سوره عادیات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث سوره است. سوره عادیات از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سوره عادیات در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«عادیات» اسب‌های تیزتک و تندرو هستند که هنگام دویدن، همهمه صدایشان به‌گوش می‌رسد. خداوند در نخستین آیه این سوره به چنین اسب‌ها و اسب‌سواران چابکی سوگند می‌خورد که از سُم اسبان آنها آتش می‌پرد و سحرگاهان بر دشمن هجوم می‌آورند؛ و سوره بدین مناسبت عادیات نامیده شده است.
این سوره در باره ناسپاسی انسان و کفران نعمت‌های پروردگارش و حب شدیدش نسبت به خیر سخن می‌گوید، و نتیجه می‌گیرد انسان با این که دوستدار خیر خلق شد، و با این که خیر را تشخیص می‌دهد، اگر انجام ندهد حجتی بر خدا ندارد، بلکه خدا بر او حجت دارد، و به زودی به حسابش می‌رساند. برخی نکات تربیتی و انسان‌شناسی نیز در آن مطرح می‌شود و سوره با اشاره‌ای به رستاخیز و قیامت پایان می‌یابد.
و این سوره به شهادت سوگندهای اولش در مدینه نازل شده، چون یکی از آن سوگندها جمله ﴿وَالْعَادِيَاتِ ضَبْحًا﴾[۱] است، که ظاهرش به بیانی که می‌آید این است که مراد از آن، اسبان سربازان و مجاهدین در جنگ است، و پیداست که جنگ‌های اسلامی در مدینه واقع شده، و مسأله جهاد بعد از هجرت تشریع شد، روایاتی که از طرق شیعه از ائمه اهل بیت (ع) رسیده و نیز برخی روایات اهل سنت، مؤید این نظریه است، چون در آن روایات آمده که این سوره در باره امیرمؤمنان علی (ع) و گروه رزمی همراه او نازل شده است که در جنگ «ذات‌السلاسل» (در سال هشتم هجرت) به دشمن شبیخون زدند. هرچند برخی براین اعتقادند که در مکه نازل شده است.
ویژگی‌های سوره عادیات
- یازده آیه، چهل کلمه و ۱۶۰، ۱۶۳ یا ۱۶۹ حرف دارد.
- در ترتیب نزول، چهاردهمین و در قرآن کریم یکصدمین سوره است.
- پس از سوره عصر و پیش از سوره کوثر نازل شده است.
- تمام آیات این سوره یکباره و به صورت مجموعی فرود آمد و از سُوَر جمعی‌النزول است.
- بیست و دومین سوره‌ای است که با سوگند آغاز می‌شود.
- نسخی در آن واقع نشده است.
- از سُوَر مفصّل و از نوع قصار آن به شمار می‌آید.
سوره با قسم به عادیات آغاز شده و به همین سبب به «عادیات» نامگذاری شده است.
مطالب سوره عادیات
- سوگند به اسبان تیزرو جنگی و تجلیل از مجاهدان راه خدا؛
- ترسیم پیروزی سپاه اسلام به فرماندهی امام علی (ع) در جنگ «ذات‌السلاسل»؛
- بخل و ناسپاسی انسان؛
- زنده شدن مردگان در رستاخیز[۲].[۳]
منابع
پانویس
- ↑ «سوگند به آن اسبان دونده (که) نفس زنان (تاختند)،» سوره عادیات، آیه ۱.
- ↑ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۲۰، صفحه ۳۴۵؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۹۰؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۱۹۳؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۵؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۵۳۷؛ هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۵۸۱؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۷، صفحه ۲۳۵.
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۲۹۹۱.