معرفت امام عصر (کتاب)
معرفت امام عصر(ع) کتابی است که با زبان فارسی به مباحثی درباره مهدویت می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر سید محمد بنی‌هاشمی است و انتشارات نیک معارف آن را به عهده داشته است[۱]. این کتاب در جلدهای اول، سوم و چهارم سلسله درس‌های مهدویت با عنوان‌های «معرفت و بندگی»، «شناخت امام» و «لوازم معرفت» بازنشر شده است.
| معرفت امام عصر(ع) | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | سید محمد بنی‌هاشمی |
| موضوع | مهدویت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات نیک معارف|انتشارات انتشارات نیک معارف]][[رده:انتشارات انتشارات نیک معارف]] |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۳ ش |
| شابک | ۹۶۴-۵۵۶۷-۲۷-۰ |
| شماره ملی | 83-17763 م ۸۳-۱۷۷۶۳ |
درباره کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «توجه به موضوع شناخت امام(ع)، یکی از وظایف مهم شیعیان است. بر اساس مقررات و احکام اسلامی و با توجه به جایگاه بسیار حساسی که اصل امامت در جهان‌بینی اسلامی دارد، همگان موظفند تا اندازه‌ای نسبت به امام شناخت پیدا کنند. در این زمینه روایت‌های بسیاری وارد شده است که از جمله آنها روایت من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة است. از اندیشه در مضمون آن به خوبی اهمیت این موضوع مشخص می‌شود. با هدف تبیین جایگاه امامت و لزوم شناخت امام(ع) آثار بسیاری به نگارش درآمده است. این اثر نیز از جمله آنهاست. نویسنده در مقدمه این اثر پس از ذکر احادیثی درباره لزوم شناخت امام(ع)، در معرفی مجموعه مطالب کتاب می‌نویسد:... چطور معرفت امام(ع) این قدر اهمیت پیدا می‌کند؟ مگر شناخت امام(ع) چیست که این همه برکات دارد؟ درک زمان ظهور حضرت مهدی(ع) و... معرفت امام چیست که اثرش چنین فضیلتی است و چگونه به دست می‌آید؟ در این کتاب تلاش شده تا پاسخ روشن و ساده‌ای به این پرسش‌ها داده شود. به گونه‌ای که خواننده با خواندن آن بتواند تا اندازه‌ای در ابعاد گوناگون مطلب را بشناسد و وظیفه خود را در مورد آن بفهمد. روشی که برای توضیح مطالب به کار گرفته شده تنها مراجعه به احادیث اهل بیت(ع) است و از بیان هرگونه استحسان عقلی پرهیز شده است. به همین جهت در سراسر کتاب، احادیث بسیاری مورد استشهاد قرار گرفته، تا جای که گاهی توضیح یک حدیث به وسیله یک یا چند حدیث دیگر صورت پذیرفته است.بنابراین کتاب در واقع سیری است در احادیث درباره شناخت امام(ع). کتاب از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول: درباره اهمیت شناخت امام عصر(ع) و بخش دوم درباره معرفت امام عصر(ع) در زمان غیبت. در بخش اول ابتدا درباره اهمیت امام‌شناسی به طور کلی و موضع آن در کل اعتقادات، بحث نسبتاً مفصلی صورت گرفته که بیشتر جنبه اعتقادی دارد. سپس همه آن مطالب بر شناخت حضرت مهدی(ع) به عنوان امام این زمان تطبیق شده است. در بخش دوم کتاب، ابتدا مباحثی درباره ویژگی‌های زمان غیبت به صورت کوتاه مطرح شده که در آن به ویژه درباره سختی دین داری در آن زمان، مطالبی عنوان گردیده است. سپس در فصل دوم آن درباره اینکه معرفت امام(ع) تنها راه حفظ دین در زمان غیبت است بحث می‌شود. آن‌گاه در فصل سوم از این بخش به اینکه شناخت امام(ع) در زمان غیبت چگونه تحقق می‌یابد، چه ویژگی‌هایی دارد و چه اثراتی برای اهل معرفت به دنبال خواهد داشت با عنوان چگونگی معرفت امام عصر(ع) پرداخته شده است. این فصل نتیجه و عصاره همه کتاب است و راه را برای شیفتگان معرفت امام(ع) باز می‌کند»[۱]
فهرست کتاب
- مشخصات کتاب
- اشاره
- مقدّمه چاپ سوم
- مقدّمه چاپ دوم
- مقدّمه چاپ اوّل
بخش اوّل: ارزش و چگونگی بندگی خداوند
فصل ۱: عبادت با معرفت؛ هدف از خلقت بندگان
- معنای صحیح هدفداری خداوند
- اشاره
- هدف فاعل و هدف فعل
- غایت یا علّت غایی فعل
- داعی زائد بر ذات یا عین ذات
- حکیمانه بودن افعال خداوند
- هدف خالق یا هدف مخلوق
- بندگی اختیاری در پیشگاه الهی
- اشاره
- اراده تکوینی و تشریعی خداوند
- ابتلا و امتحان انسانها
- اختلاف در خلقت: زمینه‌ای برای امتحان
- مانع نشدن خداوند از انجام گناه
- پایه و اساس بندگی خداوند
- اشاره
- عبادت بر پایه معرفت
- اختیاری نبودن تحقّق معرفت
- نقش انسان در قبول یا ردّ معرفت
- واجب ترین معرفت برای انسان
- معرفت خداوند؛ روح عبادت
- رابطه عمل و معرفت
- معیار افضلیّت انسان
- هدف از خلقت انسان
فصل ۲: اقسامِ بندگان در عبادت خداوند
- معرفت و ایمان
- اشاره
- پخش شدن ایمان بر اعضا
- معرفت قلبی
- تفاوت اسلام و ایمان
- اسلام شرط ایمان
- تعریف جامعی از ایمان
- اسلام ظاهری و واقعی
- اشاره
- اظهار اسلام به زبان
- حقیقت اسلام
- حقیقت کفر
- اشاره
- تفاوت کفر با فسق
- شک در معرفت
- شک اختیاری و غیر اختیاری
- شک مرتبه‌ای از انکار
- مستضعف نه مؤمن است و نه کافر
- اشاره
- تعریف مستضعف
- عاقبت مستضعفان
- روشن نشدنِ سرانجام مستضعفان قبل از قیامت
بخش دوم: معرفت امام؛ تنها راه بندگی خدا
فصل ۱: جایگاه رفیع امامان(ع) و معرفت ایشان
- نقش پیامبران در ارائه طریق بندگی
- معرّفی راهنمایانِ الهی به وسیله خداوند
- برگزیده بودن پیشوایان الهی
- عبادت خدا از طریق تسلیم به برگزیدگان الهی
- مقام خلیفة اللّهی برای حجّتهای خداوند
- برگزیده‌های برگزیدگانِ خدا
- معرفت اهل بیت(ع)؛ اساس هر منزلت الهی
- «وجه الله» بودن امام(ع)
- «عین الله» ، «لسان الله» و «ید الله»
- «باب الله» بودن ائمه(ع)
- قطره‌ای از دریای معرفت امام(ع)
فصل ۲: ارتباط ایمان با معرفت امام(ع)
- وظیفه معرفت امام(ع)
- معرّفی اهل بیت(ع) در زیارت جامعه کبیره
- معرفت امام(ع)؛ سرچشمه همه خیرات
- امام‌شناسی؛ تنها پایه خداشناسی
فصل ۳: نقش تولّی و تبرّی در دینداری
- حقیقت ایمان: حبّ و بغض به خاطر اهل بیت(ع)
- ۱- طریقیّت تبرّی برای تحقّق دینداری
- ۲- تولّی و تبرّی؛ شرط قبولی و ردّ اعمال
- معرفت و انکار امام(ع)؛ معیار ایمان و کفر
- آثار و لوازم «ولایت» و «برائت»
- رضا و سخط اهل بیت(ع)؛ معیار حقّ و باطل
فصل ۴: سعادت اهل ایمان به سبب ولایت
- معرفت اهل بیت(ع)؛ معیار ارزش شخصیت انسان
- نجات اهل ایمان به برکت ولایت ائمه(ع)
- ایمان در وقت مرگ
فصل ۵: رابطه ایمان و عمل
بخش سوم: معرفت امام عصر(ع) در زمان غیبت
فصل ۱: عصاره دین، معرفت امام عصر(ع)
- معرفت امام عصر عجّل الله تعالی فرجه؛ شرط لازم دینداری
- هدف از خلقت: معرفت امام عصر(ع)
فصل ۲: دینداری در زمان غیبت
فصل ۳: معرفت امام تنها راه حفظ دین در زمان غیبت
- درخواست معرفت از خداوند در زمان غیبت
- فضیلت پایداری بر ولایت امام(ع) در زمان غیبت
- کسب ثواب یاریِ امام(ع) در زمان ظهور با معرفت ایشان
بخش چهارم: آثار و لوازم معرفت امام عصر(ع)
فصل ۱: صحّت معرفت
فصل ۲: تسلیم به امر الهی در مورد امام(ع)
- شرط تسلیم در معرفت
- تسلیم نسبت به احادیث در زمان غیبت
- ناسازگاری استعجال با تسلیم
- سازگاری تسلیم با دعا برای تعجیل فرج
فصل ۳: محبّت نسبت به اهل بیت(ع)
- محبّت؛ نشانه ایمان کامل
- جلب محبّت از طریق تسلیم
- گریه برای امام(ع) در اثر شدّت محبّت
- دوستی با دوستان امام(ع) و دشمنی با دشمنان ایشان
- اهمیّت ادای حقوق برادران ایمانی
- رفع گرفتاری از دوستانِ امام(ع)
فصل ۴: یاد کردن پیوسته از امام(ع)
- اشاره
- مراتب ذکر امام(ع)
- شرکت در مجالس ذکر اهل بیت(ع)
فصل ۵: یاد گرفتن و یاد دادن علوم ائمه(ع)
فصل ۶: انتظار فرج امام عصر(ع)
- اشاره
- نزدیک شمردن ظهور
- عدم وابستگی تشخیص ظهور به علائم آن
- نیّتِ منتظر بر یاری کردنِ امام(ع)
- اظهار قصدِ یاری با تجدید بیعت
- عاقبت یک عمر انتظار
فصل ۷: دعا برای تعجیل فرج امام عصر(ع)
- اشاره
- دعای ائمه(ع) بر تعجیل فرج امام عصر(ع)
- دعا بر تعجیل فرج وسیله نجات از هلاکت
- ارتداد از امامت در زمان غیبت
فصل ۸: نصرت امام عصر(ع)
فصل ۹: احساس حضور امام عصر(ع)
فصل ۱۰: ورع دوستان امام عصر(ع)
- رعایت سنن ائمه(ع) در زمان غیبت
- نقش ورع در دینداری
- خلاصه مهمترین وظایف شیعیان در زمان غیبت
- دعای پایان
- فهرست منابع
درباره پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمد بنی‌هاشمی، تحصیلات حوزوی خود را در کنار تحصیلات دانشگاهی پیگیری کرد. استادیاری دانشگاه آزاد اسلامی ازجمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «آفتاب در غربت»، «راز پنهانی و رمز پیدایی»، «معرفت امام عصر»، «یاری آفتاب»، «سلسله درس‌های مهدویت»، «رمز عاشورا»، «پیام غدیر»، «نعمت آفتاب»، «احیای خاطره عاشورا»، «پیمان غدیر بیعت با مهدی»، «سلوک منتظران»، «لبیک یا حسین»، «شکر نعمت»، «جدایی از علی جدایی از ولایت»، «مناجات منتظران»، «آشنای غریب»، «بررسی روایات نفی صفات از ذات الهی و دلالت‌های آن»، «آب گوارا» و «مفهوم عام بداء در مکتب اهل‌بیت» برخی از این آثار است.