آیا طول عمر امکان عملی داشته است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا طول عمر امکان عملی داشته است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / طول عمر امام مهدی / امکان طول عمر
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا طول عمر به این حد از حیث علمی امکان دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید محمد باقر صدر

آیت الله سید محمد باقر صدر، در کتاب «رهبری بر فراز قرون» در این‌باره گفته است:

«امکان عملی یعنی کاری که هم ‏اینک به‏‌گونه‌‏ای است که برای من یا شما یا هرانسان دیگری انجام آن ممکن باشد. مثلا سفر به آن سوی اقیانوس‌ها و فرورفتن در عمق دریاها و رفتن به کره ماه، کارهایی است که عملا امکان‏پذیر شده است و کسانی هستند که به شکلی این کارها را انجام می‌‏دهند[۱].

وقتی ما حرکت بزرگ تاریخ را[۲] که در گذشته، مشابهی برای آن سراغ نداریم، تجویز می‌کنیم چرا عمر طولانی را که همانندی برایش در زندگی‏ سراغ نداریم، تجویز نکنیم؟! و من نمی‌دانم آیا این تصادفی است که در تاریخ فقط دو تن مأمور پاکسازی تمدن انسان از مایه‏‌های تباهی و فساد گردند و آن را از نو بنا بسازند و هردو عمری طولانی چند برابر عمرهای معمولی ما داشته باشند؟

یکی از این دو تن، نوح پیامبر است که نقش خود را در گذشته بشریت اجرا کرد و قرآن تصریح می‌‏کند که وی نهصد و پنجاه سال در میان قوم خود زندگی کرد[۳] و پس از طوفان، جهانی نو برپا ساخت. و آن دیگری نقش خود را در آینده بشریت، ایفا خواهد کرد. او مهدی است که تا به حال بیش از هزار سال زندگی کرده است و قرار است در روز موعود، جهان را از نو بسازد. چرا ما نوح را که حداقل نزدیک به هزار سال زندگی کرد می‌پذیریم ولی مهدی را نمی‌پذیریم؟[۴]

و این درست نیست که کسی بگوید: در آنجا قرآن خبر داده است و در هرمورد که قرآن خبر می‌دهد برای ما یقین‌‏آور است. و یا بگوید مسأله مربوط به نوح (ع)، یکی از پیامبران مرسل است اما درباره حضرت مهدی (ع) چنان نص قطعی نداریم و ایشان هم پیامبر نیست! زیرا اولا در هردو مورد، موضوع بسیار پراهمیت است و آن دگرگونی و کندن بنیاد ظلم و فساد است. در آنجا وظیفه برعهده پیامبری گذاشته شده بود و در اینجا برعهده کسی که خداوند او را انتخاب کرده است چنانکه روایات صحیح می‌گویند رسول خدا (ص)، فرمود: "اگر از عمر دنیا یک روز بیش نمانده باشد خداوند آن روز را آنقدر طولانی می‌کند تا مردی از اهل بیت (ع) مرا بفرستد که زمین را پر از عدل و داد کند"[۵]. اما از جهت نص قطعی، احادیث درباره حضرت مهدی (ع) به حد تواتر می‌رسد که موجب علم و یقین است پس فرقی در این میان نیست. [۶]»[۷].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای رضوانی؛
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است: «فلاسفه و متکلمین می‌گویند: قوی‌ترین دلیل بر امکان شئ وقوع آن در خارج است. در مورد طول عمر همین قانون جاری است. بهترین دلیل بر امکان آن، رجوع به تاریخ گذشته است. چه بسیار افرادی که در طول تاریخ عمرهای بسیار طولانی داشته اند که طول عمر حضرت مهدی (ع) نیز یکی از آنها است. خداوند متعال درباره حضرت نوح (ع) می‌فرماید: ﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاَّ خَمْسِينَ عَامًا[۸]. مطابق نظر مسلمانان و مسیحیان، حضرت مسیح (ع) تاکنون زنده بوده و در آخرالزمان از آسمان فرود خواهد آمد. و مطابق نظر اسلامی پشت سر امام زمان (ع) نماز به جای خواهد آورد»[۹].
2. آقای کامل سلیمان؛
آقای کامل سلیمان، در کتاب «روزگار رهایی» در این‌باره گفته است: «پزشکان قرن معاصر و دانشمندان بیولوژیست (زیست‌شناس) بعد از ده‌ها سال تجربه و آزمایش و سپری کردن عمری طولانی در کنج آزمایشگاه، به این نتیجه رسیده‌اند که: همه بافت‌های مهم بدن انسان از عمر جاوید برخوردار است و اگر عاملی پیش نیاید که رشته عمر آنها را بگسلد، برای همیشه زنده خواهند ماند!. امروز از نظر پزشکان و زیست‌شناسان امکان عمر بسیار طولانی برای انسان در شرائط مناسب، قطعی و تردیدناپذیر شده است. و از نظر آنها مسلم شده که اگر به نسوج و بافت‌های اولیه بدن انسان غذای لازم برسد و شرائط زیست فراهم باشد و عوارض خارجی رشته آن را قطع نکند، این بافت‌ها برای همیشه زنده و پاینده خواهند بود. از این رهگذر هیچ مانعی ندارد که در شرائط مساعد افرادی هزاران سال زندگی کنند، چنانکه در قرن‌های اخیر شاهد افراد بسیاری بوده‌ایم که بیش از ۲۰۰ سال زندگی کرده‌اند و برخی از آنها از مرز ۲۵۰ سال نیز گذشته‌اند. اگر مشیت خدا نیز به آن ضمیمه شود، دیگر بافت‌های بدنش از طرف هیچ عارضه‌ای تهدید نخواهد شد و رشته عمرش هرگز گسسته نخواهد گردید و عمرهای چند هزارساله برای او زیرپاافتاده به شمار خواهد آمد. دانشمندان زیست‌شناس پس از یک عمر مطالعه در مسائل "بیولوژی" به این نتیجه رسیده‌اند که: جای شگفت است که انسان می‌میرد، درحالی که بافت‌ها و سلول‌های بدن او برای مدت نامحدودی قابل زندگی است!!!. بیولوژیست‌ها معتقدند که زندگی دلیل نمی‌خواهد، مرگ دلیل می‌خواهد!. آنها معتقدند که در امکان هر موجود زنده است که تا مدت درازی زنده بماند، چنانکه در سرتاسر جهان آمار مرگ‌ومیر اطفال کاهش فراوان یافته است. بیولوژیست‌ها معتقدند اگر انسانی تحت مراقبت صحیح پزشکان و در شرائط مساعد طبق برنامه بهداشتی زندگی کند تا مدت بسیار طولانی می‌تواند با طراوت جوانی زنده بماند. بدیهی است که تعجب مردم از طول عمر حضرت مهدی (ع) به این‌ جهت است که افراد دیگری در عصر ما به چنین عمر طولانی دسترسی ندارند، و اگر در عصر ما نیز چون روزگار باستان در هر منطقه‌ای ده‌ها نفر از عمر چندین هزارساله برخوردار بودند، دیگر کسی دچار شگفت نمی‌شد. اگر بگوئیم طول عمر حضرت مهدی (ع) خرق عادت است، معنایش این نیست که محال است، بلکه معنایش اینست که در عصر ما تعداد افرادی که به چنین عمری برسند بسیار کم است، از این رهگذر خارق عادت به شمار می‌آید. هنگامی‌ که صفحات تاریخ از اسامی و شرح زندگی دراز عمران پر است، چرا در مورد حضرت مهدی (ع) دچار شک و تردید می‌شویم؟! دانشمندان زیست‌شناس عمر طولانی را نه برخلاف عقل می‌دانند و نه برخلاف نوامیس طبیعت. آنها می‌گویند: آنچه برخلاف طبیعت است مرگ است که رشته زندگی را می‌گسلد. این ما هستیم که نمی‌دانیم چگونه باید بر موانع خارجی پیروز شویم؟! اما حضرت مهدی (ع) به خواست خدا این توفیق را پیدا کرده است، که عمر مقدرش را به‌طور کامل استیفاء کند. این توفیق به خواست خدا و به یاری خداست که در قرآن کریم قدرت بیکران خود را در زمینه آفرینش بشر ستوده است[۱۰]. پرواضح است که رعایت اصول بهداشتی، زندگی را گوارا نموده، جسم را تندرستی، و روح را نشاط می‌بخشد و تأثیر آن در طول عمر جای تردید نیست. چنانکه رعایت آن اصول در عصر ما بسیاری از بیماری‌ها را ریشه‌کن ساخته و مقداری از بیماری‌ها را مهار نموده، و میانگین عمر انسان را تا دو برابر قرن نوزدهم افزایش داده است. نتیجه طبیعی این مطلب، اینست که اگر انسانی از همه اصول بهداشتی آگاه باشد و دقیقا آنها را به کار ببندد و قدرت آن را داشته باشد که از هوای سالم تنفس کند و هرکجا که محیط زیست آلوده است از آنجا دوری گزیند، عمر بسیار طولانی توأم با طراوت جوانی خواهد داشت. از سوی دیگر طعام ساده نیز (چون مواد گیاهی و لبنیات) که در اثنای گوارش مواد زائدی از خود به جای نمی‌گذارد، اگر انسان به آنها مداومت داشته‌ باشد و در مصرف آنها از افراط و تفریط دوری گزیند، تأثیر بسیار مطلوبی در درازی عمر و پایداری جوانی خواهد داشت. و اگر هوای سالم، استراحت کامل و تلاش متناسب، و تن تندرست نیز با آن همراه باشد، تأثیرش چند برابر خواهد شد. چنانکه در مورد درازعمران خوزستان ایران و قفقاز شوروی، عوامل یادشده به اثبات رسیده است»[۱۱].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. امثال این حوادث، قبل از وقوع اصلا قابل تصور نبود و اگر براى کسى نقل می‌شد حمل بر اوهام و خیالات می‌گردید.
  2. اشاره است به نقش مهمى که براى امام مهدی (ع)، در نظر گرفته شده است؛ نقشى که تغییر بنیادین را در سطح کامل وجود انسان، ایجاد خواهد کرد.چنانکه در حدیث می‌گوید: "زمین را پر از عدل و داد می‌کند پس از آنکه پر از ظلم و ستم شده باشد." و این مسأله‏‌اى است که علماى اسلام بر اصل آن اجماع دارند و اختلافات در امور فرعى است. از این جهت سؤالاتى که شهید صدر مطرح کرده است، وجه منطقى صحیحى دارد.
  3. در سوره عنکبوت آیه ۱۴ می‌فرماید: ﴿فَلَبِثَ فِیهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاَّ خَمْسِینَ عَامًا؛ هزار سال به جز پنجاه سال در میان ایشان درنگ داشت.
  4. این سؤال متوجه مسلمانانى است که به قرآن و احادیث نبوى عقیده دارند. علماى اهل سنت براى دیگران غیر از حضرت نوح، عمرهاى بیشترى روایت کرده‏‌اند. ر. ک:النووى، محى الدین بن شرف، تهذیب الاسماء و اللغات، ج ۱، ص ۱۷۶.
  5. الناصف، منصور على، همان، ج ۵، ص ۳۴۳.
  6. ر. ک: الناصف منصور على، همان، ج ۵، ص ۳۴۱ و ۳۶۰، که تواتر را از شوکانى نقل کرده است.
  7. رهبری بر فراز قرون، ص۶۳، ۶۴، ۷۱، ۷۲.
  8. و هر آینه ما نوح را به سوی قومش فرستادیم پس او در میان آنها هزار سال به جز پنجاه سال (نُه صد و پنجاه سال) درنگ کرد.» سوره عنکبوت، آیه ۱۴
  9. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۵۱۰.
  10. سوره مرسلات، آیه ۲۳.
  11. کامل سلیمان، روزگار رهایی، ج1، ص 155-158.