سیره مهدوی و دولت منتظر (مقاله)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

سیره مهدوی و دولت منتظر
زبان	فارسی
نویسندگان	رضا اسفندیاری
موضوع	مهدویت، انتظار
مذهب	شیعه
منتشر شده در	فصلنامه مشرق موعود
وابسته به	مؤسسه آینده روشن
محل نشر	قم، ایران
تاریخ نشر	تابستان ۱۳۸۸
شماره	۱۰
ناشر الکترونیک	پایگاه مجلات تخصصی نور

سیره مهدوی و دولت منتظر عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی وظایف دولت اسلامی در پرتو فرهنگ انتظار می‌پردازد. این مقاله ۳۰ صفحه‌ای به قلم رضا اسفندیاری نگاشته شده و در فصلنامه مشرق موعود (شماره ۱۰، تابستان ۱۳۸۸) منتشر شده است

چکیده مقاله

• نویسنده در چکیده مقاله خود می‌نویسد: «تاکنون آثار بسیاری در زمینه وظیفه منتظران در دوران غیبت کبرا و بایسته‌های فرهنگ انتظار، منتشر شده است که بیشتر ناظر به تکالیف فردی و اخلاقی است، ولی‌ درباره وظایف دولت اسلامی در پرتو فرهنگ انتظار، کمتر اثری دیده شده است. شاید در برخی اذهان چنین تصور شود که عهد غیبت، با عهد ظهور مهدی موعود( تفاوت ماهوی دارد. از این رو، لازم است نخست اشکال‌‌هایی را که درباره اقتدا به سیره مهدوی وجود دارد بررسی کنیم. در اینجا پاسخ به چند پرسش ضروری است:

1. آیا بیان قرآن و روایات درباره وقوع چنین سیره‌ای در آینده، تنها نشان‌دهنده غایت نهایی سیر تاریخ بشری و برای امیدوارکردن او به ظهور تمدن اصیل و گسترده اسلامی است، یا افزون بر این، برای ما که بدان افق نرسیده‌ایم نیز پیامی عملی دارد؟
2. آیا برنامه‌های عملی آن حضرت، که در روایات ما پیش‌گویی شده است، مربوط به تدابیر حکومتی آن زمان است، یا بیان‌گر اجرای احکام ثابت اسلام؟
3. در برخی روایات، وظیفه منتظران، عزلت و خانه‌نشینی و پرهیز از ورود به جریان‌های سیاسی و اجتماعی بیان شده است. در روایاتی دیگر، آن‌ حضرت از آوردن دینی جدید سخن گفته است. آیا همه‌ این نصوص، بیان‌گر جایز ندانستن اقتدا به سیره مهدوی نیست؟
4. آیا می‌توان به روایاتی که سیره آن حضرت در آینده را بیان می‌کند، اعتماد کرد؟ چه‌بسا این روایات، سیره قطعی حضرت را نشان ندهد و بر اساس رفتار مردم در زمان ظهور، بدا حاصل شود و در نتیجه، اقتدا به سیره پیش‌گویی شده آن ‌حضرت ممکن نباشد.
5. سیره معصوم، در صورتی قابل تأسی است که بیان‌گر ویژگی‌هایی برای شخص معصوم نباشد؛ چه‌بسا روایات عصر ظهور مبین خصائص المهدی در سیره حکومتی‌اش باشد. در این صورت، نمی‌توان از رفتار آن حضرت الگو گرفت؛ بنابراین، باید نخست این ویژگی‌ها را شناسایی کرد و در غیر آن، از تأسی به سیره حضرت سخن گفت. پاسخ اصولی به این پرسش‌ها، اشکال‌های مبنایی در اقتدا به سیره مهدوی را برطرف می‌کند. با مراجعه به نصوص موجود، این شاخصه‌ها در سیره آن حضرت دیده می‌شود: احیای کتاب و سنت، مبارزه با بدعت‌ها، عدالت‌گستری، تأمین رفاه، نشر علوم و آگاهی‌بخشی، به‌کارگیری صالحان، عزت‌بخشی به مؤمنان، مبارزه ریشه‌ای با فاسدان، جهانی‌سازی تمدن اسلامی و تحقق امت واحد اسلامی»

فهرست مقاله

• مقدمه
• چکیده
• تعریف سیره ووجه دلالت آن
• ادلّه جواز اقتدا به سیره مهدوی
• طرح اشکال‌هایی در جواز اقتدا به سیره مهدوی
• وجوه اختصاصی در سیره مهدوی

1. علم به غیب وحکم به باطن
2. سخت‌گیری بر مخالفان
3. بهره مندی از نیروهای سازمانی فوق العاده
4. منابع مالی نامحدود
5. برپایی حکومت جهانی مهدی موعود(ع) پس از شکست همه مدعیان حکومت

• شاخصه‌های سیره مهدوی
• ضرورت برپایی دولت منتظر
• ویژگی‌های دولت منتظر
• پی نوشت‌ها

دربارهٔ پدیدآورنده

رضا اسلامی

حجت الاسلام و المسلمین رضا اسلامی (متولد ۱۳۴۲ش)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید کاظم حائرى و جواد تبریزی پیگیری کرد. مسئول امور اساتید مدرسه علمیه معصومیه، مدیر گروه مذاهب فقهی دانشگاه ادیان و مذاهب و مسئول گروه علوم وابسته به فقه پژوهشکده فقه و حقوق از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «درنگی در اخلاق اسلامی»، «کلیات اخلاق اسلامی»، «ماهیت حکم ظاهری»، «سیره مهدوی و دولت منتظر»، «مکتب اصولی شهید صدر» و «فقه و ضرورت مدخل نگارى» برخی از این آثار است.

دریافت متن

• متن PDF و دیجیتال در پایگاه تخصصی مجلات نور
• متن دیجیتال مقاله در پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه
• دریافت متن دیجیتال مقاله از مرکز پژوهش‌های تخصصی امام مهدی

پیوند به بیرون

• پایگاه اطلاع‌رسانی سراسری اسلامی پارسا
• مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی