یوم التغابن: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[یوم التغابن در قرآن]] - [[یوم التغابن در حدیث]] - [[یوم التغابن در نهج البلاغه]] - [[یوم التغابن در کلام اسلامی]] - [[یوم التغابن در عرفان اسلامی]]| پرسش مرتبط = یوم التغابن (پرسش)}} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[یوم التغابن در قرآن]] - [[یوم التغابن در حدیث]] - [[یوم التغابن در نهج البلاغه]] - [[یوم التغابن در کلام اسلامی]] - [[یوم التغابن در عرفان اسلامی]]| پرسش مرتبط = یوم التغابن (پرسش)}} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*از نام‌های [[قیامت]] در [[قرآن کریم]] است و یکی از سوره‌های [[قرآنی]] نیز به نام تغابن، نامبردار است<ref>{{متن قرآن|يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}؛ سوره تغابن، آیه ۹.</ref>. "تغابن" برگرفته از "غبن" است به معنای [[فریب]] دادن و نیز [[فریب]] خوردن<ref>نثر طوبی، ۲- ۱/ ۲۰۸.</ref>. "غبن" در اصطلاح [[فقه]] بدین معنا است که فروشنده، [[مال]] خویش را به بیش از آنچه می‌ارزد، بفروشد. چنین کسی را "غابن" و خریدار را "مغبون" گویند<ref>فرهنگ معارف اسلامی، ۳/ ۳۹۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 479.</ref>. | * از نام‌های [[قیامت]] در [[قرآن کریم]] است و یکی از سوره‌های [[قرآنی]] نیز به نام تغابن، نامبردار است<ref>{{متن قرآن|يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}؛ سوره تغابن، آیه ۹.</ref>. "تغابن" برگرفته از "غبن" است به معنای [[فریب]] دادن و نیز [[فریب]] خوردن<ref>نثر طوبی، ۲- ۱/ ۲۰۸.</ref>. "غبن" در اصطلاح [[فقه]] بدین معنا است که فروشنده، [[مال]] خویش را به بیش از آنچه می‌ارزد، بفروشد. چنین کسی را "غابن" و خریدار را "مغبون" گویند<ref>فرهنگ معارف اسلامی، ۳/ ۳۹۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 479.</ref>. | ||
* [[قرآن کریم]]، [[رفتار]] و [[کردار]] [[آدمی]] را از آن رو که در [[قیامت]] عوض خواهد گرفت، به کالا [[تشبیه]] کرده است. زشتکاران در [[قیامت]] درمی‌یابند که در معامله [[زندگی دنیوی]] زیان‌دیده‌اند و فرایض و [[اعمال نیک]] را رها کرده و به [[بهایی]] اندک فروخته‌اند<ref>ر.ک: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلاً أُوْلَئِكَ لاَ خَلاقَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ وَلاَ يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلاَ يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلاَ يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ}}؛ سوره آل عمران، آیه ۷۷.</ref>. غبن در معاملات [[دنیوی]]، بر اثر [[خطا]] در ارزیابی کالا پیش می‌آید. پس از وقوع معامله، خریدار یا فروشنده به [[خطا]] پی می‌برد و به غبن خویش واقف می‌گردد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 479.</ref>. | * [[قرآن کریم]]، [[رفتار]] و [[کردار]] [[آدمی]] را از آن رو که در [[قیامت]] عوض خواهد گرفت، به کالا [[تشبیه]] کرده است. زشتکاران در [[قیامت]] درمی‌یابند که در معامله [[زندگی دنیوی]] زیان‌دیده‌اند و فرایض و [[اعمال نیک]] را رها کرده و به [[بهایی]] اندک فروخته‌اند<ref>ر. ک: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلاً أُوْلَئِكَ لاَ خَلاقَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ وَلاَ يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلاَ يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلاَ يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ}}؛ سوره آل عمران، آیه ۷۷.</ref>. غبن در معاملات [[دنیوی]]، بر اثر [[خطا]] در ارزیابی کالا پیش می‌آید. پس از وقوع معامله، خریدار یا فروشنده به [[خطا]] پی می‌برد و به غبن خویش واقف می‌گردد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 479.</ref>. | ||
*غبن در وقایع [[معنوی]] بر اثر [[غفلت]] و نیندیشیدن و [[فریب]] شهوات [[نفس]] را خوردن رخ می‌دهد. در معاملات [[دنیوی]]، هم خطای ارزیابی و هم [[کشف]] آن در [[دنیا]] پیش می‌آید؛ اما در امور [[معنوی]]، خطای ارزیابی در [[دنیا]] رخ می‌دهد و [[کشف]] آن در [[قیامت]] حاصل می‌آید؛ روزی که [[تکلیف]] به پایان رسیده و جبران غبن ناممکن است<ref>معاد از نظر روح و جسم، ۲/ ۱۷۷.</ref>. [[روز قیامت]] را از آن روی "یوم التغابن" گویند که زیانکاران به زیانی که دیده‌اند، پی می‌برند<ref>دائرة المعارف تشیع، ۹/ ۳۹۳.</ref>. غبن در امور [[معنوی]] نیز همچون [[امور دنیوی]]، دو سویه است: در یک سوی غابن جای دارد؛ یعنی [[طایفه]] [[گمراه‌کننده]] و در سوی دیگر، [[طایفه]] [[گمراه]] شده که مغبون است. [[طایفه]] نخست آنان‌اند که [[پیروان]] خویش- یعنی [[طایفه]] مغبون- را به [[گمراهی]] می‌لغزانند. اما با نظری دقیق‌تر، هر دو گروه را می‌توان هم غابن دانست و هم مغبون؛ بدین معنا که گروه دوم نیز با [[پیروی]] کورکورانه از گروه نخست، بدانان در گمراه‌کنندگی و استکبارشان [[یاری]] می‌رسانند و بدین سان، آنان را مغبون می‌سازند<ref>المیزان، ۱۹/ ۳۰۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 479-480.</ref>. | * غبن در وقایع [[معنوی]] بر اثر [[غفلت]] و نیندیشیدن و [[فریب]] شهوات [[نفس]] را خوردن رخ می‌دهد. در معاملات [[دنیوی]]، هم خطای ارزیابی و هم [[کشف]] آن در [[دنیا]] پیش می‌آید؛ اما در امور [[معنوی]]، خطای ارزیابی در [[دنیا]] رخ می‌دهد و [[کشف]] آن در [[قیامت]] حاصل می‌آید؛ روزی که [[تکلیف]] به پایان رسیده و جبران غبن ناممکن است<ref>معاد از نظر روح و جسم، ۲/ ۱۷۷.</ref>. [[روز قیامت]] را از آن روی "یوم التغابن" گویند که زیانکاران به زیانی که دیده‌اند، پی می‌برند<ref>دائرة المعارف تشیع، ۹/ ۳۹۳.</ref>. غبن در امور [[معنوی]] نیز همچون [[امور دنیوی]]، دو سویه است: در یک سوی غابن جای دارد؛ یعنی [[طایفه]] [[گمراه‌کننده]] و در سوی دیگر، [[طایفه]] [[گمراه]] شده که مغبون است. [[طایفه]] نخست آنان‌اند که [[پیروان]] خویش- یعنی [[طایفه]] مغبون- را به [[گمراهی]] می‌لغزانند. اما با نظری دقیق‌تر، هر دو گروه را می‌توان هم غابن دانست و هم مغبون؛ بدین معنا که گروه دوم نیز با [[پیروی]] کورکورانه از گروه نخست، بدانان در گمراه‌کنندگی و استکبارشان [[یاری]] می‌رسانند و بدین سان، آنان را مغبون می‌سازند<ref>المیزان، ۱۹/ ۳۰۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 479-480.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۱۶
یوم التغابن از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: یوم التغابن در قرآن - یوم التغابن در حدیث - یوم التغابن در نهج البلاغه - یوم التغابن در کلام اسلامی - یوم التغابن در عرفان اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- از نام‌های قیامت در قرآن کریم است و یکی از سوره‌های قرآنی نیز به نام تغابن، نامبردار است[۱]. "تغابن" برگرفته از "غبن" است به معنای فریب دادن و نیز فریب خوردن[۲]. "غبن" در اصطلاح فقه بدین معنا است که فروشنده، مال خویش را به بیش از آنچه می‌ارزد، بفروشد. چنین کسی را "غابن" و خریدار را "مغبون" گویند[۳][۴].
- قرآن کریم، رفتار و کردار آدمی را از آن رو که در قیامت عوض خواهد گرفت، به کالا تشبیه کرده است. زشتکاران در قیامت درمی‌یابند که در معامله زندگی دنیوی زیان‌دیده‌اند و فرایض و اعمال نیک را رها کرده و به بهایی اندک فروخته‌اند[۵]. غبن در معاملات دنیوی، بر اثر خطا در ارزیابی کالا پیش می‌آید. پس از وقوع معامله، خریدار یا فروشنده به خطا پی می‌برد و به غبن خویش واقف می‌گردد[۶].
- غبن در وقایع معنوی بر اثر غفلت و نیندیشیدن و فریب شهوات نفس را خوردن رخ می‌دهد. در معاملات دنیوی، هم خطای ارزیابی و هم کشف آن در دنیا پیش می‌آید؛ اما در امور معنوی، خطای ارزیابی در دنیا رخ می‌دهد و کشف آن در قیامت حاصل می‌آید؛ روزی که تکلیف به پایان رسیده و جبران غبن ناممکن است[۷]. روز قیامت را از آن روی "یوم التغابن" گویند که زیانکاران به زیانی که دیده‌اند، پی می‌برند[۸]. غبن در امور معنوی نیز همچون امور دنیوی، دو سویه است: در یک سوی غابن جای دارد؛ یعنی طایفه گمراه‌کننده و در سوی دیگر، طایفه گمراه شده که مغبون است. طایفه نخست آنان‌اند که پیروان خویش- یعنی طایفه مغبون- را به گمراهی می‌لغزانند. اما با نظری دقیق‌تر، هر دو گروه را می‌توان هم غابن دانست و هم مغبون؛ بدین معنا که گروه دوم نیز با پیروی کورکورانه از گروه نخست، بدانان در گمراه‌کنندگی و استکبارشان یاری می‌رسانند و بدین سان، آنان را مغبون می‌سازند[۹][۱۰].
منابع
پانویس
- ↑ ﴿يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾؛ سوره تغابن، آیه ۹.
- ↑ نثر طوبی، ۲- ۱/ ۲۰۸.
- ↑ فرهنگ معارف اسلامی، ۳/ ۳۹۸.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 479.
- ↑ ر. ک: ﴿إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلاً أُوْلَئِكَ لاَ خَلاقَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ وَلاَ يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلاَ يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلاَ يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾؛ سوره آل عمران، آیه ۷۷.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 479.
- ↑ معاد از نظر روح و جسم، ۲/ ۱۷۷.
- ↑ دائرة المعارف تشیع، ۹/ ۳۹۳.
- ↑ المیزان، ۱۹/ ۳۰۱.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 479-480.