ذی‌قعده
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ماه‌های قمری است. ذی‌قعده از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ذی‌قعده در معارف مهدویت - پرسش مرتبط نداردمقدمه
یازدهمین ماه از ماه‌های قمری و اولین ماه از ماه‌های حرام است. در مفاتیح الجنان نقل شده که سید بن طاووس روایتی را نقل کرده که ذی القعده محل اجابت دعا است در وقت شدت[۱].
از رسول خدا (ص) نقل شده که: «در روز یکشنبه ماه ذی العقده، نمازی با فضیلت است که هر کس آن را به جا آورد، توبه‌اش مقبول و گناهش آمرزیده شود، دشمنان از او راضی و با ایمان بمیرد و دینش گرفته نشود و قبرش گشاده و نورانی گردد و والدینش از او راضی گردند و مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد و توسعه رزق پیدا کند و ملک الموت با او وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان او بیرون شود»[۲].
همچنین آمده است که در این ماه و دیگر ماه‌های حرام مستحب است که روز پنجشنبه و جمعه و شنبه را روزه بگیرد، که آن ثواب نهصد سال عبادت را دارد.
علی بن ابراهیم قمی می‌گوید: «در ماه‌های حرام گناهان مضاعف می‌شود، همان‌گونه که حسنات مضاعف می‌گردد»[۳]. و اما در ماه ذی‌القعده مناسبت‌ها و ایام بسیار با فضیلت و مهمی قرار دارد که بدین شرح می‌باشد:
- اول ذی‌القعده: سالروز ولادت کریمه اهل بیت، حضرت فاطمه معصومه (س).
- پنجم ذی‌القعده: سالروز بزرگداشت حضرت صالح بن موسی بن جعفر (ع).
- ششم ذی‌القعده: سالروز بزرگداشت حضرت احمد بن موسی بن جعفر (شاهچراغ).
- یازدهم ذی‌القعده: بنا به روایت موثق، سالروز ولادت مسعود امام علی بن موسی الرضا (ع).
- پانزدهم ذی‌القعده: از لیالی گرانقدری است که خداوند نظر رحمت می‌فرماید بر بندگان مؤمن خود و کسی که در این شب به طاعت حق تعالی مشغول باشد ثواب صد روزه‌داری را دارد که هرگز معصیت خداوند را نکرده‌اند. پیامبر (ص) فرمودند: مغتنم شمار این شب را و مشغول کن خود را به طاعت و عبادت و نماز و طلب حاجات از خداوند. همانا روایت است که هر که در این شب حاجتی را از خداوند درخواست کند، به او عطا شود.
- بیست و سوم ذی‌القعده: بنا به قولی سالروز شهادت امام رضا (ع) می‌باشد و از روزهای زیارتی ایشان محسوب می‌گردد. سید بن طاووس در کتاب اقبال خویش می‌گوید: در شب بیست و سوم ماه ذی القعده، زیارت امام رضا (ع) سفارش شده است[۴].
- بیست و پنجم ذی‌القعده: شب دحو الارض است که عبادت و شب زنده‌داری در آن شب و روزه آن ثواب بسیار دارد. امام رضا (ع) در باب فضیلت روز بیست و پنجم ماه ذی القعده می‌فرمایند: «در شب بیست و پنجم ذی القعده، زمین از زیر کعبه گسترش یافت. پس هر کس آن روز را روزه بگیرد، مانند کسی است که ۶۰ روز روزه گرفته باشد»[۵]. در روز دحوالارض سفارش شده که به زیارت قبر امام رضا (ع) مشرف شوید که افضل اعمال است.
- سی‌ام ذی‌القعده: بنا به قول مشهور، سالروز شهادت امام جواد الائمه (ع) می‌باشد[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ مفاتیح الجنان، ص۳۹۷.
- ↑ کیفیت نماز روز یکشنبه در ماه ذی القعده: کسی که می‌خواهد نماز روز یکشنبه ماه ذی‌القعده را به جا آورد، می‌بایست در روز یکشنبه غسل کند و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز گذارد به این طریق که در هر رکعت یک مرتبه حمد و سه مرتبه ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ﴾ و معوذتین را یک مرتبه بخواند و بعد از اتمام نماز، هفتاد مرتبه استغفار کند و سپس بگوید: «لَاحَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ الَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ» و بعد این دعا را بخواند: «يَا عَزِيزُ يَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ ذُنُوبَ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ».
- ↑ مفاتیح الجنان، ص۳۹۷.
- ↑ مفاتیح الجنان، ص۳۹۸.
- ↑ من لا یحضره فقیه، ج۲، ص۱۵۶. به تیتر واژه دحوالارض مراجعه شود.
- ↑ مفاتیح الجنان، ص۳۹۷-۴۰۱.
- ↑ محمدی، حسین، رضانامه ص ۳۱۳.