اصبغ بن نباته در نهج البلاغه
| (اصبغ بن نباته) | |
|---|---|
| اطلاعات فردی | |
| کنیه | أبو القاسم [۲] |
| لقب | الحنظلی[۳]، اضاف الیه الشیخ: التمیمی. [۴]، والنجاشی: المجاشعی. [۵] والبخاری: الدارمی الکوفی. [۶] |
| وفات | توفّی بعد سنة ۱۰۰ [۷] |
| مذهب | من خاصّة امیر المؤمنین (ع) [۸] |
| اطلاعات حدیثی | |
| تعداد روایات | أصبغ بن نباتة الحنظلی: ۱ روایه الأصبغ بن نباتة: ۵۸ روایه الأصبغ: ۸ روایه جمع عدد الروایات: ۶۷ روایه |
| سایر | نام وی در منابع ذیل آمده است: اتقال المقال: ۲۷. أعيان الشيعة: ۱ / ۴۶۴. بلغة المحدثين: ۳۳۳ ر۱۴. بهجة الآمال: ۲ / ۳۴۸. التحرير الطاووسي: ۷۷ ر۴۷. تنقيح المقال: ۱ / ۱۵۰ ر۱۰۰۸. تهذيب المقال: ۱ / ۱۹۱ ر۴. جامع الرواة: ۱ / ۱۰۶. الجامع في الرّجال: ۱ / ۲۷۸. خلاصة الأقوال: ۲۴ ر۹. رجال إبن داوود: ۵۲ ر۲۰۴. رجال الانصاري: ۳۱. رجال البرقي: ۵، وفيه: «الأصبغ بن نباتة التميمي الحنظلي». رجال الطوسي: ۳۴ ر۲، وفيه: «أصبغ بن نباتة التميمي الحنظلي»، و۶۶ ر۲. رجال الكشي: ۵ / ۸، و۱۰۳ ر۱۶۴، و۱۶۵. رجال النجاشي: ۸ ر۵، وفيه: «الأصبغ بن نباتة المجاشعي». طرائف المقال: ۲ / ۷۴ ر۷۳۰۷. غاية المرام: ۷۹. الفهرست: ۳۷ الرقم بعد، ۱۰۸. قاموس الرّجال: ۲ / ۱۶۲ ر۹۴۰. كامل الزيارات: ۲۸ ح ۵. مجمع الرّجال: ۱ / ۲۳۱. مستدركات علم الرّجال: ۱ / ۶۹۱ ر۵۴۸ / ۲۰۲۱. معالم العلماء: ۲۷ / ۱۳۸. معجم الثقات: ۱۹ / ۱۲۰. معجم رجال الحديث: ۳ / ۲۱۸ ر۱۵۰۶، و۲۱۹ ر۱۵۰۹. معراج أهل الكمال: ۲۸۸ ر۱۱۶. منتهي المقال: ۲ / ۱۰۲ ر۴۰۱. منهج المقال: ۶۲. الموسوعة الرّجاليّة: ۴ / ۷۴، و۷ / ۱۴۴. نقد الرّجال: ۴۹ ر۱. الوجيزة في الرّجال: ۱۶۳ ر۲۲۴. وسائل الشيعة: ۳۰ / ۳۲۱. تاريخ الاسلام: ۷ / ۲۸ ر۱۱. التاريخ الكبير: ۲ / ۳۵ ر۱۵۹۵. تقريب التهذيب: ۱ / ۸۱ ر۶۱۳. تهذيب التهذيب: ۱ / ۳۱۶ ر۶۵۸. تهذيب الكمال: ۳ / ۳۰۸ ر۵۳۷. الجرح والتعديل: ۲ / ۳۱۹ ر۱۲۱۳. المجروحين لابن حبّان: ۱ / ۱۷۳. ميزان الاعتدال: ۱ / ۲۷۱ ر۱۰۱۳. تاريخ الثقات: ۷۱ ر۱۰۹. الطبقات الكبري: ۶ / ۲۵۵. |
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصبغ بن نباته است. اصبغ بن نباته از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اصبغ بن نباته در رجال و تراجم - اصبغ بن نباته در تاریخ اسلامی - اصبغ بن نباته در نهج البلاغه - اصبغ بن نباته در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
اصبغ بن نباته، از قبیله بنی حنظله و از تیره مجاشع بن دارم، از یاران نامور و استوار امام علی (ع) که نزد ایشان از مقام و منزلتی والایی برخوردار بود. او پیرمردی زاهد و عابد و در زمره جنگاوران و سرداران امام (ع) بوده است. اصبغ بن نباته را یکی از افراد "شرطة الخمیس" در جنگ صفین یاد کرده‌اند. او با امام علی (ع) پیمان بسته بود تا پای جان در راه او فداکاری کند. اصبغ بن نباته از راویان موثق در علوم حدیث و از ثقات برجسته است. بیشتر روایت‌های او بیشتر جنبه تاریخی، فقهی و اخلاقی دارند. مشهورترین روایت اصبغ از امام علی (ع) فرمان ایشان به مالک اشتر و نیز وصیت امام (ع) به فرزندش، محمد حنفیه است[۹].
اصبغ بن نباته تمیمی حَنْظلی مُجاشِعی از یاران ویژه امیر مؤمنان علی (ع) و از چهره‌های برجسته یاران ایشان و از معتمدان آن حضرت است. استوار گامی او در دوستی علی (ع) مشهور است. او در متون کهن تاریخی به شیعه معروف و به عشق و دوستی علی (ع) مشهور است. او از "شُرطة الخَمیس (نیروهای ویژه)" و از فرماندهان آنان است که تا مرز مرگ و شهادت، با مولا (ع) پیمان بسته بودند. اصبغ در جنگ‌های جمل و صِفین، همراه مولا (ع) بود و از یاران باوفای علی (ع) به شمار می‌رفت. اصبغ، عهد نامه علی (ع) به مالک اشتر را نقل کرده که مجموعه‌ای بزرگ و جاودان است. پس از ضربت خوردن علی (ع)، وی از معدود افرادی است که اجازه حضور بر بالین ایشان را یافت. اصبغ را از یاران امام حسن (ع) نیز شمرده‌اند[۱۰].
منابع
پانویس
- ↑ الکافی: ج۱، ص۴۵۰، ر۳۴.
- ↑ التاریخ الکبیر: ج۲، ص۳۵، ر۱۵۹۵.
- ↑ الکافی: ۱ / ۴۵۰ ر۳۴.
- ↑ رجال الشیخ: ص۳۴، ر۲.
- ↑ رجال النجاشی: ص۸، ر۵.
- ↑ تاریخ الکبیر: ج۲، ص۳۵، ر۱۵۹۵.
- ↑ تاريخ الاسلام: ج۷، ص۲۸، ر۱۱.
- ↑ النجاشی: ص۸ ر۵.
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۰۹.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۳۱.