کتاب مبین
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل کتاب مبین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مراد از کتاب مبین و امام مبین همان لوح محفوظ یا علم الهی است که همه چیز در آن ثبت است.[۱]
معنای لغوی "کتاب مبین"
- واژۀ کتاب به معنای آنچه در آن می نویسند و واژه مبین از ریشه «بیان» به معنای کشف و ظهور است.[۲] دو واژه «مُبین» و «بیّن» هم معنا هستند؛ اما «مبین» از تأکید بیشتری برخوردار بوده و افزون بر ظهور و انکشاف، از حالت اظهار و کاشفیت برای دیگر اشیا نیز برخوردار است.[۳][۴].
چیستی "کتاب مبین" و "امام مبین"
- مقصود از "کتاب مبین" و "امام مبین" همان "لوح محفوظ" یا "علم الهی" است که همه چیز در آن ثبت است؛[۵] امام مبین آگاه به همه چیز بوده و تمام اطلاعات در نزد اوست.[۶] به عبارتی دیگر علم الهی همچون کتابی بزرگ بر همۀ هستی احاطه دارد،[۷] احاطه و تدبیر خلقتِ جهان و تقدیر و اندازه‌گیری برای هر یک از موجودات.[۸] به عبارتی در قرآن کریم هرجا از این کتاب نام برده شده، برای بیان احاطۀ علمی خداوند به اعیان موجودات، و حوادث جاری جهان است.[۹] مراد از کتاب مبین مرتبه واقعى اشیاء و تحقق خارجى آنها است که قابل پذیرفتن هیچ‌گونه تغییر نیست.[۱۰] واژۀ "امام مبین" یعنی پیشوای روشنگر،[۱۱] در یک آیه[۱۲] به کار رفته است و واژۀ "کتاب مبین" در دوازده آیه.[۱۳] از قرآن کریم به روشنی به دست می‌آید همۀ وقایع عالم طبیعت در کتاب مبین ثبت و ضبط شده است: «وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِين»[۱۴] کتاب مبین هرچه باشد، غیر از واقعیت‌ها و حوادث خارجی است و بر آنها تقدم دارد و پس از فانی و سپری شدن آنها نیز باقی است[۱۵].[۱۶] و در امام مبین که لوح محفوظ است تفصیل قضای الهی ثبت گردیده است[۱۷] و لذاست که این کتاب نمی تواند اوراق جسمانی باشد زیرا امور جسمانی توان ثبت تمامی حقایق خودش را ندارد، چه رسد به این که تمامی اشیاء را تا ابد ثبت نماید.[۱۸] باید دانست خداوند این علم را به انبیاء و اولیاء و قدیسان تعلیم فرموده است.[۱۹]
"امام مبین" و علم معصوم
- قرآن کریم کتاب نازل الهی است که از لوح محفوظ[۲۰] و کتاب مکنون[۲۱] سرچشمه گرفته است؛ یعنی حقیقت و اصل قرآن در لوح محفوظ و کتاب مبین است و غیر از کسانی که از تطهیر ویژۀ الهی و مقام عصمت برخوردارند، از حقیقت و اصل قرآن آگاهی ندارند.[۲۲] بر اساس احادیث مسلّم و مورد قبول مسلمین، اهل کساء مصادیق قطعی مطهرون هستند[۲۳].[۲۴] لذا پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت ایشان از لوح محفوظ آگاه بودند و یا اگر می خواستند آگاه می شدند.[۲۵] در برخی از روایات[۲۶] "امام مبین" بر امیرالمؤمنین(علیه السلام) تطبیق شده است،[۲۷] مانند: امام باقر(علیه السلام) فرمودند:[۲۸] «وقتی آیۀ «وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ»نازل گشت، دو تن برخاسته پرسیدند: ای رسول خدا آن تورات است؟ فرمود: نه. پرسیدند: انجیل است؟ فرمود: نه. پرسیدند: قرآن است؟ فرمود: نه. در این هنگام امیرالمؤمنین(علیه السلام) تشریف آوردند. پس رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: او، این است، همانا او امامی است که خداوند تبارک و تعالی علم همه چیز را در او احصاء فرموده است.»[۲۹]
- بنابراین یکی از منابع علم امام آگاهی ایشان از کتاب و یا امام مبین است.
جستارهای وابسته
منبع‌شناسی جامع کتاب مبین
منابع
پرسش‌های وابسته
- رابطه امام مبین یا کتاب مبین با علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه امام مبین یا کتاب مبین با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 34؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ج 15، ص 230 و ج 17، ص 156 ـ 157؛ بخارایی زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 131 و 132؛ اسدی گرمارودی، محمد، علم برگزیدگان در نقل و عقل و عرفان، وبگاه خطابۀ غدیر؛ عسکری، امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟
- ↑ الصحاح، ج ۵ ، ص ۲۰۸۲ ـ ۲۰۸۳؛ مفردات، ص۱۵۷ ـ ۱۵۸؛ التحقيق، ج۱، ص۳۶۶ ـ ۳۶۷، «بين».
- ↑ لسان العرب، ج ۱، ص ۴۶۲ ؛ التحقيق، ج ۱، ص ۳۶۷ ـ ۳۶۸.
- ↑ دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۴، ص: ۲۳۳.
- ↑ ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 34؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ج 15، ص 230 و ج 17، ص 156 ـ 157؛ بخارایی زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 131 و 132؛ اسدی گرمارودی، محمد، علم برگزیدگان در نقل و عقل و عرفان، وبگاه خطابۀ غدیر؛ عسکری، امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. نمازی شاهرودی، علی، علم غیب، ص 34
- ↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ج 15، ص 230 و ج 17، ص 156 ـ 157
- ↑ ر.ک. معارف، مجید و دیگر نویسندگان، نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص 77
- ↑ ر.ک. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج 7، ص 179 ـ 182
- ↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ج 17، ص 156 ـ 157
- ↑ سورۀ یس، آیۀ 12: «إِنَّا نَحْنُ نُحْيِ الْمَوْتى وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ في إِمامٍ مُبين»
- ↑ مانند: سورۀ مائده، آیۀ 15؛ سورۀ انعام، آیۀ 59؛ سورۀ یونس، آیۀ 61 و ...
- ↑ سورۀ انعام، آیۀ 59
- ↑ ر.ک. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج 7، ص 124 ـ 127
- ↑ ر.ک. ربانی گلپایگانی، علی، وحی نبوی، ص 207 ـ 208؛ تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ج 1، ص 126؛ معارف، مجید و دیگر نویسندگان، نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن، صفحه؟؟؟؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص 77
- ↑ ر.ک. ربانی گلپایگانی، علی، وحی نبوی، ص 207 ـ 208
- ↑ ر.ک. تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ج 1، ص 126
- ↑ ر.ک. معارف، مجید و دیگر نویسندگان، نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن، صفحه؟؟؟
- ↑ سورۀ بروج، آیۀ 21 و 22
- ↑ سورۀ واقعه، آیۀ 77 و 78
- ↑ سورۀ واقعه، آیۀ 78 و 79
- ↑ ر.ک. میلانی، سیدعلی، نفحات الازهار، ج 20، ص 76 و 110
- ↑ ر.ک. ربانی گلپایگانی، علی، وحی نبوی، ص 207 ـ 208
- ↑ ر.ک. ربانی گلپایگانی، علی، وحی نبوی، ص 207 ـ 208
- ↑ ر.ک. بخارایی زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 131 و 132؛ نجفی یزدی، سید محمد، پیشگویی های امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(علیه السلام)، ص 26 و 27؛ ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن ها
- ↑ ر.ک. ربانی گلپایگانی، علی، وحی نبوی، ص 207 ـ 208؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص 11؛ رضوی، سید محمد، صدری ارحامی، هدی، معناشناسی واژه کتاب و رابطۀ آن با قرآن، ص 80 ـ 81
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص 170
- ↑ ر.ک. بخارایی زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 131 و 132؛ نجفی یزدی، سید محمد، پیشگویی های امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(علیه السلام)، ص 26 و 27