عدالت اجتماعی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
*نگاه [[دین مبین اسلام]] به [[عدالت]] با مکاتب بشری متفاوت است. اهمیت [[عدالت]] در [[اسلام]] از آنجا سرچشمه می‌گیرد که بنابر [[آموزه‌های اسلامی]]، [[خداوند]]، [[عادل]] است و همه [[افعال الهی]] عین [[دادگری]] و عدالت‌اند و [[ستم]] و [[افراط و تفریط]] بدان‌ها راه ندارد. [[عدل]] در [[تشیع]] اهمیتی ویژه دارد؛ چونان که از [[اصول دین]] و [[مذهب]] به شمار می‌آید. [[قرآن کریم]]، برای [[بعثت پیامبران]] و [[نزول]] [[کتب آسمانی]] از دو [[هدف]] یاد می‌کند: برقرار ساختن [[عدالت]] میان [[انسان‌ها]] و تأمین [[سعادت دنیوی]] و [[اخروی]] آنان و دیگر [[هدایت]] [[انسانها]] از تاریکی‌های [[شرک]] و [[کفر]] به سوی [[نور]] [[توحید]] و [[بندگی خدا]]<ref>{{متن قرآن|لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ }}؛ سوره حدید، آیه ۲۵؛ {{متن قرآن|الر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ }}؛ سوره ابراهیم، آیه ۱.</ref>. [[انسان]] موظف است بر پایه [[تعالیم دینی]]، فعالیت‌های فردی و [[اجتماعی]] خویش را با [[عدالت]] همراه سازد و از این گذر به [[سعادت]] دست یابد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 333.</ref>.
*نگاه [[دین مبین اسلام]] به [[عدالت]] با مکاتب بشری متفاوت است. اهمیت [[عدالت]] در [[اسلام]] از آنجا سرچشمه می‌گیرد که بنابر [[آموزه‌های اسلامی]]، [[خداوند]]، [[عادل]] است و همه [[افعال الهی]] عین [[دادگری]] و عدالت‌اند و [[ستم]] و [[افراط و تفریط]] بدان‌ها راه ندارد. [[عدل]] در [[تشیع]] اهمیتی ویژه دارد؛ چونان که از [[اصول دین]] و [[مذهب]] به شمار می‌آید. [[قرآن کریم]]، برای [[بعثت پیامبران]] و [[نزول]] [[کتب آسمانی]] از دو [[هدف]] یاد می‌کند: برقرار ساختن [[عدالت]] میان [[انسان‌ها]] و تأمین [[سعادت دنیوی]] و [[اخروی]] آنان و دیگر [[هدایت]] [[انسانها]] از تاریکی‌های [[شرک]] و [[کفر]] به سوی [[نور]] [[توحید]] و [[بندگی خدا]]<ref>{{متن قرآن|لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ }}؛ سوره حدید، آیه ۲۵؛ {{متن قرآن|الر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ }}؛ سوره ابراهیم، آیه ۱.</ref>. [[انسان]] موظف است بر پایه [[تعالیم دینی]]، فعالیت‌های فردی و [[اجتماعی]] خویش را با [[عدالت]] همراه سازد و از این گذر به [[سعادت]] دست یابد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 333.</ref>.


==عدالت اجتماعی در [[سیره]] بزرگان [[معصوم]]{{ع}}==
==عدالت اجتماعی در [[سیره معصومان]]{{ع}}==
*چون [[پیامبر اسلام]]{{صل}} به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و [[حکومت دینی]] خویش را بنیان نهاد، عدالت اجتماعی از پایه‌های آن بود. در نظام‌نامه‌ای که [[پیامبر]]{{صل}} پدید آورد و به مثابه [[قانون]] اساسی [[مدینة النبی]] بود، آشکارا می‌توان [[سلطه]] [[قسط]] و [[عدل]] را بر همه اصول و [[قوانین]] بازدید. در این‌ نظام‌نامه، هر کس و هر گروه و جماعتی بر سر جای خویش بود و روابط [[مسلمانان]] با دیگر طوایف نیز در آن به گونه‌ای عدالت‌محورانه تشریح گشته بود<ref>حیاة النبی و سیرته‌، ۲۸۳- ۲۷۸.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} نخستین [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} نیز [[حکومت]] خویش را با [[عدالت‌گستری]] آغاز کرد و از ویژگی‌های مشهور او سخت‌گیری‌اش در [[دادگری]] و [[قسط]] و [[عدل]] بود. [[عهدنامه مالک اشتر]] [[امام علی]]{{ع}} که با تفصیل تمام، چگونگی [[رفتار عادلانه]] [[حاکم اسلامی]] را با صنف‌های گوناگون [[جامعه]] بیان می‌کند، [[گواهی]] روشن بر این [[حقیقت]] است<ref>نهج البلاغه‌، نامه ۵۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 334.</ref>.
*چون [[پیامبر اسلام]]{{صل}} به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و [[حکومت دینی]] خویش را بنیان نهاد، عدالت اجتماعی از پایه‌های آن بود. در نظام‌نامه‌ای که [[پیامبر]]{{صل}} پدید آورد و به مثابه [[قانون]] اساسی [[مدینة النبی]] بود، آشکارا می‌توان [[سلطه]] [[قسط]] و [[عدل]] را بر همه اصول و [[قوانین]] بازدید. در این‌ نظام‌نامه، هر کس و هر گروه و جماعتی بر سر جای خویش بود و روابط [[مسلمانان]] با دیگر طوایف نیز در آن به گونه‌ای عدالت‌محورانه تشریح گشته بود<ref>حیاة النبی و سیرته‌، ۲۸۳- ۲۷۸.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} نخستین [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} نیز [[حکومت]] خویش را با [[عدالت‌گستری]] آغاز کرد و از ویژگی‌های مشهور او سخت‌گیری‌اش در [[دادگری]] و [[قسط]] و [[عدل]] بود. [[عهدنامه مالک اشتر]] [[امام علی]]{{ع}} که با تفصیل تمام، چگونگی [[رفتار عادلانه]] [[حاکم اسلامی]] را با صنف‌های گوناگون [[جامعه]] بیان می‌کند، [[گواهی]] روشن بر این [[حقیقت]] است<ref>نهج البلاغه‌، نامه ۵۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 334.</ref>.
*بنابر معتقدات [[شیعی]]، [[عدالت]] [[راستین]] و جهانگیر آن گاه حاصل می‌آید که [[دوازدهمین امام]] [[معصوم]]{{ع}} [[ظهور]] کند و [[حکومت جهانی]] خویش را بنیان نهد. در روایتی از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} آمده است: "[[دنیا]] به پایان نمی‌رسد مگر مردی از [[اهل بیت]] من [[ظهور]] کند.... او [[زمین]] را از [[قسط]] و [[عدل]] سرشار می‌کند؛ همان سان که پیش از او از [[ستم]] پر می‌شود"<ref>الفصول المهمة، ۲۹۷.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 334.</ref>.
*بنابر معتقدات [[شیعی]]، [[عدالت]] [[راستین]] و جهانگیر آن گاه حاصل می‌آید که [[دوازدهمین امام]] [[معصوم]]{{ع}} [[ظهور]] کند و [[حکومت جهانی]] خویش را بنیان نهد. در روایتی از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} آمده است: "[[دنیا]] به پایان نمی‌رسد مگر مردی از [[اهل بیت]] من [[ظهور]] کند.... او [[زمین]] را از [[قسط]] و [[عدل]] سرشار می‌کند؛ همان سان که پیش از او از [[ستم]] پر می‌شود"<ref>الفصول المهمة، ۲۹۷.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 334.</ref>.
۲۱۸٬۸۵۷

ویرایش