سوره طارق
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
«طارق» به معنای کوبنده و شکننده است. به ماه یا ستاره درخشانی که شبانگاه ظلمت شب را می‌شکند و می‌شکافد و نورش را به زمین می‌رساند «طارق» می‌گویند. در آیه نخست این سوره به «طارق» قسم یاد شده و سوره نیز به‌آن نامیده شده است: ﴿وَالسَّمَاءِ وَالطَّارِقِ﴾[۱]
محور سخن در این سوره، معاد است و خداوند با بیان قدرت کامل خود، بر تحقق آن در آینده استدلال می‌کند و مردم را به معاد انذار کرده، و ضمنا به حقیقت آن روز اشاره می‌کند و سوره را با تهدید کفار ختم می‌نماید. و نیز با بیان اصل خلقت انسان، او را در جهت تربیت معنوی و روی‌آوردن به فطرت توحیدی سوق می‌دهد.
ویژگی‌های سوره طارق
- هفده آیه (تنها یزید بن قعقاع مخزومی مدنی و از قرّاء عشره، آن را شانزده آیه دانسته است) ۶۱ کلمه و ۲۳۹، ۲۴۵ یا ۲۵۴ حرف دارد.
- در ترتیب نزول، سی و ششمین، و در مصحف شریف هشتاد و ششمین سوره است.
- پس از سوره بلد و پیش از سوره قمر و پیش از هجرت در مکه نازل شد و آیه مدنی ندارد.
- از سوره‌های مفصل و نخستین سوره از سوره‌های سیزده‌گانه نوع اوساط آن است.
- برخی گفته‌اند آیه ﴿فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا﴾[۲] با آیه «سیف» منسوخ شد.
- پانزدهمین سوره‌ای است که با سوگند آغاز می‌شود.
مهم‌ترین مطالب سوره طارق
- بیان اهمیت و عظمت طارق با سوگند به آن؛
- ثبت و نظارت بر اعمال انسان؛
- مراحل تکامل و خلقت انسان؛
- رستاخیز و ظهور اسرار نهانی انسان‌ها در آن روز؛
- اشاره به عظمت قرآن؛
- دستور مهلت دادن به کافران[۳].[۴]
منابع
پانویس
- ↑ «سوگند به آسمان و به ستاره صبح (شب‌شکن)» سوره طارق، آیه ۱.
- ↑ «پس کافران را فرصتی ده و اندکک به خود واگذار» سوره طارق، آیه ۱۷.
- ↑ هاشم‌زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۵۲۹؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۶، صفحه ۳۵۵؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۱۹۳؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۵؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۲۰، صفحه ۲۵۸؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۵۱۲؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۹.
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۲۹۸۳.