حضرت علی اکبر در معارف و سیره حسینی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Bahmani (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۲ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۲۰ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون حضرت علی اکبر است. "حضرت علی اکبر" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام حسین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

علی اکبر فرزند بزرگ امام حسین (ع) و شبیه پیامبر است. مادر او، لیلا دختر ابی مرّه نام داشت و روز عاشورا در سن 25 سالگی بعد از فداکاری بسیار شهید شد. او اوّلین شهید عاشورا از بنی هاشم بود. ایشان نزدیک‌ترین شهیدی است که با امام حسین(ع) دفن شده است و به این خاطر ضریح امام، شش گوشه دارد.

مقدمه

علی اکبر فرزند بزرگ سید الشهدا و شبیه پیامبر است که روز عاشورا فدای دین شد. مادر حضرت علی اکبر، لیلا دختر ابی مرّه بود. در کربلا حدود ۲۵ سال داشت. سنّ او را ۱۸ سال و ۲۰ سال هم گفته‌اند. او اوّلین شهید عاشورا از بنی هاشم بود[۱].

علی اکبر شباهت بسیاری به پیامبر داشت، هم در خلقت، هم در اخلاق و هم در گفتار. به همین جهت روز عاشورا وقتی اذن میدان طلبید و عازم جبهۀ پیکار شد، امام حسین(ع) رو به آسمان گفت: «اللَّهُمَّ اشْهَدْ عَلَى هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ فَقَدْ بَرَزَ إِلَيْهِمْ غُلَامٌ أَشْبَهُ النَّاسِ خَلْقاً وَ خُلُقاً وَ مَنْطِقاً بِرَسُولِكَ كُنَّا إِذَا اشْتَقْنَا إِلَى نَبِيِّكَ نَظَرْنَا إِلَى وَجْهِهِ...»[۲]. شجاعت و دلاوری حضرت علی اکبر و رزم‌آوری و بصیرت دینی و سیاسی او در سفر کربلا به‌ویژه در روز عاشورا تجلّی کرد. سخنان، فداکاری‌ها و رجزهایش دلیل آن است. وقتی امام حسین از منزلگاه "قصر بنی مقاتل" گذشت، روی اسب چشمان او را خوابی ربود و پس از بیداری «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ» گفت و سه بار این جمله و حمد الهی را تکرار کرد. علیّ اکبر وقتی سبب این حمد و استرجاع را پرسید، حضرت فرمود: در خواب دیدم سواری می‌گوید این کاروان به سوی مرگ می‌رود. پرسید: مگر ما بر حق نیستیم؟ فرمود: چرا. گفت: «فَإِنَّنَا إِذاً لَا نُبَالِي أَنْ نَمُوتَ مُحِقِّينَ». پس باکی از مرگ در راه حق نداریم![۳] روز عاشورا نیز پس از شهادت یاران امام، اولین کسی که اجازۀ میدان‌طلبید تا جان را فدای دین کند او بود. گرچه به میدان رفتن او بر اهل بیت و بر امام بسیار سخت بود، ولی از ایثار و روحیۀ جانبازی او جز این انتظار نبود. وقتی به میدان می‌رفت، امام حسین(ع) در سخنانی سوزناک به آستان الهی، آن قوم ناجوانمرد را که دعوت کردند ولی تیغ به رویشان کشیدند، نفرین کرد.

حضرت علی اکبر چندین بار به میدان رفت و رزم‌های شجاعانه‌ای با انبوه سپاه دشمن نمود. پیکار سخت، او را تشنه‌تر ساخت. به خیمه آمد. بی آنکه آبی بتواند بنوشد، با همان تشنگی و جراحت دوباره به میدان رفت و جنگید تا به شهادت رسید. قاتل او مرّه بن منقذ عبدی بود. پیکر حضرت علی اکبر با شمشیر‌های دشمن قطعه قطعه شد. وقتی امام بر بالین او رسید که جان باخته بود. صورت بر چهرۀ خونین حضرت علی اکبر نهاد و دشمن را بازهم نفرین کرد: «قَتَلَ اللَّهُ قَوْماً قَتَلُوكَ» و تکرار می‌کرد که: «عَلَى الدُّنْيَا بَعْدَكَ الْعَفَا» و جوانان هاشمی را‌طلبید تا پیکر او را به خیمه گاه حمل کنند[۴].

حضرت علی اکبر، نزدیک‌ترین شهیدی است که با حسین(ع) دفن شده است. مدفن او پایین پای ابا عبدالله الحسین(ع) قرار دارد و به این خاطر ضریح امام، شش گوشه دارد[۵].[۶]

جستارهای وابسته

منابع

  1. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
  2. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. حیاة الامام الحسین، ج۳، ص۲۴۵؛ مقاتل الطالبیین.
  2. بحار الانوار، ج۴۵، ص۴۳.
  3. اعیان الشیعه، ج۸، ص۲۰۶.
  4. حیاة الامام الحسین، ج۳، ص۲۴۸.
  5. از جمله برای شرح حال او ر.ک: «علی الاکبر» از عبد الرزاق الموسوی، چاپ ۱۳۶۸ قمری، نجف، ۱۴۶ صفحه.
  6. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۴۹ و فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۵۶.