.
  28. «خداوند از آنان خشنود است و آنان از خداوند خشنودند» سوره مائده، آیه ۱۱۹.
  29. نراقی، مهدی، علم اخلاق اسلامی [ترجمه کتاب جامع السعادات]، ج۳، ص۲۵۸.
  30. نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.