سیره فرهنگی معصومان درباره قصه‌گویی چه بوده است؟ (پرسش)
سیره فرهنگی معصومان درباره قصه‌گویی چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره فرهنگی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره فرهنگی معصومان مراجعه شود.
| سیره فرهنگی معصومان درباره قصه‌گویی چه بوده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ سیره فرهنگی معصومان |
| مدخل اصلی | ؟ |
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر ذاکری در کتاب «سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه» در این‌باره گفته است:
«قصه‌گویی در مسجد یکی از اموری بود که به مرور زمان وارد جامعه اسلامی شد. امیرالمؤمنین(ع) قصه‌گویی را از مسجد اخراج کرد. در منابع شیعه از جمله در کافی و تهذیب خبر معتبری است که امام صادق(ع) درباره سیره امیرالمؤمنین دراین باره فرمود: «إِنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ(ع) رَأَى قَاصّاً فِي الْمَسْجِدِ فَضَرَبَهُ بِالدِّرَّةِ وَ طَرَدَهُ»[۱]. علامه مجلسی در شرح این خبر می‌نویسد: این حدیث دلالت می‌کند که بر عهده امام است که در مسائل مکروه افراد را تنبیه کند. احتمال دارد که قصه‌گویی کار حرامی باشد؛ زیرا مشتمل بر قصه‌های دروغ است؛ افزون بر این بعید نیست که قصه‌گویی در مسجد حرام باشد، در صورتی که مشتمل بر لغو باشد[۲]. واقعیت آن است که قصه و شعر نقش زیادی در تربیت و افکار جامعه دارد که اگر در مسیر غلط قرار گیرد، ضربه‌های زیادی به افکار و عقاید و رفتار اجتماعی و فردی مردم می‌زند. روایاتی در مذمت قصه‌گویان نقل شده است. نزد امام صادق(ع) بحث قصه‌گویان مطرح شد؛ حضرت فرمود: خداوند آنان را لعن کند که بر ما اهل بیت ایراد می‌گیرند[۳]. امام صادق(ع) شاعران غاوی و گمراه را در آیه قرآن قصه‌گویان دانسته است[۴]. از خبری استفاده می‌شود چنانچه قصه‌گویی در خدمت حق باشد مجاز و مورد تشویق معصومان قرار می‌گرفته است. سعد اسکاف گوید: به امام باقر(ع) گفتم: من می‌نشینم و قصه می‌گویم و حق شما و فضلتان را یادآوری می‌کنم. فرمود: «وَدِدْتُ أَنَّ عَلَى كُلِّ ثَلَاثِينَ ذِرَاعاً قَاصّاً مِثْلَكَ»[۵].
شناخت قصه‌گویان متعهد از قصه‌گویانی که مروج افکار خرافی یا غیراخلاقی هستند، با نظارت کامل میسر می‌شود. البته امروز امور فرهنگی طیف وسیعی از فعالیت‌ها را شامل می‌شود که در گذشته نبوده است و حکومت باید بر همه آنها نظارت و اشراف داشته باشد و مانع انحراف جامعه، به ویژه نسل جوان بشود»[۶]
منبع‌شناسی جامع سیره فرهنگی معصومان
پانویس
- ↑ «به درستی که امیر مؤمنان قصه‌گویی را در مسجد دید؛ او را با شلاق تنبیه و از مسجد اخراج کرد»محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۷، ص۲۶۳؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۱۰، ص۱۴۹.
- ↑ محمدباقر مجلسی، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، ج۱۶، ص۲۹۷؛ همو، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج۲۳، ص۴۱۰.
- ↑ شیخ صدوق، الإعتقادات، ص۱۰۹: «لَعَنَهُمُ اللَّهُ يُشَنِّعُونَ عَلَيْنَا».
- ↑ شیخ صدوق، الإعتقادات، ص۱۰۹؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج۶۹، ص۲۶۴: «سُئِلَ الصَّادِقُ(ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ ﴿وَالشُّعَرَاءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ﴾ فَقَالَ(ع): هُمُ الْقُصَّاصُ».
- ↑ «دوست دارم که در هر سی ذرعی (مسجد) قصه‌گویی مانند تو باشد»شیخ طوسی، إختیار معرفة الرجال، ص۲۱۵.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص ۵۶.