اعین بن ضبیعة بن ناجیة بن عقال مجاشعی تمیمی
مقدمه
او از تیره مراد ساکن کوفه است[۱]. ابن عبدالبر[۲] او را در شمار صحابه رسول خدا(ص) آورده، ولی مطلبی که دال بر صحابی بودن او باشد، ذکر نکرده است. أعین پسر برادر صعصعة بن ناجیه است [۳] و نسب او با فرزدق در مجاشع یکی است [۴]. وانگهی، اعین پدر نوار، زن فرزدق است که مادرش ام ولد و از اهالی خراسان بود[۵].
اعین از شیعیان و یاران امام علی و یکی از فرماندهان او در جمل و صفین است[۶]. در جنگ جمل، فرمانده پیاده نظام تمیمیان بصره بود که شتر عایشه را پی کرد[۷] و پس از شکست جملیان، نزد عایشه آمد و به هودج او نگریست که در اثر خوردن تیر‌های زیاد، مانند جوجه‌ای که تازه پر درآورده شده بود. سپس کنار هودج ایستاد و گفت: به خدا جز حمیرا کسی را نمی‌بینم[۸]. عایشه او را نفرین و لعن کرد و گفت: از کنار هودج من دور شو[۹].
هنگامی که محمد بن ابوبکر در مصر کشته شد، ابن حضرمی در سال ۳۸ قمری به بصره رفت و در بین تمیمیان جای گرفت. در غیاب ابن عباس، زیاد به امام علی(ع) نوشت که ابن حضرمی از شام به بصره آمده و در بین تمیمیان جای گرفته و برای شوراندن مردم بصره، مرگ عثمان را بهانه قرار داده و آنان را به جنگ دعوت می‌کند. حضرت علی(ع)، اعین بن ضبیعه مجاشعی را صدا زد و فرمود: «خبرهایی از بصره به گوشم رسیده است، شنیده‌ام قوم تو با ابن حضرمی بر ضد کارگزار من همداستان شده‌اند». سپس او را به بصره فرستاد تا تمیم را از اطراف ابن حضرمی پراکنده سازد. امام علی(ع) به أعین بن ضبیعه دستور داد اگر یاران ابن حضرمی پراکنده شدند، به مقصود رسیده‌ای و اگر نافرمانی کردند، با آنان جنگ کن و اگر یاران تو سستی کردند، با آنان مدارا کن تا سپاه خدا برای یاری تو بیاید. اعین بن ضبیعه با این فرمان امام علی(ع) به بصره نزد زیاد رفت و سپس نزد قوم خویش رهسپار شد و با گروه یارانی از قومش، نزد ابن حضرمی رفت و آنان را به حق دعوت کرد، ولی ایشان نپذیرفتند و ناسزا گفتند. اعین پیش یاران خود برگشت، ولی عده‌ای از یاران ابن حضرمی، شبانه به منزل وی رفتند، او را غافلگیر کردند و به شهادت رسانیدند[۱۰].[۱۱]
منابع
پانویس
- ↑ دینوری، ص۱۵۱.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۲۷.
- ↑ ابن عبد البر، ج۱، ص۲۲۷.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۵۹؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۴۷.
- ↑ بلاذری، ج۱۲، ص۱۰۵.
- ↑ ثقفی، ج۲، ص۳۹۷؛ منقری، ص۲۰۵؛ خلیفة بن خیاط، ص۱۴۶.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۵۹؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۴۷؛ مفید، ص۱۷۲.
- ↑ کنایه از کشته و پراکنده شدن یاران عایشه.
- ↑ سیف بن عمر، ص۱۷۳؛ بلاذری، ج۱۲، ص۱۰۵؛ طبری، ج۴، ص۵۳۲.
- ↑ بلاذری، ج۳، ص۱۹۰؛ طبری، ج۵، ص۱۱۱.
- ↑ حسینیان مقدم، حسین، مقاله «اعین بن ضبیعة بن ناجیة بن عقال مجاشعی تمیمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۱۰.