سیره عبادی امام حسین
عبادت نزد امام حسین(ع)، باتوجه به اینکه عبادت و پرستش خدا برای خاندان نبوّت، هستی و زندگی به شمار می‌آمد، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود و آن حضرت شب و روز، در نهان و آشکار همواره به عبادت می‌پرداختند. در هیچ‌یک از لحظات و سکنات، ارتباط قلبی امام حسین(ع) با خداوند قطع نگردید که در دعاهای آن حضرت مانند دعای عرفه نمود پیدا کرده است. همچنین در اوصاف آن حضرت نقل شده که بیست و پنج مرتبه پیاده به حج رفتند در حالی که مَرکب داشتند.
عبادت امام حسین(ع)
عبادت و پرستش خدا برای خاندان نبوّت، هستی و زندگی به شمار می‌آمد و از مناجات و نیایش به درگاه خدا لذّت می‌بردند. شب و روز در نهان و آشکار همواره به عبادت می‌پرداختند و امام حسین(ع) نیز یکی از استوانه‌های این خاندان پاک به شمار می‌آمد. وی در پیشگاه خدای قادر توانا چونان عارفی به یقین رسیده و اندیشمندی پرستش‌گر، می‌ایستاد و هرگاه وضو می‌گرفت، رنگ از رخسار مبارکش می‌پرید و بندبند اعضایش به لرزه درمی‌آمد، سبب آن را از حضرت جویا شدند؛ در پاسخ فرمود: کسی که در پیشگاه خدای توانا ایستاده حق دارد رنگ چهره‌اش به زردی گراید و اعضای بدنش به لرزه درآید[۱].
بر ادای نماز در سخت‌ترین شرایط، پافشاری داشت، به گونه‌ای که نماز ظهر روز دهم محرم (عاشورا) را در اوج نبرد با سپاهیان دشمن که از هر سو وی را در محاصره داشتند و وجود نازنینش را آماج تیر ساخته بودند، به جا آورد[۲].
امام(ع) در کمال فروتنی در پیشگاه خدای عزّ و جلّ رهسپار بیت الله الحرام می‌شد تا با خضوع و خشوع تمام مناسک حج را به جای آورد، تا آنجا که بیست و پنج بار پیاده حج انجام داد[۳]. حالات خضوع و خشوع او در موسم حج در عرفات و نیایش طولانی حضرت با پروردگار خویش که در دامنه کوه به حال ایستاده انجام پذیرفت و مردم گرد او حلقه زده بودند، میان محدثان شیعه و طبقات گوناگون آنان مشهور است.
ابا عبدالله الحسین(ع) در حق مردم نیکی و احسان و انفاق فراوان داشت، روایت شده آن بزرگوار قطعه‌ای زمین به ضمیمه اشیاء دیگری به ارث برد و قبل از تحویل گرفتن، همه را صدقه داد. وی در تاریکی شب برای فقرا و مستمندان مدینه مواد خوراکی به دوش می‌کشید و جز پاداش الهی و تقرب به پیشگاهش مزدی درخواست نمی‌کرد[۴].[۵]
به علی بن الحسین(ع) گفته شد: چقدر فرزندان پدرت اندک‌اند! فرمود: «شگفت، اینکه من از او به دنیا آمدم! او در یک شبانه‌روز، هزار رکعت نماز می‌خواند. پس کِی وقتی برای زنان داشت؟»[۶].
از قتاده نقل شده است: حسین(ع) فاضل و دیندار بود و نماز و روزه و حجّ فراوان انجام می‌داد[۷].[۸]
دعاهای امام حسین
در هیچ‌یک از لحظات و سکنات، ارتباط قلبی امام حسین(ع) با حضرت حق قطع نگردید و این رابطه را با پرستش خدای خویش تبلور می‌بخشید و پیوند خود را با آفریدگار با عظمت مستحکم می‌ساخت و ایثار و از خودگذشتگی را با اطاعت الهی گره می‌زد و خود را در ذات مقدس پروردگار و در جهت رضای او فانی می‌ساخت و عبادتش نتیجه شناخت حقیقی‌اش از خدای متعال تلقّی می‌شد.
نگاهی به دعای سرور آزادگان در روز عرفه ژرفای این شناخت و ارتباط قوی آن حضرت با ذات باری تعالی را به خوبی روشن می‌سازد که به فرازهایی از این دعای ارزشمند اشاره می‌شود. امام(ع) در پیشگاه خدا چنین عرضه می‌دارد: چگونه با چیزی بر وجود تو دلیل آورند که خودش در هستی نیازمند توست؟! آیا چیزی غیر از تو می‌تواند پایدارتر از تو باشد تا وسیله ظهورت گردد؟! کی نهان بوده‌ای که نیازمند دلیل و برهانی باشی تا بر تو دلالت کند؟!
کی دور بوده‌ای تا آثارت، آنها را به تو برساند؟! کور باد چشمی که تو را مراقب خود نبیند و معامله بنده‌ای که بهره‌ای از دوستی‌ات به او نداده‌ای، زیانبار باد... .
خدایا! خواری و ذلّتم در برابرت آشکار است و چگونگی حالم بر تو پوشیده نیست، راه رسیدن به تو را از خودت خواستارم و به وسیله خودت بر وجودت دلیل اقامه می‌کنم، با نور خویش مرا به سوی خودت رهنمون شو و به تصدیق بندگی در پیشگاهت، برپایم دار... .
تو آن خدایی که انوار معرفت را در دل دوستانت پرتو افکن ساختی تا تو را شناختند و یگانه‌ات دانستند. تو خدایی هستی که محبّت دیگران را از دل علاقه‌مندانت زدودی تا جز تو به کسی محبّت نورزند و به دیگران پناه نبرند، آن‌گاه که عوالم هستی آنان را وحشت‌زده ساخت، تو یار و همدمشان بودی... .
آن‌کس که تو را نیافت، چه یافت؟ و آنکه تو را یافت چه نیافت؟ آن‌کس که دیگری را به جای تو بپسندد نومید و محروم گشته است و آن‌کس که روی درخواست از تو برگرداند، در زیانکاری گرفتار آمده است. ای کسی که به دوستانش شیرینی و حلاوت انس و همدمی را چشاند تا تنها در برابر او به تملّق ایستاده‌اند. ای آنکه اولیاء و دوستانت را به جامه‌های هیبت خویش آراست تا در حضورش، عذرخواه آیند و آمرزش بخواهند[۹].
نشانه‌های شدت ترس و بیم امام حسین(ع) از خداوند در سیمای تابناکش پدیدار بود به گونه‌ای که به وی گفته شد: شما از خدای خود چه بسیار بیمناکید! در پاسخ فرمود: «لَا يَأْمَنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا مَنْ خَافَ اللَّهَ فِي الدُّنْيَا»[۱۰].[۱۱]
پیاده به حج رفتن
حفص بن غیاث، از امام صادق(ع) نقل می‌کند: حسین بن علی(ع)، پیاده به حج می‌رفت، در حالی که مَرکب‌های راهوارش در کنارش کشیده می‌شدند[۱۲].
عبدالله بن عبید بن عمیر نقل کرده است: حسین بن علی(ع) بیست و پنج حجّ پیاده گزارد، در حالی که مَرکب‌های راهوارش با او کشیده می‌شدند[۱۳].[۱۴]
جستارهای وابسته
- سیره فردی امام حسین
- سیره اخلاقی امام حسین
- سیره عبادی امام حسین
- سیره خانوادگی امام حسین
- سیره تربیتی امام حسین
- سیره اجتماعی امام حسین
- سیره علمی امام حسین
- سیره تبلیغی امام حسین
- سیره سیاسی امام حسین
- سیره اقتصادی امام حسین
- سیره فرهنگی امام حسین
- سیره مدیریتی امام حسین
- سیره نظامی امام حسین
- سیره قضایی امام حسین
منابع
پانویس
- ↑ جامع الأخبار، ص۷۶؛ احقاق الحق، ج۱۱، ص۴۲۲.
- ↑ ینابیع الموده، ص۴۱۰، مقتل خوارزمی ۲، ص۱۷.
- ↑ سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۹۳؛ مجمع الزوائد، ج۹، ص۲۰۱.
- ↑ حیاة الامام الحسین، ج۱، ص۱۳۵.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۵ ص۶۰.
- ↑ «قِيلَ لِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ع) مَا أَقَلَّ وُلْدَ أَبِيكَ قَالَ الْعَجَبُ كَيْفَ وُلِدْتُ لَهُ كَانَ يُصَلِّي فِي الْيَوْمِ وَ اللَّيْلَةِ أَلْفَ رَكْعَةٍ فَمَتَى كَانَ يَتَفَرَّغُ لِلنِّسَاءِ»؛ تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۴۷.
- ↑ كَانَ الحُسَيْنُ(ع): فاضِلَاً، دَيِّنَاً، كَثيرَ الصِّيامِ وَالصَّلاةِ وَالحَجِّ؛ الاستیعاب، ج۱، ص۴۴۳.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص۱۵۳.
- ↑ المنتخب الحسنی للأدعیة و الزیارات، ص۹۲۴- ۹۲۵.
- ↑ «در روز قیامت کسی مصون از عذاب الهی است که در دنیا از خدا ترسیده باشد» بحار الانوار، ج۴۴، ص۱۹۰.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۵ ص۵۸.
- ↑ حَجَّ الحُسَيْنُ بنُ عَلِيٍّ(ع) مَاشِياً وَنَجَائِبُهُ تُقادُ إلى جَنْبِهِ؛ المصنّف، ابن أبی شیبة، ج۴، ص۵۴۱، ح۳؛ الطبقات الکبری (الطبقة الخامسة من الصحابة)، ج۱، ص۴۰۱، ح۳۷۲.
- ↑ حَجَّ الحُسَيْنُ بنُ عَلِيٍّ(ع) خَمساً وَ عِشْرِينَ حَجَّةً ماشِيَاً وَنَجَائِبُهُ تُقَادُ مَعَهُ؛ الطبقات الکبری (الطبقة الخامسة من الصحابة)، ج۱، ص۴۰۱، ح۳۷۱؛ تاریخ دمشق، ج۱۴، ص۱۸۰.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص۱۵۳.