الگو:صفحهٔ اصلی/پرسش برگزیده

آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟

پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر آنان در ذیل دیده می‌شود
طبسی
ری‌ش‍ه‍ری‌
اشتهاردی
صمدی
باقری‌زاده اشعری

یکی از قیام‌های در آستانۀ ظهور، قیامی است که با پرچم‌داری شخصی به نام سید حسنی صورت می‌گیرد و از نشانه‌های مشهور دربارۀ ظهور به شمار می‌رود. سید حسنی جوان خوش صورتی است که از طرف دیلم‌ و قزوین خروج می‌نماید و ظاهراً از اولاد امام حسن مجتبی(ع) است.

دو نظریه در مورد قیام سید حسنی وجود دارد، برخی آن را اثبات و برخی دیگر آن را رد می‌کنند.
الف) اکثر کسانی که می‌گویند قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی(ع) است به یک روایت استدلال می‌کنند و آن اینکه امام صادق(ع) فرمود: «وقتی فرزندان عباس با هم اختلاف کنند و سلطنت آنان سست شود، شامی و یمانی ظهور می‌کنند و حسنی به حرکت درمی‌آید و امام مهدی(ع) از مدینه به مکه می‌آید و از خداوند اجازه ظهور می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی(دوستان و یاران) او این خبر را برای حسنی می‌برند و او بر خروج، پیش‌دستی می‌کند؛ اما اهل مکه او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند؛ در این زمان، امام مهدی(ع) آشکار می‌شود و مردم با او بیعت می‌کنند».
از بررسی این روایت به چند مطلب می‌توان پی برد:

حركت سید حسنی یكی از علائم ظهور است.
دو حركت توسط سید حسنی آغاز می‌شود، یكی از آنها پیش از خروج و دیگری پس از ظهور اتفاق می‌افتد.
مبدأ این حركت مشخص نیست، اما در ادامه، به مكه منتهی می‌شود. البته برخی شروع این حركت را از مكه و به انگیزه خروج می‌دانند كه با ظاهر روایت سازگار نیست.
زمان حركت حسنی بسیار نزدیك به زمان ظهور حضرت است؛ زیرا، در روایت بیان شده است خروج می‌كند و كشته می‌شود و سپس امام ظهور می‌كند.
سید حسنی شخصیتی مثبت بوده و حركت وی بر حق است.
سرنوشت سید حسنی این است كه به دست مردم مكه كشته شده و سرش برای سفیانی فرستاده می‌شود.

ب) کسانی که این موضوع را رد کردند بر این باورند که در روایت امام صادق(ع) اشکالاتی وجود دارد؛ از جمله اینکه:

برگشت حکومت عباسیان یا تشکیل حکومتی به نام آنان در آخرالزمان بر هیچ دلیل و قرینه درستی استوار نیست.
اینکه امام مهدی(ع) پس از آمدن از مدینه به مکه، تازه اجازه ظهور بخواهد.
پیش دستی حسنی برای قیام در برابر امام مهدی(ع).
کشته شدن حسنی به دست اهل مکه و فرستادن سر او برای شامی؛ زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به تاریخ صدر اسلام است، نه آخر الزمان.

در واقع این پیشینه دربارۀ احادیث مربوط به حسنی و مهم‌تر از آن، ضعف منبع و سند و متن این احادیث، چنین نتیجه می‌دهد که قیام حسنی قبل از ظهور، چیزی نیست که بتوان به شیوه علمی، آن را اثبات کرد.

در نتیجه دربارۀ قیام سید حسنی دو نظریه وجود دارد: یکی اینکه، قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور به شمار می‌رود. نظریه دیگر اینکه، به دلیل ضعف سندی و دلالت ضعیف روایت مذکور و نیز روایات مربوط به سید حسنی، نمی‌توان قیام سید حسنی را اثبات کرد.