معارف کلامی شیعه (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

معارف کلامی شیعه (کلیات امامت) کتابی است به زبان فارسی و حاوی مجموعه‌ای از مقالات درباره امامت. این کتاب تحت نظارت احمد احمدی و با ویراستاری علمی حمید رضا شریعتمداری و مهدی فرمانیان گردآوری شده است. کتاب حاضر، به همت انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب و مشارکت سمت (سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها) به چاپ رسیده است.

معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)
زبان	فارسی
نویسندگان	محمد جاودان حمید رضا شریعتمداری محمد حسن محمدی مظفر مهدی فرمانیان کاشانی امیر جوان‌آراسته سید حسن اسلامی سید علی موسوی‌نژاد محمد نصیری حمید ملک‌مکان جعفر رضایی محمد رضا رجبی محمد حسن نادم علی امیرخانی
زیر نظر	احمد احمدی
ویراستاران	حمید رضا شریعتمداری و مهدی فرمانیان کاشانی
موضوع	امامت، تشیع، جایگاه امامت، امامت در قرآن، امامت در حدیث، امامت از نگاه عقل، امامت از دیدگاه زیدیه، امامت از دیدگاه اسماعیلیه، امامت از دیدگاه اهل سنت، ولایت سیاسی، ولایت تکوینی، علم امام، عصمت و نص بر امام
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات سمت|انتشارات انتشارات سمت]][[رده:انتشارات انتشارات سمت]]
به همت	دانشگاه ادیان و مذاهب
محل نشر	تهران، ایران
سال نشر	۱۳۹۳ ش
شابک	۹۷۸-۶۰۰-۶۷۳۰-۱۷-۲
شماره ملی	۳۴۹۱۹۲۹

درباره کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «این کتاب، به دنبال بررسی دیدگاه‌های کلامی شیعه امامیه در مورد مفهوم امامت و ویژگی‌های امام معصوم (ع) است. برخی از رئوس مطالبی که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است عبارتند از: تعریفی از تشیع، انواع و مقومات آن؛ جایگاه اعتقادی امامت نزد شیعیان؛ تبیین معنا و مفهوم امام و هویت امامتاز منظری قرآنی؛ تبیین ویژگی‌های امام و امامت قرآنی مانند: نصب الهی، عصمت امام و عهد الهی نسبت به امامت؛ تبیین مقوله امامت از منظری روایی و نقل احادیثی در ارتباط با خلقت امامان و عصمت ایشان، منابع علم ایشان، عرضه اعمال بر امام، جایگاه اهل‌بیت(ع) و منزلت ائمه؛ بررسی مبانی عقلی امامت نزد شیعه و مرور کلی بر امامت در آثار و آرای کلامی شیعیان؛ امامت از منظر شیعه زیدیه و اسماعیلیه، امامت از دیدگاه اهل سنت، ولایت سیاسی ائمه اطهار (ع) از دیدگاه شیعه امامیه، ولایت تکوینی آنان، بررسی ابعاد علم امام؛ محدوده عصمت امامان شیعه و ضرورت وجود نص برای اثبات امامت.

فهرست کتاب

• مقدمه؛
• مقالۀ (۱): معنا و مبنای تشیع نگاشتۀ محمد جاودان؛
• مقالۀ (۲): جایگاه اعتقادی امامت در تشیع نگاشتۀ حمید رضا شریعتمداری؛
• مقالۀ (۳): امامت در قرآن نگاشتۀ محمد حسن محمدی مظفر؛
• مقالۀ (۴): امامت در آینه احادیث شیعه نگاشتۀ مهدی فرمانیان کاشانی؛
• مقالۀ (۵): مبانی عقلی امامت در شیعه نگاشتۀ امیر جوان‌آراسته؛
• مقالۀ (۶): مرور کلی بر امامت در میراث کلامی شیعه نگاشتۀ سید حسن اسلامی؛
• مقالۀ (۷): امامت از نگاه زیدیه نگاشتۀ سید علی موسوی‌نژاد؛
• مقالۀ (۸): امامت از دیدگاه اسماعیلیان نگاشتۀ محمد نصیری؛
• مقالۀ (۹): امامت در نگاه اهل سنت نگاشتۀ حمید ملک‌مکان؛
• مقالۀ (۱۰): ولایت سیاسی امامان شیعه نگاشتۀ جعفر رضایی؛
• مقالۀ (۱۱): ولایت تکوینی نگاشتۀ محمد رضا رجبی؛
• مقالۀ (۱۲): علم امام نگاشتۀ محمد حسن نادم؛
• مقالۀ (۱۳): عصمت امامان شیعه نگاشتۀ مهدی فرمانیان کاشانی؛
• مقالۀ (۱۴): نص نگاشتۀ علی امیرخانی.

درباره پدیدآورندگان

● حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمدی؛

احمد احمدی حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد احمدی (متولد ۱۳۱۲ ش، ملایر، متوفای ۱۳۹۷ش)، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علامه طباطبایی، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد باقر سلطانی، علی مشکینی، سید مصطفی محقق داماد، سید شهاب‌الدین نجفی مرعشی و امام خمینی پیگیری کرد. وی رشته فلسفه غرب را در مقطع دکترا در دانشگاه تهران به اتمام رساند. عضویت در هیأت علمی دانشگاه تهران، رئیس دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، مؤسس و رئیس سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های مختلف تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «تأملات در فلسفه اولی» «تأسیس ما بعد الطبیعة اخلاق» و «نقد تفکر فلسفه غرب»برخی از این آثار است.

● آقای دکتر جاودان؛

محمد جاودان آقای دکتر محمد جاودان (متولد ۱۳۴۸ ش، هرمزگان)، مسئول فرهنگی استانداری هرمزگان؛ کارشناس پژوهش ‏فلسفه دانشگاه مفید؛ دبیر بخش مذتهب مجله ‏هفت آسمان دانشگاه مفید؛ مدرس مدرسه امام خمینی، دانشگاه مفید، مرکز ادیان، مدرسه امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «گونه‌شناسی اندیشه منجی موعود در ادیان»، «زندگی، اندیشه‌ها ‏و آثار ابو حاتم ‏رازی»، «معنا و مبنای تشیع»، «اندیشه‌های نظام تحت تأثیر شیعه»، «آیا خدایی هست؟»، «زمینه‌های بحث فلسفی در ادیان» برخی از این آثار است .

● حجت الاسلام و المسلمین شریعتمداری؛

حمید رضا شریعتمداری حجت‌ الاسلام‌ والمسلمین حمید رضا شریعتمداری (متولد ۱۳۴۶ ش، قم)، قائم مقام، عضو هیأت علمى، مدیر گروه شیعه‌شناسی و معاون ارتباطات مرکز مطالعات ادیان و مذاهب؛ سردبیر مجله هفت آسمان؛ مدرس جامعة الزهرا، مدرسه شهیدین، دانشگاه مفید، دانشگاه امیر کبیر، دانشگاه آزاد آشتیان، مدرسه امام خمینی و مؤسسه آموزش عالی ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است.«معارف کلامی شیعه»، «گفتمان ادیان»، «جایگاه اعتقادی امامت در تشیع»، «ابوحیان توحیدی و تفکر عقلانی و انسانی در قرن چهارم هجری»، «سکولاریزم در جهان عرب» برخی از این آثار است.

● آقای دکتر محمدی مظفر؛

محمد حسن محمدی مظفر آقای دکتر محمد حسن محمدی مظفر (متولد ۱۳۴۷ ش، رشت)، دارای مدرک دکتری علوم قرآن و حدیث از دانشگاه قم می‌باشد. دبیری بخش مذاهب مجله هفت آسمان و عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب؛ مدرس مدرسه امام خمینی، دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است.«زندگی‌نامه حسین بن حمدان خصیبی، بنیانگذار فرقه نصیری - علوی»، «نگاهی به تصحیح الفرقة الناجیة»، «امامت در قرآن»، «وجوه تضعیف و تصحیح اسناد زیارت عاشورا»، «ارزیابی مجدد احادیث اسلامی»، «دانش‌نامه دین» برخی از این آثار است.

● حجت الاسلام و المسلمین فرمانیان کاشانی؛

مهدی فرمانیان حجت‌ الاسلام‌ والمسلمین مهدی فرمانیان (متولد ۱۳۵۲ ش، کاشان)، محقق و ارزیاب دفتر تبلیغات اسلامی، مدیر گروه و مدیر پژوهش مرکز ادیان، دبیر علمی همایش شیعه‌شناسی، رییس دانشکده مذاهب اسلامی، مدرس جامعة المصطفی العالمیة، ادیان و مذاهب و مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی مذاهب اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «معارف کلامی شیعه»، «درآمدی بر پراکندگی وهابیت و سلفی گری در جهان اسلام»، «آشنائی با فرق تشیع»، « آشنائی با فرق تسنن »، «بهائیت در بوته نقد»، «عصمت امامان شیعه»، «امامت در آینه احادیث شیعه»، «مرجعیت علمی اهل بیت نزد فرق مختلف اسلامی» و «بررسی تطبیقی شرایط و ویژگی‌های امام از دیدگاه امامیه و اسماعیلیه» برخی از این آثار است.

● حجت الاسلام و المسلمین جوان‌آراسته؛

امیر جوان‌آراسته حجت الاسلام و المسلمین امیر جوان‌آراسته (متولد ۱۳۵۱ ش، قم)، عضویت در گروه تصوف دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «تشیع در عراق»، «فتوت اسلامی و جایگاه اخلاق در حرفه ورزی»، «تأثیرپذیری تصوف از اسماعیلیه»، «مبانی عقلی امامت در شیعه»، «قاضی نعمان و مذهب او»، «جان پروری در سایه شمشیر» برخی از این آثار است..

● حجت الاسلام و المسلمین دکتر اسلامی؛

سید حسن اسلامی حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید حسن اسلامی (متولد ۱۳۳۹ ش، کربلا)، دارای مدرک دکترای کلام گرایش فلسفه دین و مسائل جدید کلامی از دانشگاه قم می‌باشد. پژوهشگر دین و اخلاق، استاد تمام؛ مدیر گروه فلسفه اخلاق دانشگاه ادیان و مذاهب، سردبیر نشریه پژوهش‌های ادیانی و فصلنامه نقد کتاب اخلاق، علوم تربیتی و روان‌شناسی؛ دبیر علمی دوازدهمین جشنواره نقد کتاب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «از ژرفی فتنه‌ها»، «زندگانی امام علی هادی(ع)»، «محمد پیامبر رحمت»، «دولت دینی و حق انتقاد»، «امر به معروف و نهی از منکر»، «مرور کلی بر امامت در میراث کلامی شیعه»، «اخلاق نقد» برخی از این آثار است.

● آقای موسوی‌نژاد؛

سید علی موسوی‌نژاد آقای سید علی موسوی‌نژاد (متولد ۱۳۴۷ ش، مشهد)، در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی ارشد فلسفه و کلام دانشگاه قم پیگیری کرد. پژوهشگر فقه دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگر مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب و عضویت در هیأت علمی دانشکده شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی و حوزوی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «آشنایی با فرق تشیع»، «تراث الزيدية»، «امامت از نگاه زیدیه»، «مهدویت و فرقه حسینیه»، «درسنامه تاریخ و عقاید زیدیه» و «زیدیه از ظهور تا تأسیس حکومت» برخی از این آثار است..

● حجت الاسلام و المسلمین ملک‌مکان؛
حمید ملک‌مکان در مورد حمید ملک‌مکان اطلاعاتی در دست نیست.

● حجت الاسلام و المسلمین دکتر نادم؛

محمد حسن نادم حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل‌ لنکرانی، محمد تقی مصباح یزدی، عبدالله جوادی آملی، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی پیگیری کرد. مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و رییس دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی همان شهر، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی، مدیر گروه آموزشی شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب، مدیر گروه پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در مرکز احیاء فرهنگ اهل‌البیت و علامه مجلسی اصفهان به تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه ادیان نیز مشغول است و تا‌کنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه»، «علم غیب از نگاه عقل و وحی»، «معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)»، «علم امام (مجموعه مقالات)»، «علم امام»، «نقد و بررسی شبهات کتاب اصول مذهب الشیعه درباره بداء»، «در آستانه نهج البلاغه»، «رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام»، «بازنمایی علم غیب از نگاه مكتب فلسفی اشراق»، «بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه» و «علم غیب پیامبر و امام از نگاه متکلمین و فلاسفه» برخی از این آثار است.

● آقای دکتر رضایی؛

محمد جعفر رضایی آقای دکتر محمد جعفر رضایی (متولد ۱۳۶۱ ش، اصفهان)، )، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حجج الاسلام و المسلمین: محمد تقی سبحانی، رسول جعفریان، قاسم جوادی و سید صدرا هاشمی پیگیری کرد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب به اتمام رساند. دبیری گروه شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «معنا و منزلت عقل در کلام امامیه»، «جریانات فکری حوزه اصفهان (با تأکید بر مسئله امامت در سده اخیر)»، «تبیین معنایی اصطلاح علمای ابرار با تأکید بر جریانات فکری اصحاب ائمه(ع)»، «علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان»، «امامت و ولایت سیاسی امامان شیعه»، «رابطه بین حجیت عقل و حجیت امام در مدرسه کوفه» برخی از این آثار است.

● آقای رجبی؛
محمد رضا رجبی در مورد محمد رضا رجبی اطلاعاتی در دست نیست.

● آقای نصیری؛
محمد نصیری در مورد محمد نصیری اطلاعاتی در دست نیست.

● حجت الاسلام و المسلمین دکتر امیرخانی؛

علی امیرخانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی امیرخانی (متولد ۱۳۵۸، زنجان)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محمد رضا مدرسی یزدی و رضا استادی پیگیری کرد. او علاوه بر دروس متداول حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری مذاهب کلامی دانشگاه ادیان و مذاهب قم به اتمام رساند. عضویت در هیأت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معرفت اضطراری در اندیشه‌های نخستین اسلامی»، «سلفیه؛ گذشته و حال»، «جریان شناسی اصحاب حدیث از ابتدای شکل‌گیری تا اقتدار اشاعره»، «نص»، «نظریه نص از دیدگاه متکلمان امامی» و «مناسبات امامیه و اهل حدیث در بغداد» برخی از این آثار است.

پیوند به بیرون

• کتابخانه ملی
• وبگاه بای بوک
• وبگاه خانه کتاب
• شبکه جامع کتاب گیسوم