بغی
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل بغی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- بغی، طلب توأم با تجاوز از حد[۱].
- ﴿إِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسَى فَبَغَى عَلَيْهِمْ﴾[۲].
- بغی در دو معنا به کار رفته است:
- طلب، درخواست. از این ماده "بُغیه" به معنای حاجت و "ابتغاء" به معنای طلب کردن استعمال شده است.
- تجاوز، تعدی، عصیان و سرکشی. مشتق از این ماده "باغی" و "فرقه باغیه" به معنای شورشگری و قیام علیه امام حقّ است و بَغی به عنوان صفت زن فاجر و فاسق استعمال می‌شود[۳].
- بغی در چارچوب یک نظام سیاسی، قیام و طغیان ضد یک گروه یا حکومت است که به حدّ جنگ منظم نرسیده و به عنوان جنگ داخلی شناخته شده است[۴].
- در فقه سیاسی اسلام باغی و اهل بغی این‌گونه تعریف شده است: هر کسی که بر امام و پیشوای عادل خروج کند و مسلحانه بشورد، باغی است. جهاد علیه این فرقه با دعوت و درخواست امام یا کسی که امام او را تعیین و منصوب کرده باشد، بر مسلمانان واجب کفایی است؛ مگر آنکه توبه نمایند. از نمونه‌های تاریخی جنگ با اهل بغی، جنگ جمل، نهروان و صفین است[۵][۶].
- 'باغی، تجاوزگر، شورشی، اهل بغی، کسی که بر ضدّ حکومت امام معصوم و حکومت اسلامی طغیان و شورش مسلّحانه کند[۷].
- قرآن کریم در جدال و پیکار دو گروه مسلمان نیز، دستور می‌دهد که با گروهی که اهل بغی و ستم باشد بجنگید تا به فرمان خدا گردن بنهد: ﴿فَإِن بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ﴾[۸] در تاریخ اسلام، جنگ‌افروزان جمل، صفّین و نهروان از مصادیق بارز اهل بغی بودند و امیر المؤمنین(ع) و یارانش به دستور قرآن موظّف به "جهاد با اهل بغی" بودند. رسول خدا(ص) به آن حضرت خبر داده بود. که گروهی باغی با تو خواهند جنگید ستقاتلک الفئة الباغیة و در مورد عمّار یاسر نیز فرموده بود که او را فئۀ باغیه و گروه ستمکار خواهند کشت و وی در صفّین به دست سربازان معاویه به شهادت رسید. در نهج البلاغه، حضرت امیر مبارزۀ خود با دشمنانش را با عنوان پیکار با اهل بغی دانسته و آنان را ستمکار و طغیانگر شمرده و فرموده است: ألا و قد امرنی اللّه بقتال أهل البغی و النّکث و الفساد فی الأرض...[۹] و از ناکثین و قاسطین و مارقین یاد می‌کند[۱۰].
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۳۶.
- ↑ «بی‌گمان قارون از قوم موسی بود و در برابر آنان سرکشی کرد» سوره قصص، آیه ۷۶.
- ↑ محمود سرمدی، «بغی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۳۷۹.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۰۰.
- ↑ ابوالفضل شکوری، فقه سیاسی اسلام، ص۲۰۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۴۸.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۲۱.
- ↑ سوره حجرات آیه ۹
- ↑ خطبۀ ۱۹۲، نیز خطبۀ ۱۴۸ در مورد جنگ جمل
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۲۱.