الگو:صفحهٔ اصلی/مدخل برگزیده: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
«[[عصمت]]» صفتی درونی و شرطی است لازم برای اعطای [[مقام امامت]] از طرف [[خداوند]] به [[امام]]. یکی از اعتقادات [[شیعه]] دربارۀ [[پیامبران]] و [[امامان]]{{عم}}، مصونیت آنها از هرگونه [[گناه]]، [[خطا]]، [[اشتباه]] و [[نسیان]] است چرا که [[حجت‌های الهی]]، هادیان [[بشر]] و [[پیشوایان]] مردمند و [[هادی]] بودن [[امامان]] به معنای لزوم اقتدای به آنها در همه امور است، از این رو ائمۀ [[هدی]]{{ع}} باید مصون از هر خطا، اشتباه و گناهی باشند که این همان عصمت است. از منظر [[امامیه]] عصمت، لطفی از [[الطاف الهی]] است که فارغ از هرگونه [[اجبار]]، انسان معصوم را به [[طاعت خدا]] نزدیک و از معصیت‌ها دور می‌کند. | «[[عصمت]]» صفتی درونی و شرطی است لازم برای اعطای [[مقام امامت]] از طرف [[خداوند]] به [[امام]]. یکی از اعتقادات [[شیعه]] دربارۀ [[پیامبران]] و [[امامان]]{{عم}}، مصونیت آنها از هرگونه [[گناه]]، [[خطا]]، [[اشتباه]] و [[نسیان]] است چرا که [[حجت‌های الهی]]، هادیان [[بشر]] و [[پیشوایان]] مردمند و [[هادی]] بودن [[امامان]] به معنای لزوم اقتدای به آنها در همه امور است، از این رو ائمۀ [[هدی]]{{ع}} باید مصون از هر خطا، اشتباه و گناهی باشند که این همان عصمت است. از منظر [[امامیه]] عصمت، لطفی از [[الطاف الهی]] است که فارغ از هرگونه [[اجبار]]، انسان معصوم را به [[طاعت خدا]] نزدیک و از معصیت‌ها دور می‌کند. | ||
در مورد منشأ یا همان موجبات [[عصمت]] دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است مانند اینکه بسیاری از | در مورد منشأ یا همان موجبات [[عصمت]] دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است مانند اینکه بسیاری از اندیشمندان [[اسلامی]]، علت و [[منشأ عصمت]] را نوعی خاصّ از علم و [[آگاهی]] می‌دانند، به این بیان که وجود علم [[قطعی]] و تام نسبت به [[خدای متعال]] و یا [[علم]] تامّ نسبت به [[حقیقت]] [[معاصی]] و [[طاعات]] در نفس [[معصومان]]، موجب پیدایش صفت [[عصمت]] در ایشان می‌گردد و یا اینکه عده‌ای عصمت را معلول علم و اراده معصومان دانسته‌اند. منتها استوراترین دیدگاه در باب «[[منشأ عصمت]]»، «[[علم خاص]]» است. | ||
دانشمندان جهت [[اثبات عصمت امام]] به [[ادله]]ای | دانشمندان جهت [[اثبات عصمت امام]] به [[ادله]]ای تمسک کرده‌اند. این ادله را می‌توان به دو دسته [[عقلی]] و [[نقلی]] تقسیم کرد: | ||
#ادله عقلی: براهین عقلی [[اثبات عصمت امام]] عبارت‌اند از: | #ادله عقلی: براهین عقلی [[اثبات عصمت امام]] عبارت‌اند از: | ||
##برهان وجوب اطاعت از امام: اگر از [[امام]] [[خطا]] سر بزند، | ##برهان وجوب اطاعت از امام: اگر از [[امام]] [[خطا]] سر بزند، مخالفت و [[انکار]] او [[واجب]] خواهد بود و این با [[دستور خداوند]] بر اطاعت از او مغایرت دارد: {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ}}. | ||
##[[برهان تسلسل]]: اگر [[امام]] [[معصوم]] نباشد، | ##[[برهان تسلسل]]: اگر [[امام]] [[معصوم]] نباشد، تسلسل به وجود می‌آید و چون تسلسل ممتنع است، لاجرم معصوم نبودن امام نیز است، باید منزّه از همه آلودگی‌ها باشد. در غیر این صورت، [[امّت]] محتاج امامی دیگر برای [[اصلاح]] خطاهای اوّلی خواهد بود و اگر دومی هم معصوم نباشد، تسلسل لازم می‌آید که [[باطل]] است. در نتیجه، [[امامت]] بر امّت می‌باید به شخصی معصوم ختم شود". | ||
#[[ادله نقلی]]: ادله نقلی، مشتمل بر [[آیات]] و روایاتی است که بر عصمت دلالت می‌کنند. بارزترین آنها موارد ذیل‌اند: | #[[ادله نقلی]]: ادله نقلی، مشتمل بر [[آیات]] و روایاتی است که بر عصمت دلالت می‌کنند. بارزترین آنها موارد ذیل‌اند: | ||
## آیات کریمه قرآن: از جمله [[آیات دال بر عصمت امام]] عبارت‌اند از: [[آیه ابتلا]]؛ [[آیه اولی الامر]]؛ [[آیه صادقین]] و [[آیه تطهیر]]. | ## آیات کریمه قرآن: از جمله [[آیات دال بر عصمت امام]] عبارت‌اند از: [[آیه ابتلا]]؛ [[آیه اولی الامر]]؛ [[آیه صادقین]] و [[آیه تطهیر]]. | ||
##روایات دال بر عصمت امام: از جمله بارزترین [[روایات]] عبارت است از: [[حدیث ثقلین]]؛ [[حدیث سفینه]]؛ [[حدیث منزلت]] و ... . | ##روایات دال بر عصمت امام: از جمله بارزترین [[روایات]] عبارت است از: [[حدیث ثقلین]]؛ [[حدیث سفینه]]؛ [[حدیث منزلت]] و ... . | ||
[[امامیه]] عصمت را از ضروری‌ترین شروط إعطای امامت می‌دانند و برای [[اثبات]] این صفت از | [[امامیه]] عصمت را از ضروری‌ترین شروط إعطای امامت می‌دانند و برای [[اثبات]] این صفت از ادله عقلی و [[نقلی]] فراوانی استفاده کرده و اکثر قریب به اتفاق آنان عصمت را به طور مطلق، برای پیامبر و امام قائل هستند. عصمت از مهم‌ترین و در عین حال پرچالش‌ترین مباحث امامتی است، به طوری که که غالب متکلمین به بحث در اطراف آن پرداخته‌اند. نهایی‌ترین عقیده شیعه دربارۀ [[عصمت]]: اعتقاد به عصمت [[نبی]] و [[امام]] از [[خطا]] و نیسان و [[گناه]]، در تمام [[افعال]]، از [[زمان]] تولد تا [[شهادت]] ایشان است. | ||
<div class="readmoreButton">[[عصمت امام|'''ادامه''']]</div> | <div class="readmoreButton">[[عصمت امام|'''ادامه''']]</div> | ||
نسخهٔ ۱۶ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۲۳
«عصمت» صفتی درونی و شرطی است لازم برای اعطای مقام امامت از طرف خداوند به امام. یکی از اعتقادات شیعه دربارۀ پیامبران و امامان(ع)، مصونیت آنها از هرگونه گناه، خطا، اشتباه و نسیان است چرا که حجت‌های الهی، هادیان بشر و پیشوایان مردمند و هادی بودن امامان به معنای لزوم اقتدای به آنها در همه امور است، از این رو ائمۀ هدی(ع) باید مصون از هر خطا، اشتباه و گناهی باشند که این همان عصمت است. از منظر امامیه عصمت، لطفی از الطاف الهی است که فارغ از هرگونه اجبار، انسان معصوم را به طاعت خدا نزدیک و از معصیت‌ها دور می‌کند.
در مورد منشأ یا همان موجبات عصمت دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است مانند اینکه بسیاری از اندیشمندان اسلامی، علت و منشأ عصمت را نوعی خاصّ از علم و آگاهی می‌دانند، به این بیان که وجود علم قطعی و تام نسبت به خدای متعال و یا علم تامّ نسبت به حقیقت معاصی و طاعات در نفس معصومان، موجب پیدایش صفت عصمت در ایشان می‌گردد و یا اینکه عده‌ای عصمت را معلول علم و اراده معصومان دانسته‌اند. منتها استوراترین دیدگاه در باب «منشأ عصمت»، «علم خاص» است.
دانشمندان جهت اثبات عصمت امام به ادله‌ای تمسک کرده‌اند. این ادله را می‌توان به دو دسته عقلی و نقلی تقسیم کرد:
- ادله عقلی: براهین عقلی اثبات عصمت امام عبارت‌اند از:
- برهان وجوب اطاعت از امام: اگر از امام خطا سر بزند، مخالفت و انکار او واجب خواهد بود و این با دستور خداوند بر اطاعت از او مغایرت دارد: ﴿أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ﴾.
- برهان تسلسل: اگر امام معصوم نباشد، تسلسل به وجود می‌آید و چون تسلسل ممتنع است، لاجرم معصوم نبودن امام نیز است، باید منزّه از همه آلودگی‌ها باشد. در غیر این صورت، امّت محتاج امامی دیگر برای اصلاح خطاهای اوّلی خواهد بود و اگر دومی هم معصوم نباشد، تسلسل لازم می‌آید که باطل است. در نتیجه، امامت بر امّت می‌باید به شخصی معصوم ختم شود".
- ادله نقلی: ادله نقلی، مشتمل بر آیات و روایاتی است که بر عصمت دلالت می‌کنند. بارزترین آنها موارد ذیل‌اند:
- آیات کریمه قرآن: از جمله آیات دال بر عصمت امام عبارت‌اند از: آیه ابتلا؛ آیه اولی الامر؛ آیه صادقین و آیه تطهیر.
- روایات دال بر عصمت امام: از جمله بارزترین روایات عبارت است از: حدیث ثقلین؛ حدیث سفینه؛ حدیث منزلت و ... .
امامیه عصمت را از ضروری‌ترین شروط إعطای امامت می‌دانند و برای اثبات این صفت از ادله عقلی و نقلی فراوانی استفاده کرده و اکثر قریب به اتفاق آنان عصمت را به طور مطلق، برای پیامبر و امام قائل هستند. عصمت از مهم‌ترین و در عین حال پرچالش‌ترین مباحث امامتی است، به طوری که که غالب متکلمین به بحث در اطراف آن پرداخته‌اند. نهایی‌ترین عقیده شیعه دربارۀ عصمت: اعتقاد به عصمت نبی و امام از خطا و نیسان و گناه، در تمام افعال، از زمان تولد تا شهادت ایشان است.