خوش‌خلقی در لغت

مقدمه

حُسن در لغت نقیض قبح^[۱] به معنی نیکی و جمال^[۲] است و خُلق به معنی سرشت و سجیه به کار رفته است^[۳]؛ بنابراین، حسن خُلق به معنی خوش‌خویی، نیکوسیرتی و زیباصفتی است^[۴].

"حسن خلق" در منابع فارسی به خوش‌خلقی معنا شده است^[۵]. راغب در تحلیل این مفهوم، هر اثر بهجت‌آفرین، شادی بخش و مورد آرزو را مصداق حُسن شمرده و آن را سه نوع دانسته است: زیبایی عقل پسند؛ زیبایی هوا و هوس پسند؛ زیبایی طبیعی و محسوس^[۶]. "خُلْق" و "خُلُق" را نیز به معنای طبع، سجیه و ویژگی‌های رفتاری و صفات باطنی مخصوص به نفس دانسته‌اند و جمع آن "اخلاق" است^[۷]. به سخن دیگر، خُلق به معنای صفات باطنی در مقابل خَلق است که مربوط به صفات ظاهری است^[۸].^[۹]

منابع

پانویس

↑ طریحی، مجمع البحرین، ج۶، ص۲۳۵؛ ابن‌منظور، لسان‌العرب، ج۱۳، ص۱۱۴.
↑ لوئیس معلوف، المنجد، ص۱۳۵.
↑ لوئیس معلوف، المنجد، ص۱۹۴.
↑ تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، ج۱۴، ص۱۷۹.
↑ لغت نامه، ج ۱۹، ص۵۵۹، "حسن خلق".
↑ مفردات، ص۱۱۸، "حسن".
↑ لسان العرب، ج ۱۰، ص۸۶ - ۸۷، "خلق".
↑ مفردات، ص۱۵۸، "خلق".
↑ قدمی، مرضیه، مقاله «حسن خلق»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۱.

[1] طریحی، مجمع البحرین، ج۶، ص۲۳۵؛ ابن‌منظور، لسان‌العرب، ج۱۳، ص۱۱۴.

[2] لوئیس معلوف، المنجد، ص۱۳۵.

[3] لوئیس معلوف، المنجد، ص۱۹۴.

[4] تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، ج۱۴، ص۱۷۹.

[5] لغت نامه، ج ۱۹، ص۵۵۹، "حسن خلق".

[6] مفردات، ص۱۱۸، "حسن".

[7] لسان العرب، ج ۱۰، ص۸۶ - ۸۷، "خلق".

[8] مفردات، ص۱۵۸، "خلق".

[9] قدمی، مرضیه، مقاله «حسن خلق»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]