علم غیب از نگاه عقل و وحی (کتاب)
علم غیب از نگاه عقل و وحی کتابی است با زبان فارسی که به بررسی و تحلیل دیدگاه‌های قرآنی و روایی مربوط به مسئله علم غیب و انطباق آن با مسئله عقل و وحی می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد حسن نادم است و دانشگاه ادیان و مذاهب انتشار آن را به عهده داشته است[۱].
| علم غیب | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| ترجمهٔ کتاب | [[از نگاه عقل و وحی (کتاب)|از نگاه عقل و وحی]] |
| نویسنده | محمد حسن نادم |
| موضوع | علم، علم غیب |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب|انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب]][[رده:انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۵ ش |
| شابک | &bibliographicLimitQueryBuilder.biblioDocType=BF&simpleSearch.indexFieldId=221091&nliHolding=&command=I&simpleSearch.tokenized=true&classType=0&pageStatus=0&bibliographicLimitQueryBuilder.useDateRange=null&bibliographicLimitQueryBuilder.year=&documentType=&attributes.locale=fa ۹۷۸-۶۰۰-۶۷۳۰-۴۲-۴ |
| شماره ملی | ۴۲۳۴۰۷۷ |
دربارۀ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر، آیات و روایات مربوط به علم غیب، از منظر دو گروه از علمای اسلامی، یعنی فیلسوفان و متکلمان، بررسی شده است. ابتدا ابعاد متعدد اهمیت و جایگاه علم غیب معرفی شده و مبانی معرفت‌شناختی علم غیب مطرح شده است. در ادامه مسئله علم غیب از نگاه قرآن، روایات، فلاسفه، کلام اسلامی و عقل نقد و بررسی شده است. در نهایت شبهات پیرامون علم غیب و پاسخ آنها مورد بحث قرار گرفته است[۲].
فهرست کتاب
بخش اول: علم غیب، کلیات
فصل اول: مبانی معرفت‌شناختی علم غیب
- پیشینه بحث معرفت‌شناسی (علم)
- سنت معرفت‌شناسی اسلامی
- مفهوم‌شناسی لغوی علم
- مفهوم‌شناسی اصطلاحی علم
- وجود علم
- واژه‌های مترادف با علم
- اقسام علم
- چگونگی تحصیل علم
- تحصیل علم از نگاه فیلسوفان و متکلمان اسلامی
- ابزار‌های دریافت علم
- فصل دوم: شناخت غیب:
- مفهوم‌شناسی لغوی غیب
- مفهوم‌شناسی اصطلاحی غیب
- اقسام غیب
- مفهوم تاریخی غیب
- جایگاه عالم غیب
- غیب در قرآن و روایات
- فصل سوم: علم غیب:
- اقسام علم غیب
- علم غیب از جهت عالم به آن
- محدوده علم غیب
- کار‌های خارق‌العاده و علم غیب.
- بخش دوم: علم غیب در قرآن و روایات
- فصل اول: علم غیب در قرآن کریم:
- علم غیب و طبقه‌بندی آیات
- راه‌های جمع بین آیات نافی و مثبت علم غیب
- امداد‌های غیبی از منظر قرآن کریم
- غیب‌دانی غیر خداوند از نگاه قرآن کریم
- غیب‌گویی‌های پیامبر(ص) از نگاه قرآن کریم
- قلمرو منابع علم غیب پیامبر(ص) از نگاه قرآن
- آیا علم غیب از نظر قرآن کریم اختصاص به انبیاء دارد؟
- نمونه‌هایی از غیب‌دانی غیر پیامبران در قرآن کریم
فصل دوم: علم غیب در روایات
فصل سوم: منابع علم غیب از نگاه قرآن و روایات
- وحی
- تحدیث
- تمثل فرشتگان
- روح
- عرش
- کتاب
- ام الکتاب
- لوح محفوظ
- لوح محو و اثبات
- کتاب اعمال این کتاب غیر از کتاب مبین است
بخش سوم: علم غیب از نگاه فلاسفه
فصل اول: علم غیب از نگاه فلسفه سینایی
- نفس در نظام فلسفی ابن سینا
- اقسام نفوس و قوای آنها
- اقسام قوای مدرکه
- مراتب قوه عالمه (عاقله) در فلسفه سینایی
- اقسام ادراک در فلسفه سینایی
- عقل فعال در فلسفه سینایی
- جایگاه فکر و حدس در فلسفه سینایی
- نفوس فلکی در فلسفه سینایی
- بیان استدلال برهانی ابن سینا بر اثبات علم غیب
- تحلیل و بررسی استدلال برهانی ابن سینا
- دیدگاه برهانی عرفانی ابن سینا در امکان اطلاع از غیب
- تحلیل و بررسی استدلال برهانی عرفانی ابن سینا
فصل دوم: علم غیب از نگاه فلسفه اشراقی
- نفس در نظام فلسفی شیخ اشراق
- ادله تجرد نفس از نگاه شیخ اشراق
- قوای نغس از نگاه شیخ اشراق
- برهان شیخ اشراق بر امکان اطلاع از غیب
- تحلیل و بررسی آراء شیخ اشراق
فصل سوم: علم غیب از نگاه فلسفه صدرایی
- امتیازات فلسفه صدرایی (حکمت متعالیه)
- اصول فلسفه متعالیه و استنباط آنها با علم غیب
- مراتب عقل نظری در فلسفه صدرایی
- نفوس فلکی از منظر فلسفه صدرایی
- برهان ملا صدرا بر امکان اطلاع از غیب
- جمع‌بندی آراء فلاسفه درباره علم غیب
بخش چهارم: علم غیب در کلام اسلامی
- سیر تاریخی علم غیبنزد امامیه
فصل اول: علم غیب از نگاه شیخ مفید
- مبانی معرفت‌شناسی شیخ مفید
- علم غیب از نگاه دیگر متکلمین امامیه
- نقد نظر شیخ مفید توسط دیگر علمای امامیه
- تحلیل و بررسی اندیشه شیخ مفید
فصل دوم: علم غیب از نگاه قاضی عبدالجبار معتزلی
- مبانی معرفت‌شناسی قاضی عبدالجبار معتزلی
- عقل در نظام معرفتی معتزله
- عقل در نظام معرفتی عبدالجبار معتزلی
- جایگاه نقل در نظام معرتی معتزله
- شرایط نظر نزد معتزله
- راه حصول علم از نگاه معتزله
- علم غیب از نگاه متزله
فصل سوم: علم غیب از نگاه غزالی اشعری
- معرفت از نگاه غزالی
- علم غیب از نگاه غزالی
- پیش‌فرض‌های غزالی بر امکان اطلاع از غیب
- تحلیل و بررسی دیدگاه غزالی درباره علم غیب
بخش پنجم: علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه عقل
فصل اول: قلمرو علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از منظر فیلسوفان اسلامی
- علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه فلسفه سینایی
- علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه فلسفه اشراقی
- علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه فلسفه صدرایی
فصل دوم: قلمرو علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از منظر متکلمان
- علم غیب پیامبر(ص) و امام(ع) از نگاه متکلمان امامیه
بخش ششم: نقد و بررسی شبهات پیرامون علم غیب
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل لنکرانی، محمد تقی مصباح یزدی، عبدالله جوادی آملی، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی پیگیری کرد. مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و رییس دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی، رییس سابق دانشکده شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه، تا‌کنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه»، «علم غیب از نگاه عقل و وحی»، «معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)»، «علم امام (مجموعه مقالات)»، «علم امام»، «نقد و بررسی شبهات کتاب اصول مذهب الشیعه درباره بداء»، «در آستانه نهج البلاغه»، «رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام»، «بازنمایی علم غیب از نگاه مكتب فلسفی اشراق»، «بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه» و «علم غیب پیامبر و امام از نگاه متکلمین و فلاسفه» برخی از این آثار است.[۳]
پرسش‌های وابسته
- علم غیب معصوم (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)
- غیب در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)