اقسام و انواع علم غیب کدام‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹۰: خط ۹۰:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۸. پژوهشگران وبگاه پرسمان.}}
{{جمع شدن|۸. پژوهشگران وبگاه پرسمان؛}}
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
::::::پژوهشگران ''«[http://www.porseman.org/q/vservice.aspx?logo=images/right.jpg&id=136349 وبگاه پرسمان]»'' وابسته به «[[نهاد نمايندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه‌ها]]» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
::::::پژوهشگران ''«[http://www.porseman.org/q/vservice.aspx?logo=images/right.jpg&id=136349 وبگاه پرسمان]»'' وابسته به «[[نهاد نمايندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه‌ها]]» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
::::::«ما گاهی می‌گوییم [[علم غیب]] و منظورمان علمی است که در دسترس [[انبیاء]] و اولیاء است و علمی خدادای محسوب می‌شود نه تحصیلی. گاهی منظورمان علومی است که در دسترس عموم مردم نیست که این معنی اعم از معنای اول است و شامل علومی که با مقداری ریاضت به همراه آموزش می‌توان به آن علم رسید هم می‌شود»<ref>[http://www.porseman.org/q/vservice.aspx?logo=images/right.jpg&id=136349 وبگاه پرسمان.]</ref>.
::::::«ما گاهی می‌گوییم [[علم غیب]] و منظورمان علمی است که در دسترس [[انبیاء]] و اولیاء است و علمی خدادای محسوب می‌شود نه تحصیلی. گاهی منظورمان علومی است که در دسترس عموم مردم نیست که این معنی اعم از معنای اول است و شامل علومی که با مقداری ریاضت به همراه آموزش می‌توان به آن علم رسید هم می‌شود»<ref>[http://www.porseman.org/q/vservice.aspx?logo=images/right.jpg&id=136349 وبگاه پرسمان.]</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۳.پژوهشگران پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛}}
{{جمع شدن|۹. پژوهشگران پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛}}
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
'''پژوهشگران [http://www.hawzah.net/fa/Question/View/63913/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%85-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7(%D8%B9)-%D9%88-%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA/?SearchText=%D8%BA%DB%8C%D8%A8&LPhrase= پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]'''، در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
::::::«درباره سم خوردن [[امام رضا]] {{ع}} باید به نکات زیر توجه داشت:
:::::۱. امامان معصوم همه چیز را نمی‌دانستند. فرق بین علم خدا و علم پیامبران و [[ائمه]]{{عم}} در همین است که خداوند در همه حال، همه چیز را می‌داند ولی پیامبران و ائمه، در همه حال، همه چیز را نمی‌دانند؛ بلکه هر وقت که اراده می‌کردند و می‌خواستند، می‌توانستند به هر موضوعی علم پیدا کنند و اگر نمی‌خواستند ممکن بود از موضوعی با خبر نمی‌شدند. بنابراین علم آنان ناشی از اراده و توجه و رجوع آنان به مقام نورانیت ایشان بوده است.
:::::۲. علوم غیبی امام دو گونه است:
:::::: الف: علم به اسباب و مسبباتی که در عالم واقع می‌شود و وقوع آن حتمی و قطعی است، که در این صورت جای تکلیف و اختیار برای انسان باقی نمی‌ماند و آن فعل حتماً به وقوع می‌پیوندد. بنابراین در این صورت [[ائمه]]{{عم}}، با این که علم داشتند، ولی تکلیف و وظیفه نداشتند، چون وظیفه و تکلیف در صورتی وجود دارد که اسباب و مسببات قطعی و حتمی نباشند و جای دخالت انسان باقی باشد.
:::::: ب: علم به اسباب و شرایط و مقتضیاتی که قطعی و حتمی نبوده، بلکه مشروط به شرایطی هستند. در این صورت است امام وظیفه دارد با توجه به شرایط،  برای حفظ جان خود یا دیگر مؤمنین اقدام نماید.
::::::۳. گاهی ائمه به بعضی از موضوعات علم پیدا نمی‌کردند. چون اگر علم پیدا می‌کردند، برای آنان درجه و مقام معنوی محسوب نمی‌شد. چنان چه [[امام علی]]{{ع}} که شب هجرت پیامبر در جای [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} که پر از خطر بود، خوابیدند، اگر می‌دانستند که این شب را به سلامت به صبح خواهند آورد، دیگر این عمل پرخطر،  برای آن حضرت، مقام معنوی در پیشگاه خدا، محسوب نمی‌شد.
::::::با توجه به آن چه که بیان شد، معلوم می‌شود که یا امام معصوم به آن مقام نورانی خود رجوع نکرده است و بدون توجه به آن مقام نورانی خویش، نوشیدنی مسموم را نوشیده است، یا امام به این موضوع علم داشته است ولی این موضوع، با توجه به شرایط و عوامل آن، (که از جمله عوامل و شرایط آن پلیدی و خباثت و تصمیم مأمون عباسی بوده است) موضوعی قطعی، حتمی و غیر قابل بر گشت بوده که دیگر تکلیفی برای امام باقی نمی‌مانده است و یا برای حفظ و به دست آمدن یک درجه و مقام والای معنوی، خداوند آن لحظه علم قطعی امام را از آن موضوع برداشته است. به هر تقدیر این قضیه با عصمت و علم امام سازگاراست و هیچ گونه منافاتی با آن ندارد. بالاخره هر انسانی، یک روزی به یک طریقی خواهد مرد. مرگ قطعی، علاج و راه فراری ندارد. ولی این افتخار است که انسان لحظه مرگ و طریقه از دنیا رفتنش را بداند نه این که نداند در کجا و چه زمانی از دنیا می‌رود. شخصی که بناست پای چوب‌دار برود؛ شاید یک روز قبل، از نوع مرگ و زمان مرگش اطلاع داشته باشد؛ لذا می‌تواند زمان و نحوه مرگش را به اقوامش گزارش دهد. پس این که ائمه توسط خداوند عز و جل از زمان مرگ و نحوه شهادتشان مطلع شوند یک افتخار و شرافت است. رزمنده‌ای که به قلب دشمن می‌زند یا روی مین جنگی می‌رود؛ قصد خودکشی ندارد بلکه قصد کسب رضای خدا و ملاقات او را دارد. وقتی [[امام رضا]]{{ع}} می‌داند که خداوند متعال سرنوشت ایشان را شهادت توسط مأمون مقرر کرده است؛ آیا می‌تواند از سرنوشت فرار کند؟ آیا رفتن به سوی سرنوشت مقرر، خودکشی است؟ [[پیامبر خاتم|حضرت محمد]]{{صل}} از زمان مرگشان اطلاع داشتند. آیا ایشان تصمیم به فرار از دست عزرائیل می‌گیرند؟! آیا پیامبر معصوم از فرمان خداوند سرپیچی می‌کند؟»<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Question/View/63913/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%85-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7(%D8%B9)-%D9%88-%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA/?SearchText=%D8%BA%DB%8C%D8%A8&LPhrase= پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
 
{{جمع شدن|۳.پژوهشگران پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛}}
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
'''پژوهشگران [http://www.hawzah.net/fa/Question/View/63913/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%85-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7(%D8%B9)-%D9%88-%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA/?SearchText=%D8%BA%DB%8C%D8%A8&LPhrase= پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]'''، در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
'''پژوهشگران [http://www.hawzah.net/fa/Question/View/63913/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%85-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7(%D8%B9)-%D9%88-%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA/?SearchText=%D8%BA%DB%8C%D8%A8&LPhrase= پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]'''، در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:

نسخهٔ ‏۲ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۱۱

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اقسام و انواع علم غیب کدام‌اند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلیعلم غیب

اقسام و انواع علم غیب کدام‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

سید احمد خاتمی

آیت‌الله سید احمد خاتمی، در کتاب «در آستان امامان معصوم» در این‌باره گفته‌ است:

«در روایتی از امام باقر (ع) دو گونه علم برای ذات مقدس خداوند ذکر شده است: « إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَى عِلْماً خَاصّاً وَ عِلْماً عَامّاً فَأَمَّا الْعِلْمُ الْخَاصُّ فَالْعِلْمُ الَّذِي لَمْ يُطْلِعْ عَلَيْهِ مَلَائِكَتَهُ الْمُقَرَّبِينَ وَ أَنْبِيَاءَهُ الْمُرْسَلِينَ وَ أَمَّا عِلْمُهُ الْعَامُّ فَإِنَّهُ عِلْمُهُ الَّذِي أَطْلَعَ عَلَيْهِ مَلَائِكَتَهُ الْمُقَرَّبِينَ وَ أَنْبِيَاءَهُ الْمُرْسَلِينَ وَ قَدْ وَقَعَ إِلَيْنَا مِنْ رَسُولِ اللَّه‏(ص)»[۱]»[۲].






پاسخ‌های دیگر

پرسش‌های وابسته

الگو:فهرست پرسش‌ها


منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم

الگو:فهرست پرسش‌ها

پانویس

  1. خداوند دو نوع علم دارد: یکی علم مخصوص و علم عام. علم خاص او علمی است که حتی ملائکه مقرب درگاهش و انبیا که فرستاده او به سوی بندگانند از آن بی اطلاع‌اند. اما علم عامش همان علمی است که ملائکه مقرب و پیامبران مرسل از آن مطلع‌اند و همان علم از ناحیه پیامبر اکرم (ص) به ما رسیده است؛اصول کافی، ج۱، ص۲۲۱.
  2. در آستان امامان، ج۱، ص ۹۴.
  3. «ای امیرمؤمنان تو را علم غیب داده‌اند؟ امام(ع) خندید و به مرد که از بنی کلب بود گفت: ای برادر کلبی! این علم غیب نیست، بلکه علمی است که از صاحب علم آموخته شده است.
  4. وبگاه پاسخ‌دهنده (محمد جواد فاضل لنکرانی).
  5. بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج٢، ص٢٧.
  6. بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج٢، ص٢٥.
  7. آیاتی که علم غیب را مختص به خداوند می‌داند انعام، آیه٥٩، نمل، آیه٦٥، یونس، آیه٢٠، نحل، آیه٧٧، هود، آیه١٢٣، کهف، آیه٢٦، بقره، آیه٣٣، فاطر، آیه٣٨، مائده، آیه١٠٩، آل‌عمران، آیه١٨٢، انعام، آیه٧٣، توبه، آیه٩٤ و ١٠٥
  8. نمل، آیه۶۵
  9. یونس، آیه ۲۰.
  10. علم غیب از نگاه عقل و وحی، ص ۱۰۱
  11. تفسیر قرآن مهر؛ ج۷، ص۳۱۹.
  12. تفسیر قرآن مهر؛ ج۹، ص۲۱۳ و ۲۱۴.
  13. «و نهان آسمان‌ها و زمین، فقط از آنِ خداست؛ و همه‌ی کارها تنها به سوی او بازگردانده می‌شود؛ پس او را پرستش کن؛ و بر او توکّل نمای؛ و پروردگارت از آنچه انجام می‌دهید، غافل نیست؛ سوره هود آیه ۱۲۳
  14. تفسیر قرآن مهر؛ ج۹، ص۳۳۶ و ۳۳۷.
  15. سوره جن، آیه ۲۷.
  16. شاکر، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۲۱ و ۱۲۳.
  17. پایگاه تخصصی نقد وهابیت.
  18. جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآن‌پژوهی
  19. وبگاه پرسمان.
  20. پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه