بحث:مسجد الاقصی در قرآن

مقدمه

لفظ مسجد الاقصی در اولین آیه سوره اسراء موجود است و مراد از بیت المقدس می‌باشد که به اعتبار دوری آن از مکه اقصی خوانده شده و به اعتبار آنکه بعدا از مساجد بزرگ مسلمانان خواهد بود به عنوان مسجد موصوف گردیده و این خود از معجزات و اخبار غیبیه قرآن مجید است.

برخی پنداشته‌اند که آیه اسراء اشاره به هجرت پیغمبر از مکه به مدینه باشد و بنابراین تعبیر، مراد از مسجد اقصی شهر یثرب می‌باشد که محل اقامه فرایض و سنن اسلامی شده است. اینان می‌گویند: چون از آیه سوم این سوره قصه ورود موسی به بیت المقدس مطرح است مفسرین به قرینه آن مسجد اقصی را بر بیت المقدس منطبق پنداشته‌اند و حال آنکه  وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ [۱] اشاره به فتح مکه دارد.

به هر حال در محل فعلی مسجد اقصی بنا به نقل ابن خندق مدت‌ها پیش از حضرت سلیمان صابئه تمثال زهره را در جای مسجد اقصی نصب کرده بودند. بر کوه «موریا» حضرت سلیمان هیکلی ساخت که همه معماری و دقت‌های صنعتی عصر در بنای آن به کار رفت.

این هیکل چهار صد سال که از بنای آن گذشت به دست بخت النصر پادشاه بابل در سال ۵۸۶ قبل از میلاد ویران شد و پس از آنکه بنی اسرائیل از اسارت بازگشتند «زروبابل» هیکل را از نو بنا کرد. این هیکل از نظر فنی به پای هیکل سلیمان نمی‌رسید.

بار سوم هیکل به دست هیرودیس در مدت ۴۰ سال بنا شد و این بنا در سال ۷۰ بعد از میلاد به دست «تتوس» رومی خراب شد. هیکل از زمان هادرین امپراطور روم تا زمانی که به دست عمر فتح گردید ایلیا نامیده می‌شد.

در سال ۱۷ هجری چون مسلمانان بیت المقدس را فتح کردند عمر از «بطریق» کاهن ایلیا خواست که محل ساختمان مسجد را تعیین کند. وی محل هیکل سلیمان را برای بنای مسجد مناسب دید و عمر مسجد را در همان محل برپا ساخت. عبدالملک مروان و سپس مأمون به تزئین و ترمیم آن پرداختند. در سال ۱۰۹۹ میلادی صلیبیون شهر بیت المقدس را ویران کردند و هفتاد هزار مسلمان را که به مسجد پناهنده شده بودند از دم شمشیر گذراندند و به قدری در این واقعه خون ریخته شد که اسب‌ها در خون شنا می‌کردند. در نتیجه مسجد به کلی ویران شد. در سال ۱۱۸۷ سلطان صلاح الدین ایوبی مسجد را از نو بنا کرد. محمد قلاوون و سلطان سلیم عثمانی و همچنین سلطان سلیمان و عبدالعزیز و عبدالحمید نیز به تعمیر و آرایش این مسجد توجه داشتند. بعد از جنگ بین الملل در سال ۱۳۴۶ هجری حسین بن علی شریف مکه مبلغ ۴۰۰۰۰ لیرة عثمانی به تعمیرات این مسجد اختصاص داد و این مبلغ با در نظر گرفتن شرایط زمانی بیش از مبلغی بود که مأمون در این راه صرف کرده بود.

مجمع اسلامی نیز دنباله اقدامات شریف حسین را گرفت و با وجوهی که از تمام ممالک اسلامی جمع‌آوری شد کار تزئینی و ترمیم مسجد را تا سال ۱۳۵۸ ادامه داد.

بنای قبة الصخره که منتهی الیه اسراء پیغمبر اکرم بود از معظم‌ترین بناهای قرن اول هجری است و بهترین نمونه تمدن اسلامی به شمار می‌رود و از نظر صنعت و فنون معماری مورد اعجاب استادان فن است.

مسجد که فعلا به مسجد اقصی معروف است کنیسه‌ای بوده که ژوستنین در ۵۵۰ بعد از میلاد به نام مریم عذرا ساخته و مسلمانان آن را به صورت مسجد در آوردند و در جنگ صلیبی ویران گردیده و سلطان صلاح الدین ایوبی در ۱۱۸۷ بنای آن را تجدید کرده است.[۲]

پانویس

  1. «و در آن مسجد وارد گردند چنان که بار نخست وارد آن شده بودند» سوره اسراء، آیه ۷.
  2. خزائلی، محمد، اعلام قرآن، ص 593-595.

منابع

بازگشت به صفحهٔ «مسجد الاقصی در قرآن».