تزکیه در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۴۰

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث تزکیه است. "تزکیه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تزکیه: زدودن صفات رذیله از قلب^[۱]، صلاح و اصلاح‌ کردن^[۲]، تطهیر کردن و رشد و نمو قلب به خیرات و برکات^[۳]. اصل آن "زکی" به معنای رشد و فزونی^[۴] یا کنار گذاشتن آنچه حق نیست و خارج‌ کردن آن از اصل سالم^[۵]. ﴿أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنْفُسَهُمْ﴾^[۶].

تزکیه انسان دو نوع است:

تزکیه عملی که در قرآن از آن به نیکی یاد شده است: ﴿قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا﴾^[۷].
تزکیه شعاری و ادعایی که قرآن کریم به‌شدت آن را مذمّت کرده است: ﴿فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى﴾^[۸]^[۹].

در آیه شریفه ﴿كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ﴾^[۱۰] تزکیه به تطهیر کثافات و پلیدی‌ها و محو آنها در همه ابعاد، تفسیر شده است که شامل محو و زایل‌کردن اعتقادات فاسد، مثل شرک و کفر، ازاله اخلاقیات و ملکات پست و رذایل اخلاقی مانند تکبر و بخل و امحای اعمال و افعال پلید مانند قتل و زنا و شرب خمر می‌شود^[۱۱].

"تزکیه" در کنار تلاوت آیات قرآنی و تعلیم کتاب و حکمت که شامل همه معارف اصلی و فرعی است، اهداف عالی رسالت را تشکیل می‌دهند. "تزکیه نفوس" علاوه بر اینکه وظیفه‌ای فردی است: ﴿قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا﴾^[۱۲]، وظیفه‌ای اجتماعی برای پیامبر(ص) و امام و رهبر جامعه است تا زمینه‌های تزکیه نفوس مردم را در جامعه ایجاد کند^[۱۳].

↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۲۹۳.
↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۵، ص۳۹۴.
↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۸۰.
↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۷.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۲۹۳.
↑ «آیا به کسانی ننگریسته‌ای که خویشتن را پاکیزه می‌انگارند» سوره نساء، آیه ۴۹.
↑ «بی‌گمان آنکه جان را پاکیزه داشت رستگار شد» سوره شمس، آیه ۹.
↑ «پس خود را به پاکی نستأیید که او به آنکه پرهیزگاری ورزد داناتر است» سوره نجم، آیه ۳۲.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۲۹۳.
↑ «چنان که از خودتان پیامبری در میان شما فرستادیم که آیه‌های ما را بر شما می‌خواند و (جان) شما را پاکیزه می‌گرداند» سوره بقره، آیه ۱۵۱.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱، ص۳۳۰.
↑ «بی‌گمان آنکه جان را پاکیزه داشت رستگار شد» سوره شمس، آیه ۹.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۷۹.

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[تزکیه]]''' است. "'''[[تزکیه]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
 <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[تزکیه در لغت]] - [[تزکیه در قرآن]] - [[تزکیه در اخلاق اسلامی]] - [[تزکیه در فقه سیاسی]] - [[تزکیه در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[تزکیه در فقه اسلامی]]</div>
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
 ==مقدمه==